Aspidiske

gwiazda w gwiazdozbiorze Kila

Aspidiske (Jota Carinae, ι Car) – gwiazda w gwiazdozbiorze Kila, odległa od Słońca o około 765 lat świetlnych[2].

Aspidiske
ι Carinae
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Kil

Rektascensja

09h 17m 05,407s[1]

Deklinacja

−59° 16′ 30,84″[1]

Paralaksa (π)

0,00426 ± 0,00010[1]

Odległość

765,1 ± 17,6 ly
234,59 ± 5,4[2] pc

Wielkość obserwowana

2,21m[2]

Ruch własny (RA)

−18,96 ± 0,09 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

11,98 ± 0,09 mas/rok[1]

Prędkość radialna

12,00 ± 0,30 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

biały nadolbrzym[3]

Typ widmowy

A7 Ib[1][2]

Masa

7,4[4] M

Promień

43[3] R

Metaliczność [Fe/H]

−0,23[2]

Wielkość absolutna

−4,64m[2]

Jasność

~6000 L[2]

Okres obrotu

<245 dni[3]

Prędkość obrotu

10 km/s[4]

Wiek

~40 mln lat[3]

Temperatura

7173 K[4]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

7348[2] pc

Mimośród

0,0088[2]

Alternatywne oznaczenia
Cordoba Durchmusterung: CD−58°2529
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 351
Boss General Catalogue: GC 12831
Katalog Henry’ego Drapera: HD 80404
Katalog Hipparcosa: HIP 45556
Katalog jasnych gwiazd: HR 3699
SAO Star Catalog: SAO 236808
Scutulum, Turais, Tureis; CPD−58°1465

Nazwa edytuj

Tradycyjna nazwa tej gwiazdy, Aspidiske, wywodzi się od stgr. Ἀσπιδίσκε, co oznacza „małą tarczę” (ozdobę na rufie Okrętu Argo). Nazwa ta przypuszczalnie pierwotnie odnosiła się do innej grupy gwiazd, jednak przylgnęła do Jota Carinae[3][5]. Nazwa była też znana w wersji łacińskiejScutulum oraz arabskiej ‏تريْس‎ Turais[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Aspidiske dla określenia tej gwiazdy[6].

Charakterystyka obserwacyjna edytuj

Obserwowana wielkość gwiazdowa Aspidiske to 2,21m, a jej wielkość absolutna to −4,64m[2].

 
Gwiazdy tworzące Fałszywy Krzyż

Jota Carinae należy do asteryzmuFałszywego Krzyża[3]. Wraz z całym gwiazdozbiorem leży zbyt daleko na niebie południowym, żeby być widoczna z terytorium Polski[7].

Charakterystyka fizyczna edytuj

Jest to biały nadolbrzym, należy do typu widmowego A7[1]. Temperatura tej gwiazdy to około 7200 K, świeci ona 4900 razy jaśniej niż Słońce. Promień tej gwiazdy jest 43 razy większy niż promień Słońca[3], a masa jest 7,4 razy większa niż masa Słońca[4]. Gwiazda rozpoczęła życie około 40 milionów lat temu jako gorętsza przedstawicielka typu widmowego B. Gwiazda nie ma dość dużej masy, aby zakończyć życie jako supernowa i umrze jako biały karzeł o masie podobnej do Słońca[3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Aspidiske w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i j Anderson E., Francis C.: HIP 45556. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2014-05-09]. (ang.).
  3. a b c d e f g h Jim Kaler: ASPIDISKE (Iota Carinae). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2018-05-14]. (ang.).
  4. a b c d R. Smiljanic, B. Barbuy, J. R. De Medeiros, A. Maeder. CNO in evolved intermediate mass stars. „Astronomy & Astrophysics”. 449 (2), s. 655-671, kwiecień 2006. DOI: 10.1051/0004-6361:20054377. (ang.). 
  5. a b Argo Navis. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 73. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  6. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-05-14].
  7. Gwiazdozbiory. Astrofan, 2017-06-23. [dostęp 2018-05-14]. (pol.).