COBE
Cosmic Background Explorer (inne nazwy: COBE, Explorer 66) – pierwszy sztuczny satelita zbudowany specjalnie do badań kosmologicznych. Został wystrzelony przez NASA 18 listopada 1989 roku[2]. Wyposażono go w przyrząd do wyszukiwania nieregularności mikrofalowego promieniowania tła.
 Logo misji COBE | |
| Inne nazwy |
COBE, Explorer 66 |
|---|---|
| Indeks COSPAR |
1989-089A |
| Indeks NORAD |
20322 |
| Państwo | |
| Zaangażowani | |
| Rakieta nośna |
Delta 5920-8 s/n 189 |
| Miejsce startu | |
| Orbita (docelowa, początkowa) | |
| Perygeum |
886 km |
| Apogeum |
896 km |
| Okres obiegu |
102,8 min |
| Nachylenie |
99° |
| Czas trwania | |
| Początek misji |
18 listopada 1989 14:34 UTC |
| Koniec misji |
23 grudnia 1993 |
| Wymiary | |
| Wymiary |
średnica maks. 2,44 m; rozpiętość maks. 5,5 m |
| Masa całkowita |
2265 kg[1] |
Jego zadaniem było badanie promieniowania tła. Już po rozpoczęciu działania potwierdził dokładność modelu Wielkiego Wybuchu Wszechświata. Projektem kierowali: fizyk George F. Smoot z Berkeley oraz astrofizyk John C. Mather z Centrum Lotów Kosmicznych imienia Roberta H. Goddarda w stanie Maryland. Odkryto, że promieniowanie wykazuje wielkoskalowe nieregularności rzędu czterdziestu milionowych swojej średniej wartości. W roku 2006 Smoot i Mather zostali uhonorowani Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki[3].
Instrumenty naukowe edytuj
- DMR (Differential Microwave Radiometer) – dokonywał pomiarów w trzech zakresach (9,55 mm, 5,66 mm i 3,33 mm) dla każdego fragmentu nieba. Czułość detektorów pozwalała wykryć odstępstwa temperatury na poziomie 0,00003 K.
- FIRAS (Far-Infrared Absolute Spectrophometer), detektory instrumentu FIRAS działały w temperaturze 1,5 K. W misji zastosowano chłodzenie aktywne, wykorzystując w tym celu ciekły hel. Instrument pracował do września 1990, kiedy to zapas ciekłego helu uległ wyczerpaniu[1].
- DIRBE (Diffuse Infrared Background Experiment) – mierzył promieniowanie podczerwone w zakresie 0,001-0,3 mm. DIRBE wykrył kilka nowych źródeł promieniowania. Stwierdził również istnienie „pozaczerwonego” promieniowania tła.
Podsumowanie misji edytuj
Misja COBE rozpoczęta w roku 1989 trwała cztery lata. Przeszła do historii jako wydarzenie, które zmieniło kosmologię z nauki filozoficznej w fizyczną. Badania wykazały, że uzyskana krzywa intensywności promieniowania idealnie zgadza się z teoretyczną dla ciała doskonale czarnego o temperaturze 2,726 ± 0,010 K i maksimum emisji przy długości fali 1,869 mm. Przy opracowaniu tej misji wykorzystano doświadczenia zdobyte w czasie misji satelity IRAS[4].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Mark Wade: COBE. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2013-09-21]. (ang.).
- ↑ COBE, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-07-30].
- ↑ Paul Murdin: Tajemnice Wszechświata. Warszawa: Wydawnictwo Albatros A. Kuryłowicz, 2010, s. 291. ISBN 978-83-7659-067-7.
- ↑ Andrzej Kotarba: Kosmos, Mikrofalowe teleskopy kosmiczne. Wyd. 44. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., 2011, s. 12-14. ISBN 978-83-252-1665-8.
Linki zewnętrzne edytuj
- COBE. [w:] NSSDC Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2016-04-26]. (ang.).
- Strona główna misji COBE. NASA. [dostęp 2016-04-26]. (ang.).