Chionographis Maxim. – rodzaj naziemnopączkowych roślin zielnych z rodziny melantkowatych, obejmujący 5 gatunków endemicznych dla południowych Chin, Japonii i Półwyspu Koreańskiego[4], zasiedlających wilgotne stanowiska w lasach liściastych. Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów χιονο (chiono – śnieg) i γραφις (graphis – pióro, szczotka), odnosząc się do wyglądu kwiatostanów tych roślin[5].

Chionographis
Ilustracja
Chionographis japonica
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

liliowce

Rodzina

melantkowate

Rodzaj

Chionographis

Nazwa systematyczna
Chionographis Maxim.
Bull. Acad. Imp. Sci. Saint-Pétersbourg 11: 435 (1867)
Typ nomenklatoryczny

Chionographis japonica (Willd.) Maxim[3].

Kwiatostan Chionographis japonica

Morfologia edytuj

Łodyga
Pędem podziemnym jest krępe, krótkie, nagie kłącze. Pędem naziemnym jest głąbik (według niektórych autorów pęd kwiatostanowy[6]), wyrastający ze środka rozety liściowej, pokryty 3–30 drobnymi, liśćmi[7].
Liście
Liście odziomkowe tworzące różyczkę liściową, wzniesione, ogonkowe, wiecznie zielone, o blaszkach łopatkowych do eliptycznych, całobrzegie lub drobno faliste[7], o długości od 2,8 do 16 cm[6].
Kwiaty
Rośliny obupłciowe lub andropoligamiczne, niekiedy gynodioetyczne, rzadziej androdioetyczne. Kwiaty grzbieciste, siedzące, drobne, zebrane w kłos. Listki okwiatu wolne, górne 3–4 łopatkowo-równowąskie do nitkowatych, dolne 2–3 dużo krótsze, niekiedy nieobecne. Pręciki (6) osadzone u nasady listków okwiatu, relatywnie krótkie, o główkach sercowato-jajowatych do niemal kulistych. Zalążnia kulista, trzykomorowa. W każdej komorze powstają dwa zalążki. Szyjki słupka trzy. Znamiona słupka doosiowe[7].
Owoce
Torebki. Nasiona wrzecionowate, jednostronnie skrzydełkowate[7].
Genetyka
Liczba chromosomów homologicznych x = 12, 21, 22[6].

Systematyka edytuj

Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj ten zaliczany jest do podrodziny Chionographideae w rodzinie melantkowatych (Melanthiaceae), należącej do rzędu liliowców (Liliales) zaliczanych do jednoliściennych (monocots)[2].
Gatunki[4]

Zastosowanie edytuj

Liście oraz młode rośliny z gatunku Chionographis japonica są jadalne[8].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-10-20] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. Smithsonian Institution. [dostęp 2011-03-21]. (ang.).
  4. a b Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-03-21]. (ang.).
  5. D. Gledhill: The names of plants. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 2008, s. 104. ISBN 978-0-521-86645-3.
  6. a b c M.N. Tamura: Melanthiaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 379. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).
  7. a b c d Flora of China. Vol. 24: Liliaceae. [dostęp 2011-03-21]. (ang.).
  8. Plants For A Future. [dostęp 2015-12-12]. (ang.).