Autobus Roku, Autokar Roku (ang. Bus & Coach of the Year, Bus of the Year, Coach of the Year) – europejski konkurs na najlepszy autobus lub autokar roku, odbywający się od 1989 roku. Pojazd wygrywający ten konkurs otrzymuje tytuł na rok następny. Początkowo konkurs dotyczył jednocześnie zarówno autobusów, jak i autokarów. Od 1997 roku konkursy na najlepszy autobus i autokar zostały rozdzielone i odbywają się co dwa lata naprzemiennie. Tytuły konkursu podawane są czasem, zwłaszcza w ostatnich latach, z dodaniem na początku słowa „Międzynarodowy” (ang. International).

Coach Euro Test 2007 do tytułu Coach of the Year 2008 w Zurychu
Setra S 415 HDH, Coach of the Year 2002
Van Hool newA330, Bus of the Year 2003
Scania-Irizar K124 PB, Coach of the Year 2004
Volvo 9700 6x2, Coach of the Year 2008
Setra S 415 NF, Bus of the Year 2009
VDL Citea CLF 120, Bus of the Year 2011
VDL Futura FHD2-129.410, Coach of the Year 2012

Swoje własne konkursy pod takimi lub podobnymi nazwami mogą również przeprowadzać organizacje motoryzacyjne lub czasopisma specjalistyczne w wielu krajach. Bus Of The Year 2025 Wygrał Solaris Urbino 18 Hydrogen[1]

Historia konkursu

edytuj

Konkurs rozpoczął się w 1989 roku. Jego organizatorem jest organizacja Association of Commercial Vehicle Editors (ACE), zrzeszającą europejskich wydawców czasopism branży samochodów użytkowych, w tym branży autobusowej. W jej ramach odpowiada za niego Grupa Robocza „Bus & Coach of the Year”.

Tytuł nadawany jest jesienią danego roku, a obowiązuje przez cały następny rok. Oznacza to że np. tytuł Coach of the Year 2008 zdobyty został jesienią 2007 roku.

W latach 1989–1993 (tytuły od 1990 do 1994) wybierano najlepszy autobus ze zgłoszonych do konkursu, niezależnie od jego typu. Pierwszy konkurs wygrał przedstawiciel krótszej odmiany miejskich autobusów Neoplan Metroliner MIC. W następnych latach zwyciężały jedynie autokary. Dlatego tytuły za lata 1995 i 1996 przyznawano równocześnie w kategorii autobusów miejskich oraz turystycznych.

Od 1996 roku (tytuł 1997) międzynarodowe jury wybiera naprzemiennie autobus miejski (Bus of the Year) i turystyczny (Coach of the Year) roku. W ciągu 10 lat ukształtowała się praktyka przyznawania tytułu Autobusu Roku podczas targów FIAA w Madrycie lub międzynarodowej wystawy pojazdów użytkowych IAA w Hanowerze. Z kolei tytuł najlepszego Autokaru Roku przyznawany jest w pierwszym dniu autobusowych targów „Busworld” w belgijskim Kortrijk. Konkurs o tytuł Bus of the Year przeprowadza się w latach parzystych, a konkurs o tytuł Coach of the Year w latach nieparzystych. Od konkursu Coach of the Year 2006 punktacja nie jest podawana do publicznej wiadomości, podaje się jedynie zwycięzcę konkursu[2].

W ostatnich latach do konkursu o tytuł najlepszego autobusu mogły przystąpić autobusy miejskie i regionalne o długości powyżej 10 m, z niską lub średnią podłogą, wyposażone w silniki Euro 4 lub Euro 5, których premiera nastąpiła nie później niż w ciągu ostatnich dwóch lat. Wiosną przeprowadzane są testy eksploatacyjne (zwane „Bus Euro Test” bądź „Coach Euro Test”) pojazdów zakwalifikowanych do konkursu. Przejeżdżą się w ich trakcie kilkadziesiąt kilometrów w zróżnicowanych warunkach. W ramach testów zwraca się uwagę na takie cechy jak: przyspieszenie ze startu zatrzymanego do prędkości 60 km/h, drogę i czas hamowania z prędkości 60, 40 i 20 km/h, prędkość osiągniętą po przejechaniu 200 metrów ze startu zatrzymanego, zużycie paliwa przy prędkości 60 km/h i w cyklu miejskim oraz poziom hałasu we wnętrzu pojazdu na postoju i podczas jazdy ze stałą prędkością 30, 50 i 70 km/h. Podczas badań precyzyjnie mierzy się również zużycie paliwa. Do testów autobusy są obciążane balastem zastępującym pasażerów.

Do konkursu zgłaszane są czasem kolejne wersje (których pełną nazwę nie zawsze udało się ustalić) lub generacje autobusów sprzedawanych pod tą samą nazwą. Te ostatnie w tabelach zaznaczone są stosowną liczbą rzymską.

W 2016 roku po raz pierwszy w historii konkursu tytuł Bus of The Year przyznany został autobusowi elektrycznemu – Solaris Urbino 12 electric. To pierwszy polski producent mogący pochwalić się tą nagrodą[3].

