Wikipedia

Apus

Apus – rodzaj ptaków z podrodziny jerzyków (Apodinae) w obrębie rodziny jerzykowatych (Apodidae).

Apus[1]
Scopoli, 1777[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – jerzyk blady (A. pallidus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

krótkonogie

Rodzina

jerzykowate

Podrodzina

jerzyki

Plemię

Apodini

Rodzaj

Apus

Typ nomenklatoryczny

Hirundo apus Linnaeus, 1758

Gatunki

17 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce[12].

Morfologia edytuj

Długość ciała 12–18 cm; masa ciała 22–52 g[12].

Systematyka edytuj

Etymologia edytuj

  • Apus: epitet gatunkowy Hirundo apus Linnaeus, 1758; łac. apus, apodis „jerzyk, rodzaj jaskółki, o której mówi się, że nie ma nóg”, od gr. απους apous, αποδος apodos „ptak typu jaskółki”, od negatywnego przedrostka α- a-; πους pous, ποδος podos „noga”[13].
  • Micropus: gr. μικροπους mikropous, μικροποδος mikropodos „mało-stopy”, od μικρος mikros „mały”; πους pous, ποδος podos „stopa”[14]. Gatunek typowy: Micropus murarius Wolf, 1810 (= Hirundo apus Linnaeus, 1758).
  • Cypselus: łac. cypselus „typ jaskółki lub jerzyka”, od gr. κυψελος kupselos „jaskółka”[15]. Gatunek typowy: Hirundo apus Linnaeus, 1758.
  • Apodium: rodzaj Apus Scopoli, 1777 (jaskółka), od łac. apus, apodis „jerzyk, rodzaj jaskółki, o której mówi się, że nie ma nóg”, od gr. απους apous, αποδος apodos „ptak typu jaskółki”, od negatywnego przedrostka α- a-; πους pous, ποδος podos „noga”[16]. Nowa nazwa dla Apus Scopoli, 1777.
  • Drepanis: gr. δρεπανη drepanē lub δρεπανηις drepanēis „sierp”, od δρεπω drepō „skubać”[17].
  • Brachypus: gr. βραχυς brakhus „krótki”; πους pous, ποδος podos „stopa”[18].
  • Brevipes: łac. brevis „krótki”; pes, pedis „stopa”, od gr. πους pous, ποδος podos „stop”[19].
  • Caffrapus: zbitka wyrazowa nazwy gatunkowej Apus caffer (M.H.C. Lichtenstein, 1823)[20]. Gatunek typowy: Cypselus caffer M.H.C. Lichtenstein, 1823.
  • Colletoptera: gr. κολλητος kollētos „sklejony, spojony, dobrze dopasowany”; -πτερος -pteros „-pióry”, od πτερον pteron „pióro”[21]. Gatunek typowy: Cypselus affinis John Edward Gray.
  • Epicypselus: gr. επι epi „w kierunku, oprócz”; rodzaj Cypselus Illiger, 1811 (jerzyk)[22]. Gatunek typowy: Cypselus horus von Heuglin, 1869.
  • Tetragonopyga: gr. τετραγωνος tetragōnos „kwadrat”, od τετρα- tetra- „cztery-”, od τεσσαρες tessares „cztery”; γωνια gōnia „kąt”; πυγη pugē „kuper”[23]. Gatunek typowy: Cypselus affinis J.E. Gray, 1830.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[24]:

Uwagi edytuj

  1. ↑ Nomen nudum
  2. ↑ Nowa nazwa dla Micropus Wolf, 1810.
  3. ↑ Alternatywna nazwa dla Brachypus Meyer, 1814.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Apus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ G.A. Scopoli: Introductio ad historiam naturalem sistens genera lapidum, plantarum, et animalium: hactenus detecta, caracteribus essentialibus donata, in tribus divisa, subinde ad leges naturae. Pragae: Apud Wolfgangum Gerle, 1777, s. 483. (łac.).
  3. ↑ B. Meyer & J. Wolf: Taschenbuch der deutschen Vögelkunde, oder, Kurze Beschreibung aller Vögel Deutschlands. Cz. 1. Frankfurt am Main: Verlegt von Friedrich Wilmans, 1810, s. 280. (niem.).
  4. ↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 229. (łac.).
  5. ↑ C.S. Rafinesque: Principes fondamentaux de somiologie, ou Les loix de la nomenclature et de la classification de l’empire organique ou des animaux et des végétaux: contenant les règles essentielles de l’art de leur imposer des noms immuables et de les classer méthodiquement. Palerme: De l'imprimerie de Franc. Abate, aux dépens de l’auteur, 1814, s. 29. (fr.).
  6. ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815. (fr.).
  7. ↑ B. Meyer. Beitrag zur teutschen Ornithologie, nebst Zusäzzen und Verbesserungen zu Meyer's und Wolf's Taschenbuch der teutschen Vögelkunde. „Annalen der Wetterauischen Gesellschaft für die Gesammte Naturkunde zu Hanau”. 3, s. 333, 1814. (fr.). 
  8. ↑ S. Palmer. Sketches of European ornithology. Gould’s "Birds of Europe.". „The Analyst”. 4, s. 101, 1836. (ang.). 
  9. ↑ a b Roberts 1922 ↓, s. 217.
  10. ↑ Roberts 1922 ↓, s. 216.
  11. ↑ D.A. Bannerman. Note on a new genus for the Little Swift (Tetragonopyga affinis). „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 53, s. 72, 1932. (ang.). 
  12. ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Swifts (Apodidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.apodid1.01. [dostęp 2023-04-25]. (ang.).  
  13. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Apus [dostęp 2023-04-25].
  14. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Micropus [dostęp 2023-04-25].
  15. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cypselus [dostęp 2023-04-25].
  16. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Apodium [dostęp 2023-04-25].
  17. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Drepanis [dostęp 2023-04-25].
  18. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Brachypus [dostęp 2023-04-25].
  19. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Brevipes [dostęp 2023-04-25].
  20. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Caffrapus [dostęp 2023-04-25].
  21. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Colletoptera [dostęp 2023-04-25].
  22. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Epicypselus [dostęp 2023-04-25].
  23. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Tetragonopyga [dostęp 2023-04-25].
  24. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Collocalini Bonaparte, 1853 (1852) (wersja: 2023-03-23). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-04-25].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Apus&oldid=71421970”