Cacurgidae – wymarła rodzina owadów z rzędu świerszczokaraczanów. W zapisie kopalnym znane są od pensylwanu w karbonie po późny perm. Ich skamieniałości znajduje się na terenie Europy i obu Ameryk[1].

Cacurgidae
Handlirsch, 1911
Okres istnienia: pensylwanloping
323.2/251.902
323.2/251.902
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Infragromada

nowoskrzydłe

(bez rangi) Polyneoptera
Nadrząd

górczyki

Rząd

świerszczokaraczany

Rodzina

Cacurgidae

Były to owady o prognatycznej głowie, zaopatrzonej w długie czułki i duże oczy złożone. Przedtułów miał umiarkowanie szerokie, pozbawione przednich wcięć paranota. Wydłużone odnóża charakteryzowały golenie o nieuzbrojonych wierzchołkach. W użyłkowaniu przednich skrzydeł sektor radialny brał początek w nasadowej ⅓ skrzydła, a na wysokości tego miejsca pole kostalne było nie węższe niż subkostalne. Żyłka subkostalna kończyła się łącząc z kostalną. Pole między żyłkami radialnymi było niezwężone. Pierwsze rozgałęzienia żyłki medialnej zaczynały się nie wcześniej niż w połowie długości skrzydła. W nasadowej ⅓ skrzydła tylne odnogi przedniej żyłki kubitalnej zaczynały się nieregularnie rozgałęziać, a niektóre z gałązek ulegały dalej desklerotyzacji. Odwłok samic zaopatrzony był w długie pokładełko[1].

Taksonomia

edytuj

Takson ten wprowadzony został w 1911 przez Antona Handlirscha. W 1922 umieszczany był przez tego autora w rzędzie Protorthoptera, uznanym przez niego za synonim Protoblattoidae[2]. W 1938 Cacurgidae przeniesione zostały przez Andrieja Martynowa do rzędu Paraplecoptera[3] i tam też umieszczał je w 1962 Aleksandr Szarow[4]. W 2002 Aleksandr Rasnicyn umieścił je w rzędzie Eoblattida[5], a Béthoux i André Nel w nadrzędzie Archaeorthoptera[1]. W 2004 Gorochow przeniósł je do rzędu Protoptera[6]. W pracach Daniła Aristowa z 2012 oraz Aleksandra Rasnicyna i Daniła Arsitowa z 2013 wskazywano, że m.in. Eoblattidae, Cacurgidae i Grylloblattidae stanowić powinny jeden rząd świerszczokaraczanów[7][8]. Rewizji tego rzędu dokonał w 2015 Danił Aristow, uznając zgodnie z zasadą priorytetu jako jego naukową nazwę Eoblattida, a Grylloblattodea za synonim[1].

Po rewizji Aristowa z 2015 należą tu następujące rodzaje[1]:

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e D.S. Aristov. Classification of the order eoblattida (insecta: Blattidea) with description of new taxa. „Far East Entomologist”. 301, s. 1-56, 2015. 
  2. Anton Handlirsch: Fossilium Catalogus. I: Animalia. Pars 16: Insecta palaeozoica. Berlin: W. Junk, 1922.
  3. A.V. Martynov. Essays on the geological history and phylogeny of insects orders. „Trudy Paleontologicheskogo Instituta AN SSSR”. 7 (4), s. 1–150, 1938. 
  4. A.G. Sharov: Otryad Paraplecoptera. W: Osnovy paleontologii. Chlenistonogie, trakheinye i khelitserovye [Fundamentals of Paleontology: Arthropods, Tracheates, and Chelicerates]. B.B. Rohdendorf (red.). Moskwa: AN SSSR Publ., 1962.
  5. A.P. Rasnitsyn: Infraclass Gryllones Laicharting, 1781. Order Eoblattida Handlirsch, 1906. W: History of Insects.. A.P. Rasnitsyn, D.L.Q. Quicke (red.). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 2002, s. 254–256, 256–260, 276– 278.
  6. A.V. Gorokhov. Primitive Titanoptera and Early Evolution of Polyneoptera. „Chteniya Pamyaty Kholodkovskogo”. 1, s. 1–54, 2004. 
  7. D.S. Aristov. Composition and distribution of the family Cacurgidae (Insecta; Grylloblattida). „Paleontological Journal”. 46 (3), s. 250–257, 2012. DOI: 10.1134/S0031030112030033. 
  8. A.P. Rasnitsyn, D.S. Aristov, D.A. Rasnitsyn. Insects of the Permian and Early Triassic (Urzhumian–Olenekian Ages) and the Problem of the Permian–Triassic Biodiversity Crisis in: Fossil Insects of the Middle and Upper Permian of European Russia. „Paleontological Journal”. 47 (7), s. 793–823, 2013. DOI: 10.1134/S0031030113070010.