Alessandro Rolla (ur. 6[1][2], 22[3] lub 23 kwietnia[4] 1757 w Pawii, zm. 14[4] lub 15 kwietnia[1][2][3] 1841 w Mediolanie) – włoski kompozytor, skrzypek, altowiolista, dyrygent i pedagog muzyczny.

Alessandro Rolla
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 kwietnia 1757
Pawia

Pochodzenie

włoskie

Data i miejsce śmierci

15 września 1841
Mediolan

Instrumenty

skrzypce, altówka

Gatunki

muzyka klasycystyczna

Zawód

kompozytor, skrzypek, altowiolista, dyrygent, pedagog

Życiorys edytuj

Uczył się kompozycji i gry na skrzypcach w Mediolanie[4]. Od 1782 roku był altowiolistą, a od 1792 roku koncertmistrzem i dyrygentem orkiestry dworskiej w Parmie[1][2][4]. W latach 1802–1833 pełnił funkcję pierwszego dyrygenta mediolańskiej La Scali[1][2][4]. Dokonał wielu zmian i udoskonaleń w składzie orkiestry oraz znacząco podniósł poziom artystyczny mediolańskiego zespołu. Od 1805 roku był także nadwornym skrzypkiem wicekróla Italii Eugeniusza de Beauharnais[4]. W latach 1808–1835 uczył gry na skrzypcach i altówce w konserwatorium mediolańskim[1][2][3][4]. Do grona jego uczniów należał Niccolò Paganini[3]. Według anegdoty po usłyszeniu gry młodego Paganiniego Rolla oświadczył, że niczego więcej nie będzie w stanie go już nauczyć[1].

Ceniony był jako wirtuoz gry na instrumentach smyczkowych[4]. Skomponował m.in. 12 symfonii, 20 koncertów skrzypcowych, 15 koncertów altówkowych, 10 kwartetów smyczkowych, 3 sekstety, 3 kwintety oraz balety Adelasia (wyst. Mediolan 1779), Iserbeck (wyst. Padwa 1802), Eloisa e Roberto (wyst. Rzym 1805), Pizzarro (wyst. Mediolan 1807), Abdul (wyst. Wiedeń 1808), Achilles auf Skyros (wyst. Wiedeń 1808)[1][4]. W swojej twórczości nawiązywał do tradycji włoskiej szkoły skrzypcowej i dorobku klasyków wiedeńskich, jego symfonie mają formę uwertury w stylu włoskim z rozbudowanymi partiami solowymi i dialogowaniem instrumentów[4]. Największe znaczenie mają jego utwory na altówkę, w których wykorzystywał możliwości techniczne tego instrumentu[4].

Wysoko cenił twórczość Ludwiga van Beethovena, dyrygował wykonaniem w La Scali jego pierwszych symfonii[4]. Kierował również orkiestrą podczas premierowych mediolańskich inscenizacji oper Wolfganga Amadeusza Mozarta Don Giovanni, Così fan tutte, Łaskawość Tytusa oraz Wesele Figara. Z włoskich twórców operowych preferował popularnego wówczas Gioacchino Rossiniego, a także Gaetano Donizettiego i Vincenza Belliniego, których znał osobiście. Dyrygował między innymi premierą opery Norma Belliniego.

Jego synem i uczniem był skrzypek Giuseppe Antonio Rolla (1798–1837)[1][4].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3028–3029. ISBN 0-02-865530-3.
  2. a b c d e The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 757. ISBN 0-674-37299-9.
  3. a b c d Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 477. ISBN 978-0-8108-7183-0.
  4. a b c d e f g h i j k l m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 441. ISBN 978-83-224-0837-7.

Linki zewnętrzne edytuj