Arkadiusz Marciniak

polski archeolog, profesor nauk humanistycznych

Arkadiusz Marciniak (ur. 1964) – polski archeolog, profesor nauk humanistycznych[1]. Specjalizuje się głównie w zagadnieniach z zakresu nauk historycznych, w tym teorii i metodologii prehistorii[1]. Profesor i wykładowca Wydziału Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Wydziału Historycznego tej uczelni[1]. Członek korespondent Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Polskiej Akademii Nauk od 2019[2][3]. W 2022 został członkiem Academia Europaea[4]. Przewodniczący Komisji Archeologicznej PAN[5], członek Komisji Antropologii Pradziejów i Średniowiecza działającej przy Komitecie Nauk Pra- i Protohistorycznych PAN[6] oraz Komisji Archeologii Krajów Śródziemnomorskich PAU[7].

Arkadiusz Marciniak
Data urodzenia

1964

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: teoria i metodologia prahistorii
Alma Mater

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

18 kwietnia 1994

Habilitacja

10 kwietnia 2006

Profesura

9 sierpnia 2016

Polska Akademia Nauk
Status

członek korespondent

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Absolwent studiów archeologicznych na UAM (rocznik 1987)[1]. Doktoryzował się w 1994 roku na podstawie pracy zatytułowanej Rola i charakter materiałów faunistycznych w badaniach prahistorii rozwiniętych społeczeństw rolniczych[1]. Habilitację uzyskał w 2006 roku pisząc rozprawę pt. Zwierzęta w neolicie. Zooarcheologia społeczna pradziejowych społeczności rolniczych[1]. Tytuł profesora nauk humanistycznych nadano mu w 2016 roku[1].

Jeden z wykonawców pracy badawczej pt. Świat budowniczych osiedli obronnych z początków epoki brązu z Europy Środkowej na przykładzie osady w Bruszczewie, woj. wielkopolskie. Dzieje zasiedlenia; gospodarka i relacje człowiek-środowisko; powiązania ponadregionalne[1].

W l. 1996 - 1997 stypendysta Programu Fulbrighta na University of California - Santa Cruz[8]. Kierownik projektu edukacyjnego UAM dla specjalistów z dziedziny archeologii i dziedzictwa naturalnego[9]. Projekt ten jako jedyny w Polsce został nagrodzony nagrodą europejską[9]. Dzięki kierowanym przez niego wykopaliskom ustalono iż miasto Çatalhöyük mogło przestać istnieć na skutek gwałtownej zmiany klimatu, która pojawiła się 8,2 tysiące lat temu[10]. Ujawniły to badania chemiczne resztek tłuszczu w garnkach[10].

Książki edytuj

Arkadiusz Marciniak jest autorem lub współautorem następujących pozycji książkowych:

  • Placing Animals in the Neolithic: Social Zooarchaeology of Prehistoric Farming Communities[11]
  • Współczesne oblicza przeszłości[12][13]
  • Archeologia i jej źródła: materiały faunistyczne w praktyce badawczej archeologii[14]
  • Struktura antropologiczna a kulturowe strategie adaptacyjne populacji neolitycznych w Europie Środkowej[15]
  • Przeszłość Społeczna: Próba Konceptualizacji[6][16] (redakcja)

Publikacje naukowe edytuj

Jest autorem lub współautorem następujących publikacji naukowych:

  • Setting a new agenda : Ian Hodder and his contribution to archaeological theory[17]
  • Faunal Materials and Interpretive Archaeology: Epistemology Reconsidered[18]
  • Scientific and interpretive components in social zooarchaeology. The case of early farming communities in Kujavia[19]
  • Social changes in the early European Neolithic. A taphonomy perspective[20]
  • Households and communities in the central Anatolian Neolithic[21]
  • Introduction. Assembling the Archaeological Process at Çatalhöyük[22]
  • Social transformations in the Late Neolithic and the Early Chalcolithic periods in central Anatolia[23]
  • Communities, households and animals: Convergent developments in Central Anatolia and Central European Neolithic[24]
  • The Secondary Products Revolution: Empirical Evidence and its Current Zooarchaeological Critique[25]

