Wikipedia

Bysław

wieś w województwie kujawsko-pomorskim

Bysław (niem. Gross Bislaw, 1942-1945 Bislau) – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Lubiewo[3][4], na wschodnim obrzeżu Borów Tucholskich, przy drodze wojewódzkiej nr 240, nad Jeziorem Bysławskim.

Bysław
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Przemienienia Pańskiego
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

tucholski

Gmina

Lubiewo

Liczba ludności (2012)

1736

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

89-510[2]

Tablice rejestracyjne

CTU

SIMC

0090339

Położenie na mapie gminy Lubiewo
Mapa konturowa gminy Lubiewo, u góry znajduje się punkt z opisem „Bysław”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bysław”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bysław”
Położenie na mapie powiatu tucholskiego
Mapa konturowa powiatu tucholskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bysław”
Ziemia53°30′23″N 17°59′46″E/53,506389 17,996111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bysław. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Wieś jest siedzibą sołectwa Bysław w którego skład wchodzą również Bociany, Budajewo oraz Wybudowania pod Bysławek, Wybudowanie pod Lubiewice, Wybudowanie pod Szumiącą.

Nazwa wsi pochodzi od imienia męskiego Zbysław. W latach 1326–1327 notowano łacińską nazwę Sbislavia, a ok. 1400 niemiecką nazwę Grosse Bysslaw[5]. W 1942 roku okupanci niemieccy wprowadzili dla miejscowości nazwę Bislau[6].

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Bysław[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0090345 Bociany część wsi
0090351 Budajewo część wsi
0090368 Osiek część wsi
0090374 Wybudowanie pod Bysławek część wsi
0090380 Wybudowanie pod Lubiewice część wsi
0090397 Wybudowanie pod Szumiącą część wsi

Historia

edytuj

Nazwa miejscowości pochodzi od imienia męskiego Zbysław. Wzmiankowana po raz pierwszy 29 czerwca 1301[7]. W latach 1326–1327 notowano łacińską nazwę Sbislavia, a około roku 1400 niemiecką nazwę Grosse Bysslaw[5]. W 1942 roku okupanci niemieccy wprowadzili dla miejscowości nazwę Bislau[6].

Rozwojowi średniowiecznego Bysławia sprzyjało położenie na drodze zwanej Via regia względnie Via marchionis (pol. Droga Margrabiów)[8].

Po ratyfikacji traktatu wersalskiego, wieś została objęta przez Wojsko Polskie 27 stycznia 1920. W roku 1939 wieś znalazła się w granicach III Rzeszy. Armia Czerwona wkroczyła do wsi 13 lutego 1945[9]. Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Bysław. W latach 1950–1998 miejscowość należała do województwa bydgoskiego, wcześniej – do województwa pomorskiego (z siedzibą w Toruniu, a po roku 1945 – w Bydgoszczy).

Na początku XXI wieku we wsi nieopodal cmentarza powstał Park 700-lecia Bysławia z kilkunastoma "drzewami rodowymi", posadzonymi przez poszczególne rodziny, których historię i zgromadzone przez nie pamiątki umieszczono pod korzeniami. Ponadto ułożono lapidarium bysławskie - zbiór siedmiu dużych głazów symbolizujących siedem wieków Bysławia[10].

Zabytki

edytuj

We wsi znajduje się parafialny kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego (dawniej pw. Wszystkich Świętych)[11], wybudowany w stylu neogotyckim w latach 1886-1888 w miejscu wcześniejszego drewnianego kościoła, datowanego już w XVI wieku. Dzwony na wieży pochodzą z 1636 i 1887. Do mającej tu swoją siedzibę parafii należą również kościół wraz z klasztorem w Bysławku oraz nowo wybudowany kościół św. Floriana w Minikowie.

W 2011 bysławski cmentarz wpisano do rejestru zabytków.

Gospodarka

edytuj

We wsi znajduje się firma ZPUH JK Miłosz Kiedrowski, która produkuje kontenery głównie na systemy hakowe oraz bramowe[12], zatrudniająca ponad 500 osób.[13]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14047
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 128 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  5. ↑ a b Kazimierz Jaruszewski "Na szlaku napoleońskim"
  6. ↑ a b Ortschaftsverzeichnis des Reichsgaus Danzig-Westpreussen, Danzig 1944
  7. ↑ Powstanie Bysławia. [dostęp 2015-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  8. ↑ Marek Sass Bysławek w Borach Tucholskich. Z dziejów wsi i klasztoru, Magraf sc, 2014
  9. ↑ Historia Bysławia
  10. ↑ Bysław na portal.tucholski.pl. [dostęp 2015-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-27)].
  11. ↑ Bysław
  12. ↑ ZPUH JK Miłosz Kiedrowski. [dostęp 2010-09-21]. (pol.).
  13. ↑ O Firmie - ZPUH JK Miłosz Kiedrowski. www.jk.com.pl. [dostęp 2018-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-14)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bysław&oldid=74284749”