Skład jury

edytuj

Jury konkursu od początku składało się z kilkunastu dziennikarzy z krajów europejskich. Reprezentują oni redakcje czasopism specjalistycznych zajmujących się autobusami. Zasadą jest, że dany kraj reprezentuje z prawem głosu jedynie jeden dziennikarz. W połowie lat 90. w skład jury wchodziło 13 dziennikarzy. W późniejszym czasie skład ten poszerzono o przedstawicieli kolejnych krajów, w tym Polski (od 2003 r.). Obecnie jest ich 17. Jest również kilku jurorów honorowych bez prawa głosu.

Jurorzy reprezentują m.in. następujące kraje i redakcje specjalistycznych czasopism motoryzacyjnych[4]:

Lp. Państwo Czasopismo
1.   Austria „Ostrreichischer Personenverkehr”
2.   Belgia „Transporama”
3.   Bułgaria KAMIONI, Avtobusi spl.
4.   Dania „Trans Inform”
5.   Finlandia „Auto, Teknikka ja Kuljetus”
6.   Francja „Bus & Car”
7.   Grecja „Trokoy Kai Tir”
8.   Hiszpania „Autobuses & Autocares”
9.   Holandia „Nederlands Vervoer”
10.   Niemcy „Omnibusrevue”
11.   Norwegia „Transportforum”
12.   Polska „Autobusy TEST”
13.   Szwajcaria „TIR Transnews”
14.   Szwecja „i Trafik” lub „Trafik Forum”
15.   Wielka Brytania „Bus & Coach Buyer”
16.   Włochy „Pullman”[5]
17.   Chorwacja Kamion&BUS
18.   Irlandia Fleet Bus and Coach
19.   Rumunia Tranzit / Persons Transportation

Wyniki konkursu

edytuj

Autobus i Autokar Roku (Bus & Coach of the Year)

edytuj
Rok Jurorzy 1 miejsce Pkt. 2 miejsce Pkt. 3 miejsce Pkt.
1990 Neoplan Metroliner N8000 MIC[6] (bus)
1991 Renault FR1 GTX (coach) EOS
1992 Mercedes-Benz O404 (coach)
1993 Setra S 315 HDH[7] (coach) 56 Van Hool AG300(inne języki) 28 Volvo B12-10 11
1994 MAN Lion’s Star FRH 422 (coach) 34 Iveco EuroClass(inne języki) 18 Volvo B12(inne języki) 9
1995 Neoplan Metroshuttle N4114 DES[8] (bus)
1995 12 Iveco EuroClass HD (coach) 60 Volvo B10L 24 Setra S 250 14
1996 Setra S 315 NF (bus) Mercedes-Benz O405 GNTD Renault Agora
1996 13 Volvo B12-600 (Drögmöller Euro Comet E 330 H)[9] (coach) 42 Mercedes-Benz O350 Tourismo 33 Irizar Century 10

Autobus Roku (Bus of the Year)

edytuj
Rok Jurorzy 1 miejsce Pkt. 2 miejsce Pkt. 3 miejsce Pkt.
1997 Setra S 315 NF
1999 13 MAN NL 263 50 Mercedes-Benz Citaro 39 Iveco CityClass 491.12.27 34
2001 Mercedes-Benz Cito 49 Hispano Habit(inne języki) 31 Volvo 7000 25
2003 Van Hool A330(inne języki)[10] 32 Mercedes-Benz Citaro L 27 Volvo 8700 LE(inne języki) 18
2005
15
MAN Lion’s City 53 Solaris Urbino 12 (II generacja) 52 Volvo 7700 36
2007 15 Mercedes-Benz Citaro LE Ü MAN Lion’s Regio VDL Berkhof Ambassador 200
2009
19
Setra S 415 NF[11]
2011
19
VDL Citea CLF 120[12]
2013 19 Mercedes-Benz Citaro 2 Euro 6[13]
2015 19 MAN NG313-18,75 Lion’s City GL CNG
2017 20 Solaris Urbino 12 electric[3]
2019 20 Mercedes-Benz Citaro hybrid[14]
2021 20 Irizar ie[15]
2023 MAN Lion's City 12 E[16]
2024 Solaris Urbino 18 hydrogen

Autokar Roku (Coach of the Year)

