Anatolij Wasiliewicz Kuzniecow (Анатолий Васильевич Кузнецов, ur. 18 sierpnia 1929 w Kijowie, zm. 14 czerwca 1979 w Londynie) – rosyjski pisarz, komunista, współpracownik KGB, dziennikarz emigracyjny.

Anatolij Kuzniecow
Анатолий Васильевич Кузнецов
Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1929
Kijów

Data i miejsce śmierci

14 czerwca 1979
Londyn

Narodowość

rosyjska

Język

rosyjski

Dziedzina sztuki

literatura

Życiorys

edytuj

Urodził się w Kijowie. Mieszkał w dzielnicy Kureniwka (ros. Kurieniowka) graniczącej z miejscem okupacyjnych kaźni Babim Jarem. Był świadkiem masowych rozstrzeliwań oraz funkcjonowania obozu koncentracyjnego.

 
Pomnik młodego bohatera powieści Babi Jar Tolika. Kijów, Kureniwka, róg ulic Kiriłowska i Pietropawłowska

Po wojnie pracował w kolegium redakcyjnym młodzieżowego miesięcznika „Junost'”. Na kanwie okupacyjnych wspomnień napisał dokumentalną powieść Babi Jar, wydaną w 1966 w „Junosti”. Publikacja ta była zniekształcona obszernymi skreśleniami przez cenzurę partii tekstu oraz wymuszonymi tzw. uzupełnieniami. Tym niemniej powieść stała się literackim wydarzeniem.

W 1968 miesięcznik „Nowyj Mir” opublikował jego opowiadanie Artysta zespołu mimów (Артист миманса), smutny utwór o małym człowieku, wielkiej sztuce i globalnej niesprawiedliwości.

W trakcie pracy nad powieścią o partii i jej założycielu Leninie, dedykowanej setnej rocznicy urodzin wodza, Kuzniecow w 1969 uzyskał oddelegowanie do Londynu w celu zebrania materiału faktograficznego. Po przyjeździe do Wielkiej Brytanii poprosił o azyl polityczny i publicznie oświadczył, że był tajnym współpracownikiem KGB. Jednocześnie bardzo ostro i negatywnie wypowiadał się o ZSRR oraz o radzieckiej opozycyjnej inteligencji. Te wypowiedzi wywołały zdecydowaną polemikę m.in. Artura Millera i Andrieja Amalrika.

W ZSRR pozostawił żonę, dziewięcioletniego syna i matkę. Z matką utrzymywał więź korespondencyjną (zmarła w 1992 r.), żona pod naciskiem KGB korespondencji nie podtrzymała. Jego nazwisko usunięto ze wszystkich radzieckich leksykonów, a utwory wycofano z bibliotek.

W Londynie pracował w Radiu Swoboda, gdzie prowadził cotygodniową audycję Pisarz przed mikrofonem.

Zmarł w swoim domu w Londynie.

Dzieła

edytuj

Wydanie polskie: Kuzniecow Anatol, Babi Jar, przeł. Zofia Korczak-Zawadzka, Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968, 337 str.

  • Artysta zespołu mimów, 1968

Bibliografia

edytuj