Andrzej Lichtarowicz
Andrzej Lichtarowicz (ur. 10 listopada 1930 w Wilnie, zm. 5 stycznia 2015 w Nottingham) – polski naukowiec, inżynier mechanik, działacz społeczny i podharcmistrz polskiego harcerstwa w Wielkiej Brytanii.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 listopada 1930 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 stycznia 2015 |
| Miejsce spoczynku |
cmentarz Gunnersbury w Londynie |
| Zawód, zajęcie |
naukowiec – inżynier mechanik, działacz polonijny, podharcmistrz |
| Tytuł naukowy |
Ph.D. – doktorat angielski |
| Uczelnia | |
| Wydział |
Department of Mechanical Engineering |
| Stanowisko |
reader (profesor nadzwyczajny) |
| Rodzice |
płk Ludwik Lichtarowicz i Zofia z Fiedorowiczów |
| Małżeństwo |
Alina Żurowska (1964) |
| Dzieci |
Ewa, Anna, Tomasz, Jan |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujBył synem pułkownika Ludwika Lichtarowicza (1890–1965)[1] i Zofii z Fiedorowiczów. Szkołę podstawową ukończył w Wilnie. Po wybuchu II wojny światowej razem z matką i siostrą Aleksandrą przedostał się z Wilna do Warszawy. W 1946 przebywający w Szkocji ojciec, który służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, zorganizował rodzinie ucieczkę transportem UNRRA z Krakowa do Haren (polskiego „Maczkowa”)[2] w Dolnej Saksonii w okupowanych przez aliantów Niemczech. Stąd przenieśli się do Glasgow w Szkocji, gdzie Andrzej uczęszczał do St. Mungo’s Academy[3] i uzyskał świadectwo maturalne (z wyróżnieniem). Po rozformowaniu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, w 1947 rodzina Lichtarowiczów osiadła w Nottingham. W 1949 Andrzej założył w Nottingham polskie harcerstwo – 24. drużynę im. Józefa Bitschana[4]. Na Uniwersytecie w Nottingham ukończył z wyróżnieniem studia z zakresu mechaniki (1949–1952). W latach 1953–1954 odbył podyplomowy kurs mechaniki stosowanej na Uniwersytecie w Sheffield.
Zmarł w Anglii i został pochowany na cmentarzu Gunnersbury w Londynie, we wspólnym grobie swoich rodziców[5].
Działalność naukowa
edytujW 1960 uzyskał doktorat (Ph.D.)[6] na Uniwersytecie w Nottingham. Od 1956 był tam zatrudniony na wydziale mechanicznym, początkowo jako starszy asystent badawczy. W 1959 został mianowany na stanowisko wykładowcy (lecturer), później awansował do stanowiska readera (odpowiednik profesora nadzwyczajnego). Był profesorem wizytującym na Uniwersytecie Yale (1961–1962) i w Tokyo Institute of Technology w Japonii w 1975. W 1996 przeszedł na emeryturę.
Był specjalistą w dziedzinie mechaniki płynów. Opracował metodę cięcia metali przy pomocy strumienia cieczy (metoda typu waterjet i kawitacji). Był autorem monografii książkowych[7][8], artykułów naukowych[9] (także w czasopiśmie „Nature”[10]) i współautorem międzynarodowych standardów[11][12]. Opracował metodę pomiaru odporności materiałów na erozję przy pomocy technologii strumieniowej z kawitacją[13]. Współpracował z polskimi naukowcami[14] oraz z Instytutem Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku[15] i z Politechniką Opolską[16]. Za prace związane z przygotowaniem światowych standardów technologii cięcia strumieniami otrzymał w 1998 międzynarodową nagrodę Frank C. Brautigam Award[17] od American Society for Testing and Materials (ASTM)[18].
Działalność społeczna
edytujBył katolickim działaczem polonijnym i jednym z organizatorów brytyjskiego Medical Aid for Poland Fund[19] – fundacji pomocy medycznej dla Polski w czasie stanu wojennego po 13 grudnia 1981, za co w 1984 otrzymał Złoty Krzyż Zasługi[20] od władz Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, a w 1992 został odznaczony watykańskim medalem Pro Ecclesia et Pontifice nadanym przez Jana Pawła II[4]. Uczestniczył w ruchu oazowym księdza Franciszka Blachnickiego w Carlsbergu w Niemczech. W 1995 otrzymał medal Benemeriti de Opere Fundato Ioannis Pauli PP. II – medal Zasługi Towarzystwa Przyjaciół Fundacji Jana Pawła II w Wielkiej Brytanii. Był wieloletnim działaczem polskiej Akcji Katolickiej i harcerstwa polskiego w Wielkiej Brytanii[21][22].
