Bogusław Wołoszański

polski dziennikarz i popularyzator historii

Bogusław Wołoszański (ur. 22 marca 1950 w Piotrkowie Trybunalskim[1]) – polski dziennikarz, pisarz i popularyzator historii, autor książek o tematyce historycznej, pomysłodawca oraz twórca programu Sensacje XX wieku, poseł na Sejm X kadencji.

Bogusław Wołoszański
Ilustracja
Bogusław Wołoszański (2023)
Data i miejsce urodzenia

22 marca 1950
Piotrków Trybunalski

Zawód, zajęcie

dziennikarz, pisarz, popularyzator historii

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Stanowisko

poseł na Sejm X kadencji (od 2023)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys

edytuj

Rodzina i wykształcenie

edytuj

Syn Mariana (1908–2004) i Ireny z domu Malinowskiej (1908–1992)[2]. Jego ojciec był nauczycielem oraz dyrektorem internatu liceum w Piotrkowie Trybunalskim; w trakcie kampanii wrześniowej służył w 25 pułku piechoty, później podczas okupacji niemieckiej był członkiem Armii Krajowej (pseudonim „Orzeł”)[2][3].

Bogusław Wołoszański w 1971 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego[4]. Uczestniczył w seminarium doktoranckim prowadzonym przez profesora Stanisława Ehrlicha[5]. W 1971 podjął dalszą naukę w podyplomowym dwuletnim Instytucie Dziennikarstwa UW. W 1979 rozpoczął dzienne studia reżyserskie na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego, z których zrezygnował z powodów rodzinnych i zawodowych[4].

Działalność zawodowa

edytuj

Po ukończeniu studiów otrzymał nakaz pracy w radzie narodowej w Wieluniu[6]. W 1971 podjął współpracę z redakcją młodzieżową Telewizji Polskiej, gdzie m.in. prowadził program rozrywkowy Telewizyjny Ekran Młodych[4]. W latach 1973–1983 był zatrudniony w redakcji międzynarodowej TVP[1].

W 1983 został zastępcą dyrektora dyrekcji programów oświatowych. We wrześniu tego samego roku rozpoczął pracę nad programem Sensacje XX wieku. W 1985 wyjechał jako korespondent radia i telewizji do Londynu, gdzie pracował przez trzy lata[1][4]. W 1988 objął stanowisko zastępcy dyrektora TVP1 oraz szefa redakcji międzynarodowej. Wprowadził na antenę programy Raport oraz 7 dni świat[4], którego przez pewien czas był jednym z prowadzących[7]. Obok audycji na temat aktualnych wydarzeń w polityce międzynarodowej w dalszym ciągu przygotowywał programy z cyklu Sensacje XX wieku. W 1990 ukazała się pierwsza oparta na tym cyklu publikacja książkowa[8]. W 1992 powrócił do redakcji oświatowej[4], gdzie m.in. przygotowywał program Encyklopedia II wojny światowej[8]. Od 1998 pracował w Agencji Produkcji Audycji Telewizyjnych[4].

W latach 90. zajął się również regularnie pisaniem książek, poświęconych wydarzeniom XX wieku[4][8], a także prowadzeniem wraz z żoną działalności wydawniczej[9][10]. W 2001 podjął współpracę z Radiem Zet, w którym prowadził audycję Sensacje XX wieku[8]. W 2002 był gospodarzem i współautorem telewizyjnych spotów informacyjnych Unia bez tajemnic nagranych w ramach rządowej kampanii informacyjnej poświęconej integracji europejskiej[8]. W sierpniu 2005 odszedł z TVP[8]. Napisał scenariusz na potrzeby ekranizacji swojej książki Twierdza szyfrów. Na tej podstawie powstał wyprodukowany przez niego trzynastoodcinkowy serial Tajemnica twierdzy szyfrów, który wyreżyserował Adek Drabiński[11][12].

