Wikipedia

Pałaneczka karłowata

gatunek ssaka
(Przekierowano z Cercartetus lepidus)

Pałaneczka karłowata[4] (Cercartetus lepidus) – gatunek ssaka z rodziny drzewnicowatych (Burramyidae).

Pałaneczka karłowata
Cercartetus lepidus
(O. Thomas, 1888)[1]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

ssaki niższe

Nadrząd

torbacze

Rząd

dwuprzodozębowce

Rodzina

drzewnicowate

Rodzaj

pałaneczka

Gatunek

pałaneczka karłowata

Synonimy
  • Dromicia lepidus Thomas, 1888[1]
  • Cercartetus hoserae Hoser, 2020[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1888 roku angielski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Dromicia lepidus[1]. Miejsce typowe to Tasmania, Australia[1][5][6][7]. Holotyp to czaszka samicy zakonserwowana w alkoholu o sygnaturze BMNH 52.1.15.11 z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; odłowiony przez australijskiego botanika Ronalda Gunna[1][8].

W 2020 roku kontrowersyjny[9] australijski herpetolog Raymond Hoser nadał nazwę populacjom kontynentalnym (C. hoserae), ale potrzebne są dalsze badania w celu potwierdzenia ich odrębności, a autentyczność nazw opisanych przez Hosera jest kwestionowana przez autorytety teriologiczne i herpetologiczne oraz oczekują na rekomendacje ICZN[6][7]. Odrębność taksonomiczna populacji tasmańskiej w porównaniu z populacjami ze stanów Wiktoria i Australia Południowa została potwierdzona na podstawie danych genetycznie i może stanowić inny gatunek, ale wymaga to dodatkowej formalnej oceny[10][6].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[6].

Etymologia edytuj

  • Cercartetus: gr. κερκος kerkos ‘ogon’; αερταω aertaō ‘podnosić’[11].
  • lepidus: łac. lepidus ‘uroczy, elegancki’, od lepos, leporis ‘urok, czar’[12] .

Zasięg występowania edytuj

Pałaneczka karłowata występuje w południowo-wschodniej Australii (od północno-zachodniej Wiktorii do południowo-wschodniej Australii Południowej, włącznie z Wyspą Kangura) i na Tasmanii[13][6][14]. Zasiedla zawsze zielone lasy twardolistne, scrub eukaliptusowy, a na Wyspie Kangura formacje krzewinkowe[3].

Morfologia edytuj

Charakterystyczne dla niego są duże sterczące uszy i długie wąsy na krótkim pyszczku. Długość ciała (bez ogona) 5–7,3 cm, długość ogona 6–7,5 cm; masa ciała 6–10 g[13][14]. Ogon jest długi, nagi, chwytny i pokryty krótką, gęstą, brązowawą sierścią. Dymorfizm płciowy nie występuje.

Ekologia edytuj

Zwinnie wspina się i skacze po drzewach, gdzie buduje gniazda. Śpi w dzień jak również zapada w trwający do 6 dni stan torporu. Żywi się nektarem, owadami, pająkami, skorpionami i małymi jaszczurkami. Przy dostatecznej ilości pokarmu gromadzi zapas tłuszczu w nasadzie ogona, co ułatwia mu przetrwanie okresu niesprzyjających warunków (zobacz: diapauza).

Status zagrożenia edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern „najmniejszej troski”)[3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e O. Thomas: Catalogue of the Marsupialia and Monotremata in the collection of the British Museum (Natural History). London: Printed by order of the Trustees, 1888, s. 142. (ang.).
  2. ↑ R.T. Hoser. Small and overlooked ... six new species of Pygmy Possum, Genus Cercartetus Gloger, 1841 sensu lato from the Australasian bioregion. „Australasian Journal of Herpetology”. 42, s. 16, 2020. (ang.). 
  3. ↑ a b c P. Menkhorst, Cercartetus lepidus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-08-08] (ang.).
  4. ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 11. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Cercartetus lepidus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-08-02].
  6. ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 76. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  7. ↑ a b N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Cercartetus lepidus (O. Thomas, 1888). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-02]. (ang.).
  8. ↑ G.H.H. Tate. Notes on the types of certain early described species of monotremes, marsupials, Muridae and bats from the Indo-Australian region. „American Museum novitates”. 1061, s. 3, 1940. (ang.). 
  9. ↑ H. Kaiser, B.I. Crother, Ch.M.R. Kelly, L. Luiselli, M. O’Shea, H. Ota, P. Passos, W.D. Schleip & W. Wüster. Best practices: in the 21st century, taxonomic decisions in herpetology are acceptable only when supported by a body of evidence and published via peer-review. „Herpetological Review”. 44 (1), s. 8–23, 2013. (ang.). 
  10. ↑ M. Osborne & L. Christidis. Systematics and biogeography of pygmy possums (Burramyidae: Cercartetus). „Australian Journal of Zoology”. 50 (1), s. 25–37, 2002. DOI: 10.1071/ZO01071. (ang.). 
  11. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 171, 1904. (ang.). 
  12. ↑ lepidus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-02] (ang.).
  13. ↑ a b S. Jackson: Family Burramyidae (Pygmy Possums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 454. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  14. ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 53. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Hendricks, C.: Cercartetus lepidus. (On-line), Animal Diversity Web, 1999. [dostęp 2008-04-10]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pałaneczka_karłowata&oldid=70970033”