Antonio Allegri da Correggio

włoski malarz, rysownik i freskant

Correggio, właśc. Antonio Allegri (ur. w 1494[1] w Correggio k. Parmy, zm. 5 marca 1534 tamże) – włoski malarz, rysownik i freskant okresu dojrzałego renesansu; przedstawiciel cinquecenta.

Correggio
Ilustracja
Correggio
Imię i nazwisko

Antonio Allegri da Correggio

Data i miejsce urodzenia

1494
Correggio

Data i miejsce śmierci

5 marca 1534
Correggio

Narodowość

włoska

Dziedzina sztuki

malarstwo, rysunek, freski

Epoka

późny renesans, cinquecento

Ważne dzieła
  • Pokłon pasterzy (Noc)
  • Madonna ze św. Hieronimem (Dzień)
  • Noli me tangere
  • Danae
  • Jowisz i Io
Odpoczynek podczas ucieczki do Egiptu (1516)
Noli me tangere (ok. 1525)
Wniebowzięcie Marii (fresk) (1526-30)
Danae (1531-32)

Kształcił się w pracowni mało znanego malarza z Ferrary. Na jego twórczość wpłynęły dzieła Andrei Mantegni i Leonarda da Vinci. W Rzymie studiował freski sklepienia kaplicy Sykstyńskiej, które zainspirowały go w pracy nad malowidłami w klasztorze San Paolo w Parmie. Artysta podzielił sklepienie na szesnaście sektorów, w których pomiędzy dekoracją z girland namalował iluzjonistyczne prześwity z postaciami putt. W katedrze parmeńskiej artysta ozdobił kopułę przedstawieniem Wniebowzięcia Marii (1526-1530). Wnętrze kopuły nie zostało podzielone na fragmenty, ale potraktowane jako jedność.

Jego dekoracyjne malarstwo cechuje silny światłocień, zmysłowe piękno, sławi urodne życia i piękno, śmiałe skróty, efekty iluzjonistyczne, ruch brył, świetlistymi układami brył i diagonalne kompozycje. Podobnie jak Rafaelo unaocznia w swoich pracach renesansowe piękno i idee estetyczne. Przejął on i w pewnym stopniu rozwinął sfumato od Leonarda, tworząc malarstwo, w którym do czasów Caravaggia nigdzie we Włoszech nie oddano tak bogato i wszechstronnie stosunków światłocieniowych.

Zapowiadając barok, choć w odmienny charakterze, ujmował poruszające się ciała w bardzo śmiałej skrótach perspektywicznych tworząc z nich dynamiczne i skomplikowane układy, które uzyskują szczyt skomplikowania we freskach z kopuły katedry w Parmie z aniołkami przedstawionymi od dołu. Przy budowie form i organizowaniu przestrzeni równorzędną rolę odgrywał z walorem kolor. Połączył on toskańską problematykę układu brył w przestrzeni z weneckim koloryzmem i rzymską idealizacją. Wbrew pozorom sztuka Correggia nie jest barokowa. Różni ją od tamtej zachowanie klasycznej i harmonijnej maniery oraz brak barokowej egzaltacji i patosu.

Malował obrazy o treści religijnej, których laicyzacja treści transcendentalnych jest jeszcze bardziej radykalna niż w XV wieku. Zjawiska nadprzyrodzone zyskują na zmysłowej konkretności a idealizacja pozbawiona jest neoplatońskiej „ascencio” czy antycznej antropomorfizacji bóstw.

Wybrane dzieła

edytuj

Freski

edytuj

Wykonywał freski, które odegrały szczególną rolę w jego twórczości i oddziałały na sztukę kolejnych stuleci. Malowidła o pełnym iluzjonizmie, trójwymiarowości brył i przestrzeni na płaszczyźnie, stały się wzorem dla plafonowego malarstwa barokowego.

  • Diana, putta i symbole łowówok. 1519, 645 × 687 cm, Klasztor San Paolo, Parma (komnata przeoryszy)
  • Wniebowstąpienie Chrystusa (Wizja św. Jana na Patmos)1520-24, San Giovanni Evangelista, Parma (kopuła)
  • Koronacja Marii1522-24, katedra w Parmie (absyda)
  • Wniebowzięcie Marii1524-30, 1900 × 2800 cm, katedra w Parmie (kopuła)

Przypisy

edytuj
  1. B. Fabiani, Moje gawędy o sztuce. Dzieła, twórcy, mecenasi – wiek XV-XVI, Warszawa 2012, s. 241.

Bibliografia

edytuj
  • Alfred Ligocki, Sztuka renesansu, Warszawa: Wiedza Powszechna 1973 r.
  • Samuel Rodary, Correggio, Siechnice: Eaglemoss Polska, 1999 (Wielcy Malarze ; nr 48)
  • Maria Rzepińska, Malarstwo Cinquecenta, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1976.

Linki zewnętrzne

edytuj