W późniejszych latach na antenie Polsat Play prowadził programy popularnonaukowe Skarby III Rzeszy[13] oraz Tajna historia XX wieku[14]. W 2015 nawiązał współpracę z Telewizją Polską oraz stacją National Geographic, dla których ponownie realizował Sensacje XX wieku. W tym samym roku premierę miał pięcioodcinkowy cykl Przewodnik historyczny Bogusława Wołoszańskiego[15].

Działalność polityczna

edytuj

Od 1976 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[16]. W 1985 podpisał zobowiązanie do współpracy z Departamentem I MSW, co – jak sam relacjonował – umożliwiło mu następnie wyjazd do Londynu, gdzie realizował program Sensacje XX wieku[17]. Figurował jako kontakt operacyjny o pseudonimach „Ben” i „Rewo”. W 1988 oficer prowadzący oficjalnie zamknął dokumentację dotyczącą tego kontaktu operacyjnego[18]. Złożył w związku z tym w 2023 oświadczenie lustracyjne potwierdzające współpracę[19].

W wyborach parlamentarnych w 2023 kandydował do Sejmu z pierwszego miejsca na liście Koalicji Obywatelskiej w okręgu piotrkowskim[20]. Uzyskał mandat posła X kadencji, otrzymując 35 202 głosy[19]. Zasiadł w Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Obrony Narodowej[21].

Życie prywatne

edytuj
 
Bogusław Wołoszański (2012)

Żonaty z Hanną, związaną z branżą wydawniczą[9]. Ma dwoje dzieci: Hannę i Michała[4].

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Twórczość

edytuj
Książki
  • Sensacje XX wieku (Novum, 1990)
  • Sensacje XX wieku: II wojna światowa (Magnum, 1994)
  • Sensacje XX wieku: po II wojnie światowej (Magnum, 1995)
  • Ten okrutny wiek (Colori, 1995)
  • Ten okrutny wiek. Cz. 2 (Colori, 1996)
  • Encyklopedia II wojny światowej, t. 1–2 (Amber, 1997)
  • Tajna wojna Hitlera (Colori, 1997)
  • Straceńcy (Colori, 1998)
  • Tajna wojna Stalina (Colori, 1999)
  • Droga do piekła: Stalin 1941–1945 (2000)
  • Władcy ognia (Colori, 2001)
  • Tajna wojna Churchilla (Colori, 2002)
  • Twierdza szyfrów (Wyd. „Wołoszański”, 2004, powieść)
  • Operacja Talos (Wyd. „Wołoszański”, 2005, powieść)
  • Sieć: ostatni bastion SS (Wyd. „Wołoszański”, 2006, powieść)
  • Testament Odessy (Wyd. „Wołoszański”, 2008, powieść)
  • Honor żołnierza 1939 (Wyd. „Wołoszański”, 2010)
  • Wojna, miłość, zdrada (Wyd. „Wołoszański”, 2010)
  • Największy wróg Hitlera (Wyd. „Wołoszański”, 2012)
  • Wiek krwi (Wyd. „Wołoszański”, 2016)
  • SS: nowy początek (Wyd. „Wołoszański”, 2019)
  • Zabić Amerykę (Wyd. „Wołoszański”, 2021)
Zeszyty z cyklu Sensacje XX wieku (1994–1996)
  • Pojedynek na pustyni: Rommel contra Montgomery (1)
  • Piekło i niebo: opowieść o samolotach które pokonały Japonię (2)
  • Skazani: 6 tysięcy żołnierzy wysłanych na śmierć (3)
  • Śmierć marszałka: jak zginął Michaił Tuchaczewski (4)
  • Zemsta OAS: tajna organizacja, która chciała zniszczyć Francję (5)
  • Tajemnica „Overlord” (6)
  • Kryptonim: „Cycero” (7)
  • Czarna orkiestra (8)
  • Komandosi (9)
  • Sprawa Żukowa (10)
  • Śmiertelny pojedynek Chruszczow-Beria (11)
  • Narodziny siły: tajna historia radzieckiej bomby atomowej (12)
  • Na krawędzi: kryzys kubański 1962 (13)
  • Korea w ogniu: miejsce, od którego mógł zapłonąć świat (14)
  • U-2 zaginął: lot samolotu szpiegowskiego, który zmienił politykę mocarstw (15)
Programy telewizyjne
  • Sensacje XX wieku (1983–2005, 2015)
  • Encyklopedia II wojny światowej (1991–1996)
  • Skarby III Rzeszy (2012–2013)
  • Tajna historia XX wieku (2014–2016)
  • Przewodnik historyczny Bogusława Wołoszańskiego (2015)
Audycje radiowe

