Brama Paulińska w Toruniu
Brama Paulińska w Toruniu – jedna z ośmiu bram Starego Miasta, która znajdowała się we wschodniej części Zespołu Staromiejskiego, w sąsiedztwie Mostu Paulińskiego. Rozebrana w 1878 roku.
Brama Paulińska widziana od wschodu, od strony Mostu Paulińskiego i Nowego Miasta | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Kondygnacje |
4 |
Ukończenie budowy |
koniec XIII wieku |
Zniszczono |
1878 |
Położenie na mapie Torunia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
53°00′41,96″N 18°36′22,04″E/53,011656 18,606122 |
Historia
edytujBrama stała w okolicy dzisiejszego skrzyżowania staromiejskich ulic Szewskiej oraz Podmurnej i Mostu Paulińskiego stanowiącego przedłużenie nowomiejskiej ulicy Zaułek Prosowy. Była to jedna z dwóch bram zamykających ulice Starego Miasta Torunia od wschodu. Drugą była Brama Kotlarska stojąca w ciągu ulicy Szerokiej. Do marca 1454 roku oddzielała samodzielne organizmy miejskie: handlowe Stare i rzemieślnicze Nowe Miasto. Od momentu ich połączenia w jeden Toruń cały odcinek murów oddzielających te dwa miasta utraciła swą wartość obronną. Przepływający przed budowlą strumień Postolec poprowadzono podziemnym kanałem, a przylegający ukośnie do bramy Most Pauliński zabudowano niewielkimi sklepikami i warsztatami. Brama wewnątrz miasta okazała się przeszkodą, która utrudniała komunikację pomiędzy obiema częściami Starówki. W związku z tym została rozebrana w 1878 roku, już po wyburzeniu Bramy Kotlarskiej i pobliskiego kościoła św. Mikołaja.
Wygląd
edytujBrama Paulińska była masywną bramą w typie flandryjskim, podobną do toruńskiej Bramy Klasztornej. Została zbudowana na planie prostokąta, od połowy wysokości przez zastosowanie silnie ściętych naroży przechodziła w ośmiobok. Znajdujący się na jej osi przejazd ujęty był od strony Nowego Miasta ostrołukową wnęką. Całość została przykryta ośmiospadowym dachem.
Nazwa
edytujBrama Paulińska swoją nazwę, podobnie jak Most Pauliński, wzięła od zakonu dominikanów. Przybyli oni do Torunia z Lubeki, gdzie mieli siedzibę przy kościele pw. św. Pawła. Stąd, gdy w 1263 roku tuż za murami Starego Miasta rozpoczęli budowę kościoła św. Mikołaja, torunianie nazwali ich Paulinami lub Paulerami.
Galeria
edytuj-
Widok Bramy Paulińskiej od zachodu, od strony staromiejskiej ulicy Szewskiej (1878 roku)
-
Widok współczesny, Most Pauliński i miejsce, w którym stała brama, od strony Nowego Miasta