edytuj
Rok Jurorzy 1 miejsce Pkt. 2 miejsce Pkt. 3 miejsce Pkt.
1998 13 Van Hool T9 Acron 46 Neoplan Starliner (I generacja) 41 Setra S 315 GT 22
2000 Neoplan Starliner S 516 SHD L 54 Irizar Century 13,7 44 Setra S 319 GT-HD 39
2002 Setra S 415 HDH 44 Bova Magiq 35 Berkhof Axial 17
2004 14 MAN Lion's Star(inne języki)
Irizar PB (podwozie Scania K124EB4X2 420)[17].
43 Solaris Vacanza 12
Volvo 9700
29 Hispano Divo 12
2006 14 Neoplan Starliner II N5218 SHD L (II generacja)[18].
2008 17 Volvo 9700 Prestige[19]
2010 17 Mercedes-Benz Travego M (III generacja)[20] Neoplan Cityliner
2012 19 VDL Futura FHD2-129/410[21]
2014 19 Setra S 515 HD
2016 22 Iveco Magelys[22]
2018 22 Irizar i8[23]
2020 22 MAN Lion’s Coach C[24]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Chris McCarthy i inni, Video-based automatic people counting for public transport: On-bus versus off-bus deployment, „Computers in Industry”, 164, 2025, s. 104195, DOI10.1016/j.compind.2024.104195, ISSN 0166-3615 [dostęp 2024-10-19].
  2. Patrz m.in. dyskusja artykułu: Aleksander Kierecki, “Coach of the Year 2010” – kulisy konkursu [online], InfoBus, 20 października 2009 [dostęp 2009-10-22].
  3. a b InfoBus.pl, Solaris z tytułem Bus of the Year 2017! [online], 22.08.2016 [dostęp 2016-10-19].
  4. Patrz również skład jury w 2003 roku: Aleksander Kierecki, COACH EURO TEST VI – autobusowa szansa dla Polski [online], InfoBus, 6 lipca 2003 [dostęp 2009-02-05].
  5. pullmanweb
  6. Patrz m.in.: Historia marki Neoplan z lat 80 i 90 w serwisie Konrada Auwärtera (de), [Dostęp: 22 października 2009].
  7. Patrz m.in.: Kluczowe daty w historii firmy Setra (pdf, eng), [Dostęp: 22 października 2009].
  8. Patrz m.in.: Raport NEOMAN Fakten 2006 (de), [Dostęp: 22 października 2009].
  9. Patrz m.in.: Historia firmy Volvo Busse Deutschland GmbH – ex Drögmöller-Karosserien GmbH & Co. KG (de), [Dostęp: 22 października 2009].
  10. 1998 – 2008: Growth into the new century [online], Van Hool [dostęp 2009-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-22].
  11. Konkurentami były jedynie wodorowy MAN Lion’s City oraz Optare Versa. Zbigniew Rusak, Setra S 415 NF „International Bus Of The Year 2009”, Autobusy TEST, nr 7-8, 2008, s. 14–18. Niskopodłogowy autobus Setra S 415 NF otrzymał tytuł „Bus of the Year 2009”, EvoBus Polska, [Dostęp: 30 października 2009].
  12. Aleksander Kierecki, VDL Citea z tytułem 'Bus of the Year 2011' [online], InfoBus, 20 września 2010 [dostęp 2010-09-27].
  13. Innovative Mercedes-Benz Citaro is „Bus of the Year 2013” [online], Daimler-Benz AG, 19 września 2012 [dostęp 2012-10-17].
  14. Mercedes Benz Citaro hybrid z tytułem „Bus of the Year 2019” [online], 22 września 2018 [dostęp 2018-09-22].
  15. Irizar ie bus wins the Bus of the Year 2021 award [online] [dostęp 2022-02-13].
  16. MAN Truck & Bus SE, MAN Lion’s City E | MAN DE [online], www.man.eu [dostęp 2022-09-26] (ang.).
  17. Scania Irizar PB voted Coach of the Year 2004 [online], Scania, 7 października 2003 [dostęp 2009-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-15].
  18. NEOPLAN Starliner zdobył tytuł „Coach of the Year 2006” [online], MAN Nutzfahrzeuge Polska, 21 października 2005 [dostęp 2009-10-30].
  19. Konkurentami były: Irisbus Magelys HD, Mercedes-Benz Tourismo M, Neoplan Cityliner HD, Noge Titanium, VDL Jonckheere JSD 140-460. Patrz m.in.: Busworld, 20 października 2007 (pdf), [Dostęp: 21 października 2009] oraz Folder autobusu Volvo 9700 Prestige (pdf), Volvo Buses, [Dostęp: 21 października 2009].
  20. Konkurentami były: Barbi Maestro HDH na podwoziu Volvo B12B, Plaxton Elite i Van Hool T921 Altano. Patrz m.in.: Aleksander Kierecki, Mercedes-Benz Travego zwycięzcą “Coach of the Year 2010”! [online], InfoBus, 20 października 2009 [dostęp 2009-10-21].
  21. Aleksander Kierecki, VDL Futura 2 zwycięzcą „Coach of the Year 2012”! [online], InfoBus, 1 września 2011 [dostęp 2011-09-04].
  22. CNH Industrial [online], www.cnhindustrial.com [dostęp 2018-07-13] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-19] (ang.).
  23. Irizar i8 jako Coach Of The Year 2018! [online], m.infobus.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-21] (pol.).
  24. Coach of the Year 2020: MAN Lion’s Coach C [online], busworld.org [dostęp 2019-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-24] (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Ciężarówki Świata (roczniki 1994-2002), Wyd. Print Shops Prego – Polska, Warszawa.
  • Ciężarówki Świata (roczniki 2005-2007), Wyd. Media Connection, Warszawa.

Linki zewnętrzne

edytuj