Buceros
Buceros – rodzaj ptaków z rodziny dzioborożców (Bucerotidae).
| Buceros[1] | |||
| Linnaeus, 1758[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – dzioborożec żałobny (B. rhinoceros) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Buceros | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Buceros bicornis Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej[11].
Morfologia edytuj
Długość ciała 60–105 cm; masa ciała samic 1017–3350 g, samców 1185–3400 g[11].
Systematyka edytuj
Etymologia edytuj
- Buceros: łac. bucerus „rogaty jak wół”, od gr. βουκερως boukerōs „rogaty jak wół”, od βους bous „wół”; κερας keras, κερως kerōs „róg”[12].
- Tragopan: łac. tragopan, tragopanis „bajkowy, rogaty i fioletowogłowy ptak” wymieniony przez Pliniusza i Pomponiusza Mela, od gr. τραγοπαν tragopan, τραγοπανος tragopanos „nieznany duży, etiopski ptak”, być może dzioborożec[12]. Gatunek typowy: Buceros rhinoceros Linnaeus, 1758.
- Diramphus: gr. δις dis „dwukrotny”, od δυο duo „dwa”; ῥαμφος rhamphos „dziób”[12]. Najwyraźniej bazuje na Buceros bicornis Linnaeus, 1758.
- Hydrocorax: gr. ὑδρο- hudro- „wodny”, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos „woda”; κοραξ korax, κορακος korakos „kruk”, od κρωζω krōzō „krakać”[12]. Gatunek typowy: Buceros hydrocorax Linnaeus, 1766.
- Calao: filipińska nazwa Calao dla dzioborożca rdzawogłowego (McGregor w 1909 wymienia Calao i Cao jako nazwy dla tego dzioborożca odpowiednio w Manili i na Boholu)[12]. Gatunek typowy: Buceros rhinoceros Linnaeus.
- Dichoceros: gr. διχως dikhōs „podwójnie, dwojako”, od δις dis „dwa razy”, od δυο duo „dwa”; κερας keras, κερως kerōs „róg”[12]. Gatunek typowy: Buceros cavatus Shaw, 18212 (= Buceros bicornis Linnaeus, 1758).
- Meniceros: gr. μηνη mēnē „księżyc”; κερας keras, κερως kerōs „róg”[12]. Gatunek typowy: Buceros rhinoceros Linnaeus, 1758.
- Homraius: epitet gatunkowy Buceros homrai Hodgson, 1832[a]; nepalska nazwa Homrāi dla dzioborożca wielkiego[12]. Nomen nudum.
- Platyceros: gr. πλατυς platus „szeroki”; κερας keras, κερως kerōs „róg”[12]. Gatunek typowy: Buceros hydrocorax Linnaeus, 1758; młodszy homonim Platyceros Wagner, 1844 (Mammalia).
- Platycorax: gr. πλατυς platus „szeroki”; κοραξ korax, κορακος korakos „kruk”, od κρωζω krōzō „krakać”[12]. Gatunek typowy: Buceros semigaleatus Tweeddale, 1878[b].
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[13]:
- Buceros hydrocorax Linnaeus, 1766 – dzioborożec rdzawogłowy
- Buceros bicornis Linnaeus, 1758 – dzioborożec wielki
- Buceros rhinoceros Linnaeus, 1758 – dzioborożec żałobny
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Buceros, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 104. (łac.).
- ↑ P.H.G. Möhring: Geslachten der vogelen. Amsteldam: Pieter Meijer, 1758, s. 1, 13. (niderl.).
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 66. (fr.).
- ↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 4. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 565. (fr. • łac.).
- ↑ P.J. Bonnaterre: Tableau encyclopédique et méthodique des trois règnes de la nature. Cz. 1: Ornithologie. Paris: libraire Panckoucke, 1792, s. lxxxviii. (fr.).
- ↑ a b C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 335. (niem.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologæ. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrieme partie. 1, s. 131, 1854. (fr.).
- ↑ J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 2: Schreivögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1859–1860, s. 174. (niem.).
- ↑ H.Ch. Oberholser. Diagnosis of a new genus of Bucerotidae. „Journal of the Washington Academy of Science”. 9, s. 167, 1919. (ang.).
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hornbills (Bucerotidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.bucero1.01. [dostęp 2020-06-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-12].
