Bartowice
Bartowice (cz. Bartovice, niem. Bartelsdorf) – jedna z 37 części miasta statutarnego Ostrawy, stolicy kraju morawsko-śląskiego, we wschodnich Czechach, tworzy południową część obwodu miejskiego Radwanice i Bartowice we wschodniej części miasta, w historycznych granicach Śląska Cieszyńskiego. Jest to także jedna z 39 gmin katastralnych o powierzchni 852,069 ha[1]. Populacja w 2001 wynosiła 1556 osób[2], zaś w 2012 odnotowano 626 adresów[3].
| Część miasta Ostrawy | |
 Ul. Šenovská, w tle Nowa Huta | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Ostrawy |
1960 |
| Powierzchnia |
8,52 km² |
| Populacja (2001) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Ostrawy  | |
Położenie na mapie Czech  | |
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |
 49°47′51″N 18°21′24″E/49,797500 18,356667
| |
| Rok | 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1930 | 1950 | 1961 | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba ludności | 1191 | 1350 | 1541 | 1924 | 2062 | 2040 | 2658 | 2978 | 1774 | 1726 | 1595 | 1494 | 1556 |
Historia
edytujMiejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w łacińskim dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna ok. 1305 w szeregu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu, w postaci item in Bertoltowitz[4][5][6]. Zapis ten (brak określenia liczby łanów, z których będzie płacony podatek) wskazuje, że wieś była w początkowej fazie powstawania (na tzw. surowym korzeniu), co wiąże się z przeprowadzaną pod koniec XIII wieku na terytorium późniejszego Górnego Śląska wielką akcją osadniczą (tzw. łanowo-czynszową). Wieś politycznie znajdowała się wówczas w granicach utworzonego w 1290 piastowskiego (polskiego) księstwa cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).
W 1411 roku wieś Bartelsdorf sprzedał Jeszek Kornic Andrzejowi z Tworkowa. Miejscowość stała się tym sposobem częścią tzw. państwa polskoostrawskiego aż do połowy XVII wieku. Wtedy to w 1738 r. Bartowice i mniejszą część Radwanic zakupił od Bogusława Sedlnickiego Jan Skrbenski z Hřiště i na Šenově (Szonowie). Jego syn Jan Jarosław Skrbenski złączył tę mniejszą część Radwanic, Bartowice i nowo założoną osadę Lipinę w samodzielne "państwo feudalne" z siedzibą w pałacu w Bartowicach. To "państwo" w 1738 r. przyłączono do szonowskiego. Następnie Skrbeńscy podzielili swe "państwo" na szonowskie i kończyckie; Bartowice pozostały częścią państwa szonowskiego do 1848 r. Rolniczy charakter wsi stopniowo zmieniał się wraz z XIX-wieczną rewolucją przemysłową.
Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 220 budynkach w Bartowicach na obszarze 862 hektarów mieszkało 1924 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 223,2 os./km². z tego 1737 (90,3%) mieszkańców było katolikami, 134 (7%) ewangelikami a 53 (2,8%) żydami, 1837 (95,5%) było czesko-, 44 (2,3%) polsko- a 36 (1,9%) niemieckojęzycznymi[7]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 2062, z czego 2061 zameldowanych było na stałe, 1936 (93,9%) było katolikami, 117 (5,7%) protestantami, 8 (0,4%) żydami, 1 była innego wyznania lub religii, 2018 (97,9%) było czesko-, 39 (1,9%) polsko- a 4 (0,2%) niemieckojęzycznymi[8].
Po I wojnie światowej miejscowość znalazła się w granicach Czechosłowacji. Bartowice przyłączono do Morawskiej Ostrawy l stycznia 1960 roku.
Przypisy
edytuj- ↑ Informace o katastrálním území Bartovice. [dostęp 2012-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (cz.).
- ↑ a b Český statistický úřad: Historický lexikon obcí ČR 1869 - 2005 - 1. díl. 20 sierpnia 2008. s. 736-737. [dostęp 2010-10-13]. (cz.).
- ↑ Adresy v České republice. 2012-03-19. [dostęp 2016-10-16]. (cz.).
- ↑ Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 296. ISBN 978-83-926929-3-5.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
- ↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Bartowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 113.