Albigensi

ruch religijny w średniowiecznej Francji, bliski katarom

Albigensi – ruch religijno-społeczny w XII-XIV w. we Francji (utożsamiany z katarami), rekrutujący się głównie spośród mieszczan i rycerstwa. Jego doktryna jest podobna do manicheizmu, głosi ideę ubóstwa, jest przeciwna gospodarczej hegemonii kleru, uznaje wojny za zło[1]. Byli prześladowani i zostali wytępieni (m.in. wyprawy krzyżowe) przez inkwizycję[2].

Święty Dominik Guzman i albigensi, obraz pędzla Pedro Berruguete z XV wieku przedstawia cud w Fanjeaux, według dzieła Libellus Jordana z Saksonii, księgi katarów i katolików zostały potraktowane ogniem w obecności Świętego Dominika, katolickie trzykrotnie oparły się płomieniom

Historia Edytuj

Religijne i filozoficzne poglądy katarów zostały zaczerpnięte (prawdopodobnie poprzez bogomiłów na Bałkanach) z dawnych gnostyckich nauk manichejczyków, a także z nauk niektórych wędrownych kaznodziejów, jak Henryk z Lozanny, który nawoływał do odnowienia Kościoła w ubóstwie apostolskim. Popularyzacji tych poglądów sprzyjało coraz wyraźniejsze rozwarstwienie majątkowe ludności bogacących się miast i okolicznych wsi. Jedną z przyczyn zyskiwania na popularności tych doktryn był zapewne wielki głód w latach 11441146, 1151, 1162. Dalszej radykalizacji, która doprowadziła do buntu, sprzyjał kontrast pomiędzy bogatą warstwą duchowną i stanem rycerskim a ewangelicznym wzorem apostolskim, wzmaganym przez własną biedotę chłopstwa i mieszkańców miast.

Religia Edytuj

Odrzucili oni świat materialny, który uznali jako zły. Zwracali się całkowicie ku sferze duchowej. Uważali ponadto, że Jezus Chrystus nie był człowiekiem, a jedynie duchem. Z tymi naukami łączyły się określone zasady postępowania, których ściśle przestrzegano[3].

Krucjaty przeciwko albigensom Edytuj

Osobny artykuł: Wojny albigeńskie.

Poglądy albigensów zyskiwały coraz większą popularność. W związku z tym papiestwo postanowiło zorganizować przeciwko nim krucjatę. Dlatego na początku XIII w. na wezwanie papieża na siedziby albigensów ruszyło rycerstwo z południowej części Francji. Krzyżowcy zabili tysiące z katarów, niszcząc przy tym całe miasta. Wojna z albigensami trwająca dwadzieścia lat, naznaczona okrucieństwem z obu stron, doprowadziła do eksterminacji znacznej części ludności[4]. Według Hansa Kunga okryła hańbą znak krzyża oraz wynaturzoną ideę chrześcijaństwa[4].

Albigensi w kulturze Edytuj

Przypisy Edytuj

  1. R. Haasler, Zbrodnie w imieniu Chrystusa, Katowice 2000, s. 107.
  2. Praca zbiorowa, Encyklopedia Powszechna PWN., Warszawa 1976, t.1 s.49,
  3. Śladami przeszłości Podręcznik do historii dla klasy drugiej gimnazjum. Nowa Era, 2010. ISBN 978-83-7547-279-0.
  4. a b H. Kung, Krótka historia kościoła katolickiego., Wrocław 2004, s.85,

Bibliografia Edytuj

  • Mark Gregory Pegg: A Most Holy War: The Albigensian Crusade and the Battle fot Christendom. Oxford – New York: Oxford University Press, 2008. ISBN 978-0-19-517131-0.