Blok lewej odnogi pęczka Hisa

Blok lewej odnogi pęczka Hisa (ang. left bundle branch block, LBBB, łac. dissociatio intraventricularis rami sinistri fasciculi Hisi[1]) – następstwo zwolnienia lub przerwania przewodzenia w lewej odnodze pęczka Hisa. Bloki śródkomorowe nie objawiają się klinicznie, dopóki nie towarzyszy im zaawansowany blok przedsionkowo-komorowy. Bloki niezupełne nieznacznie odbiegają od normy – mogą być traktowane jako jej dopuszczalne stany. Osłuchowo stwierdza się niekiedy paradoksalne rozdwojenie drugiego tonu serca (składowa płucna poprzedza aortalną).

Blok lewej odnogi pęczka Hisa
Dissociatio intraventricularis rami sinistri fasciculi Hisi
Ilustracja
Cechy LBBB w zapisie EKG

Etiologia

edytuj

Blok lewej odnogi występuje najczęściej w:

  • pierwotnych chorobach układu przewodzącego serca
  • niedokrwieniu mięśnia sercowego i zawale
  • zwłóknieniu mięśnia sercowego.

Nowo powstały LBBB uważa się za elektrokardiograficzny objaw STEMI równoważny uniesieniu ST. Świeży LBBB w połączeniu z potwierdzonym wzrostem biomarkerów zawału powyżej 99. percentyla górnej granicy referencyjnej stanowi jedno z kryteriów rozpoznania ostrego zawału mięśnia sercowego (ESC/ACC/AHA/WHF 2007)[2].

Kryteria

edytuj
 
LBBB w odprowadzeniach kończynowych
 
LBBB w odprowadzeniach przedsercowych

Kryteria rozpoznania LBBB[3]:

  1. Czas trwania zespołu QRS ≥0,12 s
  2. Monofazowe zespoły QRS typu zawęźlonego lub rozdwojonego załamka R w V5-V6
  3. Zwykle przeciwstawny kierunek odcinków ST i załamków T względem głównego wychylenia zespołów QRS.

Kryteria rozpoznania niezupełnego LBBB (ILBBB):

  1. Czas trwania zespołu QRS <0,12 s
  2. Opóźnienie ujemnego zwrotu ≥0,06 s w V5-V6
  3. Zazębienie na ramieniu wstępującym załamka R w odprowadzeniach I, aVL, V5-V6
  4. Brak załamka Q w odprowadzeniach I, aVL i V5-V6.

Bloki wiązek lewej odnogi

edytuj

W najczęstszym typie morfologicznym ludzkiego układu bodźcoprzewodzącego występują trzy rozgałęzienia lewej odnogi pęczka Hisa, rzadziej są to dwie odnogi. Stąd stawiane są rozpoznania bloku przedniej wiązki lewej odnogi i bloku tylnej wiązki lewej odnogi. Nie ma uznanych kryteriów rozpoznania bloku trzeciej wiązki, przegrodowej.

Kryteria rozpoznania bloku przedniej wiązki lewej odnogi (LAFB, left anterior fascicular block; LAHB, LAH, left anterior hemiblock)[3]:

  1. Odchylenie osi elektrycznej serca w lewo >-30°
  2. Czas trwania zespołu QRS <0,12 s
  3. Załamki R obecne w II, III i aVF
  4. Załamki Q obecne w I i aVL

Kryteria rozpoznania bloku tylnej wiązki lewej odnogi (LPFB, left posterior fascicular block)[3]:

  1. Odchylenie osi elektrycznej serca w prawo >90°
  2. Czas trwania zespołu QRS <0,12 s
  3. Załamki r obecne w I i aVL (zespół rS)
  4. Załamki Q obecne w III (i aVF).

Należy wykluczyć inne przyczyny odchylenia osi elektrycznej w prawo: przerost prawej komory, POChP, rozedmę, anatomicznie poziome serce.

Za rozpoznaniem bloku wiązki przegrodowej przemawia współistnienie cech zawału ściany przedniej i ILBBB.

Klasyfikacja ICD10

edytuj
kod ICD10 nazwa choroby
ICD-10: I44.4 Blok przedniej wiązki lewej odnogi pęczka Hisa
ICD-10: I44.5 Blok tylnej wiązki lewej odnogi pęczka Hisa
ICD-10: I44.7 Nieokreślony blok lewej odnogi pęczka Hisa

Przypisy

edytuj
  1. Franciszek Kokot, Choroby Wewnętrzne, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1991, s. 100, ISBN 83-200-1551-0.
  2. Thygesen K, Alpert JS, White HD, Jaffe AS, Apple FS, Galvani M, Katus HA, Newby LK, Ravkilde J, Chaitman B, Clemmensen PM, Dellborg M, Hod H, Porela P, Underwood R, Bax JJ, Beller GA, Bonow R, Van der Wall EE, Bassand JP, Wijns W, Ferguson TB, Steg PG, Uretsky BF, Williams DO, Armstrong PW, Antman EM, Fox KA, Hamm CW, Ohman EM, Simoons ML, Poole-Wilson PA, Gurfinkel EP, Lopez-Sendon JL, Pais P, Mendis S, Zhu JR, Wallentin LC, Fernández-Avilés F, Fox KM, Parkhomenko AN, Priori SG, Tendera M, Voipio-Pulkki LM, Vahanian A, Camm AJ, De Caterina R, Dean V, Dickstein K, Filippatos G, Funck-Brentano C, Hellemans I, Kristensen SD, McGregor K., Sechtem U, Silber S, Tendera M, Widimsky P, Zamorano JL, Morais J, Brener S., Harrington R., Morrow D., Lim M, Martinez-Rios MA, Steinhubl S, Levine GN, Gibler WB, Goff D, Tubaro M, Dudek D, Al-Attar N. Universal definition of myocardial infarction.. „Circulation”. Nov 27;116. 22, s. 2634-53, 2007. DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.107.187397. PMID: 17951284. 
  3. a b c Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 80-81. ISBN 83-7430-031-0.

Bibliografia

edytuj
  • Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 21, 80-81. ISBN 83-7430-031-0.
  • Barbara Dąbrowska, Andrzej Dąbrowski: Podręcznik elektrokardiografii. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1993, s. 144-151. ISBN 83-200-1648-7.

Zobacz też

edytuj