Bogdan Roman Nawroczyński
Bogdan Roman Nawroczyński (ur. 9 kwietnia 1882 w Dąbrowie Górniczej, zm. 17 stycznia 1974 w Warszawie) – pedagog i historyk pedagogiki, współtwórca polskiej pedagogiki naukowej. Brat stryjeczny adwokata i działacza oświatowego Eugeniusza Nawroczyńskiego.
| Data i miejsce urodzenia |
9 kwietnia 1882 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Rodzice |
Roman Nawroczyński, Stanisława Nawroczyńska[1] |
| Małżeństwo |
Wanda Klamborowska, Maria Zaorska (1957) |
| Dzieci |
Lech Nawroczyński |
| Krewni i powinowaci |
Eugeniusz Nawroczyński (brat styjeczny) |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Syn lekarza Romana i Stanisławy (zm. 1917). W 1892 podjął naukę w gimnazjum w Kielcach, rok później kontynuował edukację w IV Gimnazjum rządowym w Warszawie. Mając 20 lat ukończył szkołę średnią, zyskując srebrny medal. Różnorodność zainteresowań spowodowała, że Nawroczyński miał trudności z wyborem dalszej drogi życiowej i kierunku studiów. Początkowo nie wyobrażał sobie pracy w charakterze nauczyciela, pociągały go jednak studia uniwersyteckie. Był rozmiłowany w literaturze polskiej i naukach filozoficznych.
Działał w Organizacji Młodzieży, inicjował wiece i manifestacje przeciw rusyfikacji szkolnictwa wyższego i średniego, był delegatem na ogólnopolski zjazd młodzieży szkół wyższych w Zakopanem w 1909. W tym samym roku zdał egzamin na nauczyciela języka polskiego i łacińskiego oraz propedeutyki filozofii, po czym udał się do Lwowa. Zaczął studia na tamtejszym Uniwersytecie pod opieką Kazimierza Twardowskiego, pod którego kierunkiem napisał pracę doktorską „Prolegomena do nauki o jasności sądów”, której promocja odbyła się w 1914 roku. Był członkiem Ligi Narodowej w latach 1910–1911[2], członkiem Zarządu Związku Unarodowienia Szkół[3], pracownikiem Rady Sekcji Oświecenia Publicznego Departamentu Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Tymczasowej Rady Stanu[4], członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Miał wiele zainteresowań naukowych. Odbył studia prawnicze, filozoficzne oraz zdobył wiedzę filozoficzną i socjologiczną. W latach 1925–1926 był profesorem na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie praca naukowa Nawroczyńskiego koncentrowała się w dużej mierze na dalszych studiach nad tzw. „nowym wychowaniem”, a szczególnie nad podstawowymi zasadami szkoły pracy i różnymi odmianami tej koncepcji.
Był encyklopedystą oraz członkiem komitetu redakcyjnego „Encyklopedii Wychowawczej”[5].
W 1926 podjął pracę na Uniwersytecie Warszawskim i objął kierownictwo Katedry Pedagogiki oraz doprowadził do zorganizowania tam studiów pedagogicznych. Właśnie w tym okresie powstały najważniejsze dzieła pedagogiczne jego życia.
W czasie okupacji niemieckiej był jednym z organizatorów tajnego nauczania uniwersyteckiego.
1 października 1948 został przeniesiony na emeryturę, nie zakończył jednak działalności naukowej i organizatorskiej w dziedzinie nauki. Mianowano go dyrektorem Biura w Towarzystwie Naukowym Warszawskim oraz bibliotekarzem w Polskiej Akademii Nauk.
W 1958 powrócił do pracy dydaktycznej, zajmował się badawczo pedagogiką porównawczą, co zaowocowało nowymi dziełami. Do 1967 nadal wykładał, prowadził prace naukowo-badawcze i publikował.
Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 132-4-28)[6].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 sierpnia 1946)[7]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1937)[8]
Przypisy edytuj
- ↑ http://mazowsze.hist.pl/35/Rocznik_Towarzystwa_Naukowego_Warszawskiego/737/2004/25161/
- ↑ Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907), Londyn 1964, s. 579.
- ↑ Nasza walka o szkołę polską 1901–1917, t. II, Warszawa 1934, s. 18.
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 226.
- ↑ Kierski, t.I 1923 ↓.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WANDA NAWROCZYŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31].
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 52, poz. 366 „za zasługi na polu działalności oświatowej i kulturalnej”.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
Bibliografia edytuj
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 516. [dostęp 2021-06-26].
- Bogdan Nawroczyński, J. Krasuski.
- Studia Kieleckie 1974, nr 1, J. Sosnowski.
- Bogdan Nawroczyński nie żyje, „Ruch Pedagogiczny” 1974, nr 3.
- Polski Słownik Biograficzny, T. XXII, s. 632.
- Rafał Kula: Nawroczyński Bogdan. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 152–153.
- Praca zbiorowa: Encyklopedia wychowawcza. Warszawa: zasiłkiem Kasy im. Mianowskiego, 1900.