Brodawkonosowate

Brodawkonosowate
	Rhinopomatidae
	Bonaparte, 1838
	; Przedstawiciel rodziny – brodawkonos duży (Rhinopoma microphyllum) na ilustracji z XIX wieku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Nadrodzina	Rhinolophoidea
Rodzina	brodawkonosowate
	Typ nomenklatoryczny
	Rhinopoma É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818
Synonimy
	Rhinopomina Bonaparte, 1838; Rhinopomina: Dobson, 1871; Rhinopomatidae: Stoliczka, 1872; Rhinopoma: Dobson, 1875; Rhinopomata: Dobson, 1878; Rhinopomeæ: Trouessart, 1878; Rhinopomatini: Winge, 1892; Rhinopomidae: G.S. Miller, 1907; Rhinopomatoidea: Van Valen, 1979;
	Rhinopomina Bonaparte, 1838; Rhinopomina: Dobson, 1871; Rhinopomatidae: Stoliczka, 1872; Rhinopoma: Dobson, 1875; Rhinopomata: Dobson, 1878; Rhinopomeæ: Trouessart, 1878; Rhinopomatini: Winge, 1892; Rhinopomidae: G.S. Miller, 1907; Rhinopomatoidea: Van Valen, 1979;
Rodzaje
	3 rodzaje (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	3 rodzaje (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brodawkonosowate^[10], brodawkonosy^[11] (Rhinopomatidae) – rodzina ssaków z podrzędu rudawkokształtnych (Pteropodiformes) w obrębie rzędu nietoperzy (Chiroptera) obejmująca 3-5 żyjących gatunków (klasyfikacja dwóch gatunków jest niepewna).

Zasięg występowania edytuj

Brodawkonosy występują w północnej i wschodniej Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Afganistanie, Pakistanie i Tajlandii^[12]^[13].

Wygląd edytuj

Rodzina obejmuje małe i średniej wielkości nietoperze (wielkość ciała 5-9 cm), futro zazwyczaj szarawe lub brązowe. Cechą charakterystyczną jest wyjątkowo długi ogon (o długości dorównującej długości ciała), nie połączony błoną z nogami.

Zachowanie edytuj

Brodawkonosy żywią się owadami, w zimie popadają w otępienie, by oszczędzać energię w okresie, gdy liczba owadów jest ograniczona.

Gatunki edytuj

Rodzina obejmuje jeden rodzaj występujący współcześnie rodzaj^[14]^[12]^[10]:

Rhinopoma É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818 – brodawkonos

Opisano również wymarłe w czasach prehistorycznych^[15]^[16]:

Qarunycteris Gunnell, Simons & Seiffert, 2008 – jedynym przedstawicielem był żyjący w późnym eocenie na terenie dzisiejszego Egiptu Qarunycteris moerisae Gunnell, Simons & Seiffert, 2008.
Corbarhina Sigé, Mein, Jousse & Aguilar, 2014 – jedynym przedstawicielem był żyjący we wczesnym miocenie na terenie dzisiejszej Francji Corbarhina handae Sigé, Mein, Jousse & Aguilar, 2014.

