Amazonka krasnogłowa

gatunek ptaka

Amazonka krasnogłowa[3] (Amazona viridigenalis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae) pochodzącego z Meksyku. Zagrożony wyginięciem.

Amazonka krasnogłowa
Amazona viridigenalis[1]
(Cassin, 1853)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugowate

Podrodzina

papugi neotropikalne

Plemię

Amazonini

Rodzaj

Amazona

Gatunek

amazonka krasnogłowa

Synonimy
  • Chrysotis viridigenalis Cassin, 1853
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Zasięg populacji rodzimej

Taksonomia

edytuj

Gatunek został opisany w 1853 r. przez amerykańskiego ornitologa Johna Cassina[1]. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Chrysotis viridigenalis[4]. Obecnie (2020 r.) gatunek zaliczany jest do rodzaju Amazona. Nie wyróżnia się podgatunków[4][5].

Obszar występowania

edytuj

Amazonki krasnogłowe zamieszkują północno-wschodni Meksyk. Zostały introdukowane do miasta Meksyk[2], na Portoryko oraz do kilku rejonów Stanów Zjednoczonych: do Teksasu, Kalifornii, na Florydę oraz na hawajską wyspę Oʻahu[6].

 
Zbliżenie głowy

Morfologia

edytuj

Amazonki krasnogłowe mierzą 30–33 cm długości oraz ważą 293–345 g. W upierzeniu dominuje kolor zielony[6]. Czoło, kantarek i wierzch głowy są czerwone. Za oczami do karku przebiega ciemnoniebieski pasek[7]. Na skrzydłach jest czerwone lusterko. Oczy są żółte, otoczone bladoszarą obwódką. Dziób jest żółty[6], a nogi bladobrązowe[7]. Młode osobniki mają na głowie mniej barwy czerwonej[6] oraz niebieskiej[7].

Ekologia i zachowanie

edytuj

Amazonki krasnogłowe zamieszkują nizinne tereny do 1000 m n.p.m.[2] Żywią się głównie nasionami, owocami, kwiatami i nektarem[7], spożywają także niektóre owady. Na obszarach, gdzie zostały introdukowane, nauczyły się korzystać z lokalnych źródeł pożywienia[6].

Ptaki te poza sezonem lęgowym tworzą duże stada, czasami towarzyszą amazonkom żółtogardłym (Amazona oratrix) oraz zmiennym (Amazona autumnalis)[6]. Najgłośniejsze są o świcie oraz zmierzchu. Podczas przemieszczania się do innego miejsca w poszukiwaniu jedzenia wydają charakterystyczne skrzeki[7].

Sezon lęgowy tych amazonek trwa od kwietnia do maja. Samica składa 2–4 jaja, które wysiaduje przez 28 dni. Młode samodzielne są po 9 tygodniach[6].

Status

edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) nieprzerwanie od 1994 r.[8] do chwili obecnej (2020 r.) uznaje amazonkę krasnogłową za gatunek zagrożony (EN – Endangered). Liczbę dorosłych osobników szacuje się na 2000–4300, a jej trend jest malejący[2]. Największe zagrożenie stanowi nielegalny handel dzikim ptakami oraz utrata naturalnego środowiska[7]. Nielegalnie wywożone są głównie pisklęta. Podczas wydobywania ich z gniazd trwale uszkadzana jest dziupla (czasami wycinane są całe drzewa), co powoduje zmniejszenie liczby miejsc, gdzie amazonki mogą się zagnieździć. Zanim zostaną wywiezione z Meksyku, zwykle umiera ponad 50% odłowionych osobników[2]. Gatunek objęty jest I załącznikiem CITES[9].

Pomimo malejącej liczby osobników w naturalnym środowisku inwazyjna populacja amazonek w Los Angeles jest dobrze ustabilizowana, a jej liczebność wzrasta[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b Amazona viridigenalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e Amazona viridigenalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-17].
  4. a b Red-crowned Amazon (Amazona viridigenalis). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-17]. (ang.).
  6. a b c d e f g h Green-cheeked Amazon (Amazona viridigenalis), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-08-08] (ang.).
  7. a b c d e f Green-cheeked aka Red-crowned Amazon, or Mexican Red Headed Parrot, [w:] BeautyOfBirds.com [online], Avianweb LLC [dostęp 2020-08-08].
  8. Species factsheet: Amazona viridigenalis [online], BirdLife International [dostęp 2020-08-08] (ang.).
  9. Species + [online], Speciesplus.net [dostęp 2021-03-31].

Linki zewnętrzne

edytuj