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Wołoszański Bogusław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-10-28].
  2. a b Stanisław Nicieja, Moje Kresy. Drohobyckie konotacje historyków [online], nto.pl, 12 października 2015 [dostęp 2019-05-24].
  3. Mateusz Zimmerman, Bogusław Wołoszański: w garniturze trudno się włazi do czołgu [WYWIAD] [online], onet.pl, 23 marca 2020 [dostęp 2023-10-28].
  4. a b c d e f g h i Biografia, woloszanski.com [zarchiwizowane 2021-06-23].
  5. Maciej Łętowski, Kaczyński myśli Leninem? [online], wyborcza.pl, 12 marca 2016 [dostęp 2016-04-06].
  6. Kudelski na tropie zaginionych historii: Bogusław Wołoszański i tajemnice przeszłości [online], Radio dla Ciebie, 5 grudnia 2020 [dostęp 2021-10-29].
  7. Urszula Chincz, Anna Morawska, 7 Dni: Świat Andrzeja Turskiego, Warszawa: Świat Książki, 2015, s. 160, ISBN 978-83-7943-833-4.
  8. a b c d e f Bogusław Wołoszański – sylwetka [online], gazeta.pl, 17 stycznia 2007 [dostęp 2023-10-28].
  9. a b Hanna Wołoszańska i jej Colori [online], rynek-ksiazki.pl, 24 lipca 2003 [dostęp 2023-10-28].
  10. Agnieszka Dajbor, Bogusław i Hanna Wołoszańscy od 47 lat są zawsze razem. Przez wszystko przechodzą wspólnie [online], viva.pl, 2 lipca 2023 [dostęp 2023-10-28].
  11. Bogusław Wołoszański w bazie filmpolski.pl [dostęp 2023-10-28].
  12. Tajemnica twierdzy szyfrów w bazie filmpolski.pl [dostęp 2023-10-28].
  13. Skarby III Rzeszy, Polsat Play [zarchiwizowane 2013-01-26].
  14. Patryk Pallus, Wołoszański, Latkowski, Figurski i Zientarski wiosną w Polsat Play [online], wirtualnemedia.pl, 28 marca 2014 [dostęp 2023-10-28].
  15. „Przewodnik Historyczny Bogusława Wołoszańskiego” od stycznia w TVP Historia [online], tvp.pl, 12 grudnia 2014 [dostęp 2023-10-28].
  16. Prezes IPN publikuje dokumenty ws. Wołoszańskiego [online], fronda.pl, 17 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-18].
  17. Agnieszka Niesłuchowska, Wołoszański: nie żałuję swojej współpracy z wywiadem [online], wp.pl, 17 stycznia 2007 [dostęp 2019-05-24].
  18. Wołoszański na liście KO. Dr Gontarczyk mówi o „esbeckiej przeszłości”: jedna z ostatnich osób, na którą bym zagłosował [online], polskieradio24.pl, 16 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-18].
  19. a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2023 [online], pkw.gov.pl [dostęp 2023-10-28].
  20. Maciej Kałach, Bogusław Wołoszański jedynką na liście KO. W wyborach będzie walczył z Macierewiczem [online], onet.pl, 16 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-16].
  21. Bogusław Wołoszański [online], sejm.gov.pl [dostęp 2023-11-23].
  22. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 czerwca 1998 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1998 r. nr 25, poz. 369).
  23. Bogusław Wołoszański [online], wp.pl [dostęp 2023-10-28].
  24. Honorowi Obywatele [online], piotrkow.pl [dostęp 2023-08-18].
  25. Dobosz Powstania Wielkopolskiego [online], powstaniewielkopolskie.pl [dostęp 2022-11-26].