Uwagi edytuj

↑ Pisownia oryginalna, takson zdefiniowany w randze podrodziny.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Ch.L. Bonaparte. Synopsis Vertebratorum Systematis. „Nuovi Annali delle Scienze Naturali”. Anno I. 2, s. 112, 1838. (łac.).
↑ G.E. Dobson. On a new genus and species of Rhinolophidae, with description of a new species of Vesperus, and notes on some other species of insectivorous bats from Persia. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 40 (4), s. 458, 1871. (ang.).
↑ F. Stoliczka. Notice of the Mammals and Birds inhabiting Kachh. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 41 (2), s. 221, 1872. (ang.).
↑ G.E. Dobson. Conspectus of the suborders, families, and genera of Chiroptera arranged according to their natural affinities. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth Series. 16 (95), s. 349, 1875. (ang.).
↑ G.E. Dobson: Catalogue of the Chiroptera in the Collection of the British Museum. London: Printed by order of the Trustees, 1878, s. 355. (ang.).
↑ É.L. Trouessart. Catalogue des mammifères vivants et fossiles. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 3^e série. 6, s. 163, 225. (fr.).
↑ H. Winge: Jordfundne og nulevende flagermus (Chiroptera) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilien: med udsigt over flagermusenes indbyrdes slægtskab. Copenhagen: F. Dreyer, 1892, s. 24. (duń.).
↑ G.S. Miller. The families and genera of bats. „Bulletin”. 57, s. 80, 1907.
↑ L.M. Van Valen. The evolution of bats. „Evolutionary Theory”. 4, s. 105, 109, 1979. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 96-97. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 31, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 114. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Rhinopomatidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23].
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
↑ G.F. Gunnell, E.L. Simons & E.R. Seiffert. New bats (Mammalia: Chiroptera) from the late Eocene and early Oligocene, Fayum Depression, Egypt. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 28 (1), s. 1–11, 2008. (ang.).
↑ B. Sigé, P. Mein, H. Jousse & J.P. Aguilar. Un nouveau Rhinopomatidae (Chiroptera) du Paléokarst miocène de Baixas (Pyrénées-Orientales, France); apport zoogéographique. „Geodiversitas”. 36 (2), s. 257–281, 2014. DOI: 10.5252/g2014n2a3. (ang.).

Bibliografia edytuj

Animal Diversity Web [Dostęp 17 stycznia 2010]

[2] Pisownia oryginalna, takson zdefiniowany w randze podrodziny.

[Bonaparte-1] Ch.L. Bonaparte. Synopsis Vertebratorum Systematis. „Nuovi Annali delle Scienze Naturali”. Anno I. 2, s. 112, 1838. (łac.).

[Dobson1871-3] G.E. Dobson. On a new genus and species of Rhinolophidae, with description of a new species of Vesperus, and notes on some other species of insectivorous bats from Persia. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 40 (4), s. 458, 1871. (ang.).

[Stoliczka-4] F. Stoliczka. Notice of the Mammals and Birds inhabiting Kachh. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 41 (2), s. 221, 1872. (ang.).

[Dobson1875-5] G.E. Dobson. Conspectus of the suborders, families, and genera of Chiroptera arranged according to their natural affinities. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth Series. 16 (95), s. 349, 1875. (ang.).

[Dobson1878-6] G.E. Dobson: Catalogue of the Chiroptera in the Collection of the British Museum. London: Printed by order of the Trustees, 1878, s. 355. (ang.).

[tro-7] É.L. Trouessart. Catalogue des mammifères vivants et fossiles. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 3^e série. 6, s. 163, 225. (fr.).

[Winge-8] H. Winge: Jordfundne og nulevende flagermus (Chiroptera) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilien: med udsigt over flagermusenes indbyrdes slægtskab. Copenhagen: F. Dreyer, 1892, s. 24. (duń.).

[Miller-9] G.S. Miller. The families and genera of bats. „Bulletin”. 57, s. 80, 1907.

[Valen-10] L.M. Van Valen. The evolution of bats. „Evolutionary Theory”. 4, s. 105, 109, 1979. (ang.).

[Cichocki&inni-11] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 96-97. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Kowalski&inni-12] K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 31, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Burgin&inni-13] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 114. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-14] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Rhinopomatidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23].

[mdd-15] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).

[Gunnell&inni-16] G.F. Gunnell, E.L. Simons & E.R. Seiffert. New bats (Mammalia: Chiroptera) from the late Eocene and early Oligocene, Fayum Depression, Egypt. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 28 (1), s. 1–11, 2008. (ang.).

[Sigé&inni-17] B. Sigé, P. Mein, H. Jousse & J.P. Aguilar. Un nouveau Rhinopomatidae (Chiroptera) du Paléokarst miocène de Baixas (Pyrénées-Orientales, France); apport zoogéographique. „Geodiversitas”. 36 (2), s. 257–281, 2014. DOI: 10.5252/g2014n2a3. (ang.).

[10]

[11]

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]