Białorzytka uboga[4] (Oenanthe dubia) – gatunek małego ptaka z rodziny muchołówkowatych (Muscicapidae), podrodziny kląskawek. Występuje w Etiopii i Somalii. Posiada status „gatunku niedostatecznie rozpoznanego”.

Białorzytka uboga
Oenanthe dubia[1]
(Blundell & Lovat, 1899)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

muchołówkowate

Podrodzina

kląskawki

Rodzaj

Oenanthe

Gatunek

białorzytka uboga

Synonimy
  • Myrmecocichla dubia Blundell & Lovat, 1899[2]
  • Cercomela dubia (Blundell & Lovat, 1899)[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

brak danych

Taksonomia edytuj

Po raz pierwszy gatunek opisali Herbert Weld Blundell i Simon Fraser, 14. lord Lovat w 1899 pod nazwą Myrmecocichla dubia[2]. Akceptowaną obecnie (2020) przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny nazwą jest Oenanthe dubia[5]. Holotyp, dorosłego osobnika o nieustalonej płci, pozyskano w Fontaly w Etiopii (wtedy Abisynia). Został odłowiony 17 stycznia 1899. Opis gatunku ukazał się pod koniec 1899 w zeszycie „Bulletin of the British Ornithologists’ Club[6]. W 1900 ten sam opis zamieszczono na łamach czasopisma „Ibis[7]. Gatunek monotypowy[5].

Morfologia edytuj

Przybliżone wymiary holotypu (oryginalne podane w calach): długość ciała około 16,5 cm (autorzy HBW podają 14–15 cm[2]), długość dzioba – 18 mm (uszkodzony), długość skrzydła – 80 mm, długość ogona – 63,5 mm, długość skoku – 23 mm. Ptak bardzo[2] podobny do białorzytki czarnosternej (Oenanthe melanura)[2][7] ciemniejszego podgatunku ultima[2]. Wyróżniają go większe rozmiary, brązowoczarne pokrywy podogonowe, które mają płowe (zamiast białych) krawędzie. Pokrywy podskrzydłowe cechuje barwa popielata, nie biała, jak u białorzytki czarnosternej[7].

Zasięg i ekologia edytuj

Zasięg występowania obejmuje wschodnio-centralną Etiopię i część Somalii, gdzie odnotowano ptaka tylko raz na Mount Wagar i nie odnaleziono go ponownie mimo badań (stan w 2006)[8].

Brak informacji o głosie, pożywieniu i rozrodzie. Białorzytka uboga występuje w towarzystwie białorzytek czarnosternych oraz jednobarwnych (O. scotocerca). Przyczynia się to do słabego poznania biologii gatunku, gdyż te trzy gatunki łatwo pomylić lub przeoczyć. Białorzytki ubogie żyją na kamienistych i zakrzewionych obszarach[8].

Status zagrożenia edytuj

IUCN nadaje białorzytce ubogiej status „gatunku niedostatecznie rozpoznanego” (DD, Data Deficient) nieprzerwanie od 2000 roku. Brak aktualnych danych dotyczących występowania ptaka z Somalii. Ponadto istnieje ryzyko, że doniesienia o obserwacjach w Etiopii dotyczą w części bardzo podobnej białorzytki jednobarwnej. Brak znanych zagrożeń; rzekome spadki populacji wywołane zakładaniem obozów uchodźców okazały się nieprawdziwe, ponieważ obozy dla uchodźców nie są stawiane w środowisku, które zasiedlają białorzytki ubogie[8].

Przypisy edytuj

  1. Oenanthe dubia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g Collar, N.: Sombre Chat (Cercomela dubia). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2005. [zarchiwizowane z tego adresu (21 września 2015)].
  3. Oenanthe dubia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Saxicolinae Vigors, 1825 - kląskawki (wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-19].
  5. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Chats, Old World flycatchers. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-19]. (ang.).
  6. Myrmecocichla dubia, sp. n. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. LXVI, s. xxii, 1899. (ang.). 
  7. a b c W. R. Ogilvie Grant & Lord Lovat. On the Birds collected during an Expedition through Somaliland and Southern Abyssinia to the Blue Nile. „The Ibis”. ser. 7 vol. 6, s. 197, 1900. 
  8. a b c Species factsheet: Oenanthe dubia. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-03-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj