Allan Pettersson

Allan Pettersson
Imię i nazwisko	Gustaf Allan Pettersson
Data i miejsce urodzenia	19 września 1911 ; Västra Ryd
Pochodzenie	szwedzkie
Data i miejsce śmierci	20 czerwca 1980 ; Sztokholm
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor

Gustaf Allan Pettersson (ur. 19 września 1911 w Västra Ryd, zm. 20 czerwca 1980 w Sztokholmie^[1]^[2]) – szwedzki kompozytor.

Życiorys edytuj

Pochodził z ubogiej rodziny^[1]^[2], jego ojciec był kowalem^[2]. W młodości zarabiał, grając na skrzypcach w niemym kinie i na pogrzebach^[1]. Grał też na organach kościelnych^[2]. W latach 1930–1938 studiował w konserwatorium w Sztokholmie^[1]^[2] u Juliusa Ruthströma (skrzypce i altówka) oraz Melchera Melchersa (teoria)^[2]. W 1939 roku otrzymał stypendium, dzięki któremu rozpoczął studia u Maurice’a Vieux w Paryżu, musiał je jednak przerwać ze względu na wybuch II wojny światowej^[1]. Od 1939 do 1950 roku był pierwszym altowiolistą filharmonii sztokholmskiej^[1]. Uczył się prywatnie harmonii i kontrapunktu u Otto Olssona i Karla-Birgera Blomdahla^[1]. W latach 1951–1953 ponownie przebywał w Paryżu, gdzie był uczniem Arthura Honeggera i Renégo Leibowitza^[1]. Chorował na artretyzm, w 1964 roku z powodu złego stanu zdrowia zaprzestał występów jako instrumentalista, później wiele czasu spędzał w szpitalach^[1]. Jako kompozytor pozostawał długo nieznany, przełomem w jego karierze stało się dopiero wykonanie VII Symfonii pod batutą Antala Dorátiego z orkiestrą filharmonii sztokholmskiej w 1968 roku^[1]. Poza granicami Szwecji stał się popularny dopiero po śmierci^[1].

Twórczość edytuj

Główną część jego twórczości stanowiły dzieła symfoniczne o dosyć osobliwej budowie – w większości były to monumentalne formy jednoczęściowe^[1]. Stanowią one oryginalne, odrębne stylistycznie zjawisko na tle muzyki XX wieku^[1]. Mocno schromatyzowane, atonalne fragmenty kontrastowane są w nich ze spokojniejszymi, ściśle diatonicznymi^[1].

Ważniejsze kompozycje edytuj

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory orkiestrowe

17 symfonii (I 1950–1951 niedokończona, II 1952–1953, III 1954–1955, IV 1958–1959, V 1960–1962, VI 1963–1966, VII 1966–1967, VIII 1968–1969, IX 1970, X 1971–1972, XI 1971–1973, XII „De döda på torget” na chór i orkiestrę do słów Pablo Nerudy 1973–1974, XIII 1976, XIV 1978, XV 1978, XVI na saksofon, altówkę i orkiestrę 1979, XVII 1980 niedokończona)
Symphonic Movement (Poem) (1973)
II Koncert skrzypcowy (1977–1978)
Koncert na altówkę (1979)
3 koncerty na orkiestrę smyczkową (I 1949–1950, II 1956, III 1956–1957)

Utwory kameralne

4 improwizacje na trio smyczkowe (1936)
Fuga in E na obój, klarnet i fagot (1948)
I Koncert skrzypcowy na skrzypce i kwartet smyczkowy (1949)
7 sonat na 2 skrzypiec (1951–1952)
2 elegie na skrzypce i fortepian (1934)
Andante espressivo na skrzypce i fortepian (1938)
Romanza na skrzypce i fortepian (1938)
Utwory fantastyczne na altówkę solo (1936)
Lamento na fortepian (1945)

Utwory wokalno-instrumentalne

6 pieśni na głos i fortepian, słowa Gunnar Björling i in. (1935)
24 Barfotasånger na głos i fortepian, słowa kompozytora (1943–1945)
kantata Vox humana na 4 głosy solowe, chór i orkiestrę, słowa Pablo Neruda i in. (1974)

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 79–80. ISBN 978-83-224-0837-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2782–2783. ISBN 0-02-865529-X.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 79–80. ISBN 978-83-224-0837-7.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2782–2783. ISBN 0-02-865529-X.

[1]

[2]