Cewnik Swana-Ganza
Cewnik Swana-Ganza, tzw. cewnik tętnicy płucnej[1] (ang. pulmonary artery catheterization lub right heart catheterization) – rodzaj cewnika dożylnego, który pozwala na pomiar ciśnienia zaklinowania w tętnicy płucnej - parametru, który służy do oceny wydolności i warunków pracy obciążenia wstępnego lewej komory w intensywnej terapii[2]. Został wprowadzony w 1972 przez Jeremy'ego Swana i Williama Ganza[3].
 Cewnik Swana-Ganza | |
| Przeznaczenie |
pomiar ciśnienia zaklinowania w tętnicy płucnej |
|---|---|
| Wynalazca | |
| Rok wynalezienia | |
Konstrukcja edytuj
Cewnik składa się z giętkiego przewodu, który przenosi ciśnienie hydrostatyczne z końcówki pomiarowej do urządzenia mierzącego znajdującego się poza organizmem pacjenta, termistora oraz balonika umieszczonego przed dystalnym ujściem cewnika.
Zasada działania edytuj
Cewnik ten wprowadza się przez wkłucie centralne do prawego przedsionka i dalej do prawej komory; następnie przez zastawkę pnia płucnego, pień tętnicy płucnej i dalej, do odgałęzień tętnicy. Wielkość balonika jest tak dobrana, aby ostatecznie utknął on w naczyniu płucnym o takim kalibrze, aby jego zamknięcie nie zagrażało zdrowiu pacjenta. W tej pozycji balonik odizolowuje końcówkę pomiarową od ciśnienia generowanego przez prawą komorę, a ciśnienie które mierzy jest w przybliżeniu ciśnieniem w lewym przedsionku, przenoszącym się wstecznie przez żyły, kapilary i dystalne od zaklinowanego naczynia odgałęzienia tętnicy płucnej.
Parametry możliwe do ustalenia dzięki cewnikowi Swana-Ganza edytuj
- ośrodkowe ciśnienie żylne (OCŻ, CVP - ang. central venous pressure)
- ciśnienie w prawym przedsionku (RAP - ang. right atrial pressure, średnio 4-5 mmHg)
- ciśnienie w prawej komorze
- ciśnienie w tętnicy płucnej (PAP - ang. pulmonary artery pressure, ciśnienie skurczowe 25-30 mmHg, ciśnienie końcoworozkurczowe 5 mmHg)
- ciśnienie w kapilarach płucnych (ciśnienie zaklinowania, PCWP - ang. pulmonary capillary wedge pressure, średnio 8-12 mmHg): odpowiada ciśnieniu w lewym przedsionku
- rzut serca, tj. objętość minutowa serca (CO - ang. cardiac output, 5-8 l/min.; metoda termodylucji przez iniekcję określonego bolusu zimnego roztworu soli fizjologicznej)
- wskaźnik sercowy (CI - ang. cardiac index, 2,5-4 l/min./mkw)
- naczyniowy opór płucny (PVR - ang. pulmonary vascular resistance)
- naczyniowy opór obwodowy (SVR - ang. systemic vascular resistance)
- saturacji mieszanej krwi żylnej
Przeciwwskazania stosowania edytuj
Zakładanie cewnika Swana-Ganza jest przeciwwskazane w zwężeniu zastawek trójdzielnej i płucnej, w siniczych wadach serca, u chorych z zakrzepami w jamach prawego serca, z założonymi elektrodami do czasowej stymulacji przezżylnej (możliwość zapętlenia) i z zagrażającymi życiu zaburzeniami rytmu serca[1].
Powikłania edytuj
Podczas zabiegu mogą powstać następujące powikłania u pacjenta[4]:
- krwiak w miejscu wkłucia (20%)
- konieczność zmiany położenia cewnika
- komorowe zaburzenia rytmu (50%) lub przewodzenia (3%) o najczęściej łagodnym, przemijającym charakterze
- zakażenie w miejscu wkłucia lub związane z dłuższą obecnością cewnika w naczyniu wymagające antybiotykoterapii
- zmiany zakrzepowe w naczyniu żylnym przez które wprowadzono cewnik wymagające leczenia przeciwkrzepliwego
- zawał płuca (1,3%)
- uszkodzenie ściany tętnicy płucnej wymagające leczenia operacyjnego z otwarciem klatki piersiowej (0,2%)
Przypisy edytuj
- ↑ a b Tadeusz Perkowski. Cewnik Swana-Ganza i monitorowanie hemodynamiczne. „Miesięcznik Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu”, kwiecień 2011. Opole. ISSN 1689-6858. OCLC 839235208.
- ↑ Cewnik Swana-Ganza | Kardiolo.pl [online], www.kardiolo.pl [dostęp 2020-07-10].
- ↑ Sergiusz Chmielak, Cewnik Swan-Ganza – kiedy wciąż tak i dlaczego?, Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej [dostęp 2020-07-10].
- ↑ Założenie cewnika Swana-Ganza [online], www.gcm.pl [dostęp 2020-07-10].