W marcu 2015 w Londynie jego pamięci została poświęcona sesja Konferencji Jubileuszu 75-lecia Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii[23].
Życie prywatne
edytujW 1964 zawarł związek małżeński z Aliną Żurowską (ur. 1936), krakowską lekarką, autorką[24] i katolicką działaczką społeczną. Ich dziećmi są: Ewa (ur. 1965) – lekarka, Anna (ur. 1975) – dziennikarka, Tomasz (ur. 1977) – informatyk i Jan (ur. 1977) – informatyk.
Przypisy
edytuj- ↑ Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest, (biogram płk Ludwika Lichtarowicza), Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 424.
- ↑ Maczkowo – polska strefa okupacyjna w Niemczech [online], portal Wierni Ojczyźnie, 5 maja 2013 [dostęp 2017-04-24].
- ↑ St Mungo’s Academy [online] [dostęp 2017-04-26].
- ↑ a b Na wieczną wartę, „Ognisko – kwartalnik starszyzny harcerskiej”, 51 (1), Londyn, marzec 2015, s. 28 [dostęp 2017-04-27].
- ↑ Wiadomości Parafialne [online], Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej w Nottingham, 18 stycznia 2015 [dostęp 2017-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-27].
- ↑ Andrzej Lichtarowicz, Performance of small orifices, Ph.D. thesis, University of Nottingham, 1960 [dostęp 2017-04-29].
- ↑ Andrzej Lichtarowicz (red.), Jet Cutting Technology, Dordrecht – Boston – London: Kluwer Academic Publishers, 1992, s. 640, ISBN 978-94-010-5185-9 [dostęp 2017-04-25].
- ↑ Andrzej Lichtarowicz, Cavitation and its role in offshore cleaning, London: Department of Energy Offshore Energy Technology Board, 1985.
- ↑ Andrzej Lichtarowicz, Erosion testing with cavitating jets, „Proceedings of the 6th International Conference on Erosion by Liquid and Solid Impact”, Cambridge: Cavendish Laboratory, 1983.
- ↑ Andrzej Lichtarowicz, Use of a simple cavitating nozzle for cavitation erosion testing and cutting, „Nature: Physical Science”, 239 (91), 1972, s. 63–64.
- ↑ Standard test method for erosion of solid materials by a cavitating liquid jet, „International ASTM Standard: G 134 – 95 (reapproved 2001)”, West Conshohocken, PA: ASTM International, 2001 [dostęp 2017-04-25].
- ↑ Andrzej Lichtarowicz, Cavitating jet apparatus for cavitation erosion testing, [w:] W.F. Adler (red.), ASTM STP (Standard) – Erosion: Prevention and useful applications, West Conshohocken, PA: American Society for Testing and Materials, 1979, s. 530–549.
- ↑ Andrzej Lichtarowicz, Struga z kawitacją jako urządzenie do badania erozji, „Prace Instytutu Maszyn Przepływowych”, 83–84, Warszawa – Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 103–113 [dostęp 2017-04-26].
- ↑ W. Będkowski i inni, Relations between cavitation erosion resistance of materials and their fatigue strength under random loading, „Wear”, 230, 1999, s. 201–209 [dostęp 2017-04-25].
- ↑ International Cavitation Erosion Test [online], Instytut Maszyn Przepływowych PAN [dostęp 2017-04-25].
- ↑ Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn, „Wiadomości Uczelniane”, 8 (71), Politechnika Opolska, czerwiec 1998, s. 26 [dostęp 2017-04-25].
- ↑ G-2 Member Honored by His Committee – Andrzej Lichtarowicz, „ASTM Standardization News”, 27 (1), 1999, s. 35–36.
- ↑ ASTM International [online] [dostęp 2017-04-25].
- ↑ Medical Air for Poland Fund – Fundacja Pomocy Medycznej [online] [dostęp 2017-04-24].
- ↑ Komunikat o nadaniu Złotego Krzyża Zasługi, „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej” (3), Londyn, 31 grudnia 1984, s. 16.
- ↑ Grażyna Bielecki, 70-lecie powołania Instytutu Polskiego Akcji Katolickiej w Wielkiej Brytanii, Londyn-Warszawa: Campidoglio, 2017, s. 28, ISBN 978-83-65900-01-2 [dostęp 2022-12-28].
- ↑ Związek Harcerstwa Polskiego - Polish Scouting Association, Okręg Wielkobrytyjski [online], 2015 [dostęp 2022-12-28].
- ↑ 75-lecie Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii [online], 8 kwietnia 2015 [dostęp 2017-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-18].
- ↑ Alina Maria Lichtarowicz, Kiedy jestem płodna, a kiedy nie, wiele wydań różnych wydawców, Katowice: Unia, 2005, ISBN 83-86250-46-1 [dostęp 2017-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-27].