Artus Wolffort
Artus Wolffort (ur. 1581 w Antwerpii, zm. 1641[a][1] tamże)[2][3] – flamandzki malarz.
_and_Antony_van_Dyck_-_Portrait_of_the_painter_Artus_Wolffort.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1581 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1641 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
Życiorys edytuj
W dzieciństwie, wraz z rodzicami, przeprowadził się z rodzinnej Antwerpii do Dordrechtu, gdzie w 1603 został mistrzem i wstąpił do tamtejszej gildii św. Łukasza[2][4]. Około 1645 wrócił do Antwerpii; początkowo pracował jako asystent w pracowni Otto van Veena, w którego domu mieszkał. Na przełomie lat 1616/1617 został członkiem antwerpskiej gildii św. Łukasza[4][5].
W 1619 zawarł związek małżeński z Marią Wandelaer. Mieli syna Jana Baptystę, przyszłego malarza, oraz trzy córki[6], z których Maria została żoną malarza Willema van Herpa[4].
W 1635 brał udział w nadzorowanych przez Rubensa pracach przy tworzeniu dekoracji na uroczysty wjazd do Antwerpii kardynała-infanta Ferdynanda[2][5]. W latach 1637–1638 odbył podróż do Holandii[4][5].
Uczniami Wolfforta był m.in. jego syn, a także Peter van Mol i Pieter van Lint[4]. Pod wpływem artysty pozostawał hiszpański malarz barokowy José Antolínez[5]. Antoon van Dyck namalował portret Wolfforta[3][7].
W XVII w. zaliczany był przez ówczesnych malarzy i znawców malarstwa do czołowych malarzy Niderlandów[6], w wiekach późniejszych stał się mniej znany, m.in. dlatego, że z reguły nie podpisywał swych obrazów i były one wiązane z innymi artystami lub opisywane jako anonimowe[8]. Atrybucję wielu takich obrazów Wollfortowi przeprowadził dopiero w 1977 historyk sztuki Hans Vlieghe[8].
Twórczość edytuj
Wczesne prace Wolfforta, do ok. 1630, stylistycznie były zbliżone do twórczości Otto van Veena. Nie tylko malował w ten sam klasycyzujący sposób, ale wykorzystywał identyczne motywy i kompozycje[2]. Z czasem zaczął skłaniać się ku barokowej manierze Rubensa[2][5].
Wykonał wiele zamówionych ołtarzy, takich jak Wniebowstąpienie Najświętszej Marii Panny czy Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny (oba z ok. 1617; Antwerpia, kościół św. Pawła). Jednak w jego twórczości dominowały kompozycje figuralne i portety, z postaciami naturalnej wielkości lub półpostaciami[2][5]. Malował monumentalne obrazy o tematyce religijnej, biblijnej i mitologicznej, wzbogacając je pejzażami i elementami architektonicznymi[2]. Tworzył także małoformatowe obrazy sztalugowe, wzorując się na Davidzie Teniersie[3][5]. Do jego najbardziej charakterystycznych dzieł należą caravaggionizujące cykle, przedstawiające np. apostołów, proroków, ewangelistów, ojców Kościoła, antycznych filozofów[2][5].
Wybrane dzieła edytuj
- Pokłon trzech króli w katedrze w Antwerpii[6]
- Uzdrowienie paralityka nad sadzawką Betesda (Muzeum Narodowe w Poznaniu)[9]
- Uzdrowienie paralityka nad sadzawką Betesda w bazylice św. Mikołaja w Bochni[10]
- Uzdrowienie paralityka nad sadzawką Betesda w kościele św. Kwintyna w Lowanium[11]
- Zdjęcie z krzyża w kościele NMP Niepokalanie Poczętej w Sierakowie[8]
- Św. Hieronim (Musée des Beaux-Arts w Lyon)[12]
- Pokłon pasterzy w kościele św. Wawrzyńca w Oostmalle[12]
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Zatorski 2017 ↓, s. 61, 62.
- ↑ a b c d e f g h Hans Vlieghe, Wolffort [Wolffordt], Artus, Oxford Art Online. Grove Art Online, 2003, DOI: 10.1093/gao/9781884446054.article.T092039 [dostęp 2024-04-01] (ang.).
- ↑ a b c Wolfaerts, Artus or Wolffort, Wolffordt, Wolfordt, Wolfaert, Wolfart, Wolfert, Benezit Dictionary of Artists, 31 października 2011, DOI: 10.1093/benz/9780199773787.article.B00198471 [dostęp 2024-04-01] (ang.).
- ↑ a b c d e f Artus Wolffort [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-04-01] (ang. • niderl.).
- ↑ a b c d e f g h i Maciej Monkiewicz, Eolffort lub Wolfart, Wolfeart, Artus, [w:] Robert Genaille, Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 415–416, ISBN 83-221-0686-6 (pol.).
- ↑ a b c Zatorski 2017 ↓, s. 62.
- ↑ Zatorski 2017 ↓, s. 63.
- ↑ a b c Zatorski 2017 ↓, s. 61.
- ↑ Zatorski 2017 ↓, s. 65.
- ↑ Zatorski 2017 ↓.
- ↑ Zatorski 2017 ↓, s. 73.
- ↑ a b Zatorski 2017 ↓, s. 71.
Bibliografia edytuj
- Tadeusz Zatorski, Uzdrowienie paralityka nad sadzawką Betesda Artusa Wolfforta w kościele św. Mikołaja w Bochni, „Folia Historiae Artium”, Seria Nowa t. 15, 2017, s. 59–76, OCLC 1036657048.