Wikipedia

Aleksy Poniatowski

Aleksy Poniatowski (ur. 16 stycznia?/28 stycznia 1892 w Kijowie[1], zm. między 13 a 14 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – major broni pancernych[3] Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej[4].

Aleksy Poniatowski
major broni pancernych major broni pancernych
Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1892
Kijów

Data i miejsce śmierci

między 13 a 14 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

I Korpus Polski w Rosji,
1 dywizjon samochodowy,
9 Dywizjon Samochodowy,
1 Pułk Artylerii Motorowej,
1 Pułk Artylerii Najcięższej,
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IX

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Syn Bogdana i Heleny z Mazurowskich[1]. Absolwent szkoły handlowej i 1 Kijowskiej Szkoły Wojskowej. Uczestnik I wojny światowej w szeregach armii rosyjskiej. Żołnierz I Korpusu Polskiego w Rosji a następnie w latach 1918–1919 służył w armii generała Denikina. Od 1919 w Wojsku Polskim. W 1920 służył w 1 dyonie samochodowym. Od 1921 w IX dyonie samochodowym w stopniu kapitana wojsk samochodowych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[5]. 15 listopada 1923 ukończył IV kurs doskonalący w Obozie Szkolnym Wojsk Samochodowych[6] był także absolwentem kursu unitarnego w Rembertowie. W 1932 został przeniesiony do 1 pułku artylerii motorowej[7]. W 1934 dostał przydział do 1 pułku artylerii najcięższej[8]. Awansował do stopnia majora 1 stycznia 1936. W marcu 1939 był komendant parku samochodowego 1 pułku artylerii najcięższej w Górze Kalwarii[9]. W 1939 szef służby samochodowej DOK IX[2].

Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 do niewoli sowieckiej dostał się ok. 25 września 1939 r. w okolicach Tarnopola[10]. Został przewieziony do punktu zdawczo-odbiorczego NKWD w Kamieńcu Podolskim (stan na 19.09.1939) a następnie do obozu rozdzielczego NKWD w Putywlu. 25 października 1939 złożył na ręce naczelnika obozu w Putywlu prośbę o informację o miejscu pobytu żony i córki, które w dniu 19 września 1939 przebywały razem z Poniatowskim. W listopadzie 1939 został przeniesiony do Kozielska. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 022/3 poz 23, nr akt 2281[11] z 9.04.1940[2]. Został zamordowany 13 a 14 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 wpis w księdze czynności pod datą 07.05.1943[12]. Figuruje liście AM-204-1385 i Komisji Technicznej PCK GARF-46-01385 – jako major. Przy szczątkach w mundurze znaleziono dwie pocztówki, kwit pocztowy rosyjski, kartka z zapiskami, mała pincetka i scyzoryk[13][14][15][16].

Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 115 i Nowym Kurierze Warszawskim nr 125.

Życie prywatne edytuj

Żonaty z Ireną z Płotnickich, miał córkę Halinę[1].

Upamiętnienie edytuj

  • Minister obrony narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień podpułkownika. Awans zostały ogłoszone 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 14384 – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez prezydenta RP na uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).
  • Tablica pamiątkowa na pomniku w Górze Kalwarii[10].

Ordery i odznaczenia edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 497.
  2. ↑ a b c d e УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 605.
  3. ↑ Jędrzej Tucholski podaje stopień - podpułkownika broni pancernych
  4. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 195.
  5. ↑ a b Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 1014, 1018.
  6. ↑ „Dziennik Personalny” (R.4, nr 80), Warszawa, 23 grudnia 1923, s. 746.
  7. ↑ „Dziennik Personalny” (R.13, nr 6), Warszawa, 23 marca 1932, s. 241.
  8. ↑ „Dziennik Personalny” (R.15, nr 11), Warszawa, 7 czerwca 1934, s. 167.
  9. ↑ a b Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 232, 759.
  10. ↑ a b Zbrodnia Katyńska [online], www.gorakalwaria.pl [dostęp 2019-11-10].
  11. ↑ J. Tucholski, op cit, s. 644.
  12. ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 199.
  13. ↑ Zamordowani artylerzyści z Góry Kalwarii - Góra Kalwaria [online], www.old.gorakalwaria.net [dostęp 2019-11-10].
  14. ↑ The Katyn Forest Massacre, Washington 1952, s. 136.
  15. ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 204
  16. ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  17. ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  18. ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 98 „za zasługi na polu wyszkolenia i administracji wojska”.
  19. ↑ „Dziennik Personalny” (R.15, nr 9), Warszawa, 19 marca 1934, s. 122.

Bibliografia edytuj

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
  • Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1932.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • The Katyn Forest Massacre : hearings before the Select Committee to Conduct an Investigation of the Facts, Evidence and Circumstances of the Katyn Forest Massacre, Eighty-second Congress, first[-second] session, on investigation of the murder of thousands of Polish officers in the Katyn Forest near Smolensk, Russia, Washington 1952.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksy_Poniatowski&oldid=73559625”