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Prof. dr hab. Arkadiusz Marciniak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2020-01-23].[martwy link]
  2. Pracownicy UAM nowymi członkami krajowymi PAN [online], Życie Uniwersyteckie [dostęp 2020-01-23] (pol.).
  3. Administrator strony UAM, Nowi członkowie PAN wybrani - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu [online], amu.edu.pl [dostęp 2020-01-23] (pol.).
  4. Academy of Europe: Marciniak Arkadiusz [online], www.ae-info.org [dostęp 2022-11-07].
  5. Wydział I – Nauk Humanistycznych i Społecznych – Oddział Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu [online] [dostęp 2020-01-23] (pol.).
  6. a b Książka „Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji” [online], Nauka w Polsce [dostęp 2020-01-23] (pol.).
  7. Komisja Archeologii Krajów Śródziemnomorskich [online], PAU [dostęp 2020-01-23].
  8. Academy of Europe: Marciniak Arkadiusz [online], www.ae-info.org [dostęp 2023-03-26].
  9. a b Europejska nagroda dla projektu prof. Marciniaka [online], Życie Uniwersyteckie [dostęp 2020-01-23] (pol.).
  10. a b Megaodkrycie naszych archeologów w Turcji [online], Życie Uniwersyteckie [dostęp 2020-01-23] (pol.).
  11. Arkadiusz Marciniak, Placing Animals in the Neolithic: Social Zooarchaeology of Prehistoric Farming Communities, Psychology Press, 2005, ISBN 978-1-84472-092-7 [dostęp 2020-01-23] (ang.).
  12. Marciniak i inni, Współczesne oblicza przeszłości, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 2011, ISBN 978-83-7177-717-2, OCLC 754154677 [dostęp 2020-01-23].
  13. Współczesne oblicza przeszłości, red. Arkadiusz Marciniak, Danuta Minta-Tworzowska, Michał Pawleta [online] [dostęp 2020-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-06-28].
  14. Arkadiusz Marciniak, Archeologia i jej źródła: materiały faunistyczne w praktyce badawczej archeologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, ISBN 978-83-01-12215-7 [dostęp 2020-01-23] (pol.).
  15. Janusz. Piontek, Arkadiusz. Marciniak, Struktura antropologiczna a kulturowe strategie adaptacyjne populacji neolitycznych w Europie Środkowej, Seria Antropologia,0137-1460 ;nr. 16, Poznań: Wydawn. Nauk. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1990, ISBN 978-83-232-0260-8 [dostęp 2020-01-23].
  16. Przeszłość Społeczna: Próba Konceptualizacji – E-archeology [online] [dostęp 2020-01-23].
  17. Arkadiusz Marciniak, Setting a new agenda : Ian Hodder and his contribution to archaeological theory, „Archaeologia Polona”, 35/36, 1997, s. 409-426.
  18. Arkadiusz Marciniak, Faunal Materials and Interpretive Archaeology: Epistemology Reconsidered, „Journal of Archaeological Method and Theory”, 6 (4), 1999, s. 293–320, JSTOR20177408 [dostęp 2020-01-23] (ang.).
  19. Arkadiusz Marciniak, Scientific and interpretive components in social zooarchaeology. The case of early farming communities in Kujavia, „Archaeologia Polona”, 39, 2001, s. 87–110 [dostęp 2020-01-23].
  20. Arkadiusz Marciniak, Social changes in the early European Neolithic. A taphonomy perspective, [w:] Biosphere to Litosphere. New Studies in Vertebrate Taphonomy, 2005, s. 146–154, ISBN 978-1-78297-919-7, JSTORj.ctt1kw294s (ang.).
  21. Bleda S. Düring, Arkadiusz Marciniak, Households and communities in the central Anatolian Neolithic, „Archaeological Dialogues”, 12 (2), 2005, s. 165–187, DOI10.1017/S138020380600170X [dostęp 2021-09-01] (ang.).
  22. Arkadiusz Marciniak, Introduction. Assembling the Archaeological Process at Çatalhöyük, [w:] Kristian Kristiansen i inni, Assembling Çatalhöyük, 2015, ISBN 978-1-351-19099-2 [dostęp 2020-01-23] (ang.).
  23. Arkadiusz Marciniak, Lech Czerniak, Social transformations in the Late Neolithic and the Early Chalcolithic periods in central Anatolia, „Anatolian Studies”, 57, 2007, s. 115–130, DOI10.1017/S0066154600008541 [dostęp 2020-01-23].
  24. Arkadiusz Marciniak, Communities, households and animals. Convergent developments in Central Anatolian and Central European Neolithic, „Documenta Praehistorica”, 35, 2008, s. 93–109, DOI10.4312/dp.35.7 [dostęp 2021-09-01] (ang.).
  25. Arkadiusz Marciniak, The Secondary Products Revolution: Empirical Evidence and its Current Zooarchaeological Critique, „Journal of World Prehistory”, 24 (2-3), 2011, s. 117–130, DOI10.1007/s10963-011-9045-7 [dostęp 2021-09-01] (ang.).