Wikipedia

Bożena Kowalska

polska historyczka sztuki
Ten artykuł od 2024-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Bożena Kowalska (ur. 19 grudnia 1930 w Warszawie, zm. 22 czerwca 2023 w Brwinowie) – polska historyczka, krytyczka i teoretyczka sztuki. Odznaczona złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis[1] (2011), laureatka honorowej Nagrody Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy (2019)[2].

Bożena Kowalska
Ilustracja
Bożena Kowalska podpisująca swoją książkę, Janusz Orbitowski - poeta przestrzennych rytmów, podczas spotkania autorskiego w księgarni Lokator w Krakowie, listopad 2022.
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1930
Warszawa

Data i miejsce śmierci

22 czerwca 2023
Brwinów

doktor nauk humanistycznych
Specjalność: historia sztuki
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Życiorys

edytuj

Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Bezpośrednio po studiach, w sierpniu 1952, podjęła pracę w Centralnym Biurze Wystaw Artystycznych, gdzie trafiła dzięki znajomości z Armandem Vetulanim. Prowadziła tam Wydział Oświatowy[3]. W 1974 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych[4].

W latach 1974 - 83 wykładała na Podyplomowym Studium Scenografii przy Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, później prowadziła gościnnie wykłady w Akademii Sztuk Pięknych w Norymberdze (1989) oraz w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi (1991/92).

Uczestniczka Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70[5].

W latach 1972–2001 prowadziła „Galerię 72” w Chełmie. Stworzyła też udostępnioną w roku 1982 w chełmskim Muzeum Okręgowym kolekcję polskiej, a od 1985 też obcej, sztuki współczesnej (około 1500 eksponatów). Kuratorka wielu wystaw w Polsce i za granicą. Zainicjowała i prowadziła w ciągu 36 lat (1983 – 2018) Międzynarodowe Plenery dla Artystów Posługujących się Językiem Geometrii. W ich rezultacie powstały kolekcje sztuki geometrycznej w Chełmie, w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku i w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu.

Autorka książek o sztuce współczesnej, m.in. pierwszej historii polskiej sztuki powojennej, "Polska awangarda malarska 1945-70" (wyd. drugie: 1945-80), a także monografii artystów, m.in.: Romana Opałki, Jana Berdyszaka, Henryka Stażewskiego, Kajetana Sosnowskiego, Mariana Bogusza, Wojciecha Fangora, Karla-Heinza Adlera (wydana w Berlinie), Janusza Orbitowskiego.

Publikowała artykuły, eseje, rozprawy naukowe, szkice o sztuce i artystach w czasopismach krajowych i zagranicznych (łącznie około 1000 publikacji) oraz teksty krytyczne w katalogach wystaw.

W 2013 roku została odznaczona złotym medalem Gloria Artis (2013.02.28)[6], a w 2019 została honorową laureatką Nagrody Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy[1].

Publikacje książkowe

edytuj
  • Edmund Bartłomiejczyk, Arkady, Warszawa 1963 (praca magisterska);
  • Polska awangarda malarska 1945-1970; Szanse i mity, PWN, Warszawa 1975
  • Roman Opałka, Kraków, 1976;
  • Jan Berdyszak, Kraków, 1979;
  • Twórcy - Postawy. Artyści mojej galerii, Kraków 1981;
  • Sztuka w poszukiwaniu mediów, Warszawa 1985;
  • Henryk Stażewski, Warszawa, 1985;
  • Polska Awangarda malarska 1945-1980. Szanse i mity. Wydanie drugie, poszerzone i uzupełnione, Warszawa 1985;
  • Od impresjonizmu do konceptualizmu. Odkrycia sztuki, Arkady, Warszawa 1989;
  • Maciej Szańkowski, Warszawa 1996;
  • Roman Opałka. Wydanie drugie, uzupełnione, Kraków 1996;
  • Kajetan Sosnowski - malarz niewidzialnych światów, Warszawa 1998;
  • Józef Szajna i jego świat, Warszawa 2000;
  • W poszukiwaniu ładu. Artyści o sztuce, Katowice 2001;
  • Fangor - malarz przestrzeni, Warszawa 2001;
  • 20 plenerów spod znaku geometrii, 2004.
  • Adler. Auf der Suche nach Ordnung und Raum, Berlin 2004;
  • Adam Myjak - rzeźbiarz mijającego czasu; Warszawa 2006;
  • Przestrzenie Jerzego Kałuckiego, Kraków, 2006
  • Marian Bogusz - artysta i animator, Pleszew 2007;
  • Fragmenty życia. Pamiętnik artystyczny 1967-1973, Radom 2010;
  • Twórcy - Postawy. Artyści mojej galerii, tom II, Warszawa 2015;
  • Język geometrii - półwiecze przemian, Radom 2016;
  • Twórcy - Postawy. Artyści mojej galerii, tom III, Warszawa 2017;
  • Mieczysław Knut - ku transcendencji, Radom 2022;
  • Janusz Orbitowski - poeta przestrzennych rytmów, Kraków 2022;


Ponadto ukazyły się pod redakcją Bożeny Kowalskiej dwie prace zbiorowe: Dzieje sztuki polskiej, Warszawa 1984, 1987 oraz Dzieje sztuki powszechnej, Warszawa 1986, 1990.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [online] [dostęp 2023-07-05] (pol.).
  2. ↑ Huncwot.com, Nagroda Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy Edycja 2019 - Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 2021-09-01] (pol.).
  3. ↑ Krzysztof Kościuczuk: Bożena Kowalska: Zachęta – początki pracy. Prywatne historie sztuki. [dostęp 2015-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 lipca 2015)]. (pol.).
  4. ↑ Dr Maria Bożena Kowalska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-09-02].
  5. ↑ Sympozjum Plastyczne (1970, Wrocław)., Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe. Ośrodek Teatru Otwartego "Kalambur", 1983, s. 177, OCLC 830242745 [dostęp 2020-07-18].
  6. ↑ Data nadania odznaczenia. gov.pl. [dostęp 2023-10-08].

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bożena_Kowalska&oldid=75108308”