Cieszów (województwo dolnośląskie)
Cieszów (niem. Fröhlichsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, w gminie Stare Bogaczowice[4][5].
| wieś | |
 Ruiny jednego z pieców wapienniczych | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
237[2] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
58-160[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DBA |
| SIMC |
0855233 |
Położenie na mapie gminy Stare Bogaczowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wałbrzyskiego  | |
 50°51′56″N 16°15′42″E/50,865556 16,261667[1]
| |
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Przez wieś przepływa rzeka Czyżynka. W części Cieszowa, zwanej Cieszowem Górnym, lub dawniej Cisowem, znajdują się ruiny zamku Cisy.
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0855240 | Cisów | przysiółek |
Historia edytuj
Cieszów został założony jako lenna wieś zamkowa. W źródłach wymieniona po raz pierwszy w roku 1305 w wykazie wsi biskupstwa wrocławskiego Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis. Cieszów do XVIII wieku związany był z majątkiem w Strudze i jej kolejnymi właścicielami. W okresie wojny trzydziestoletniej, w 1641 roku, wieś została zniszczona (spalona) i opuszczona. W 1781 roku właściciele majątku kupili złoże wapienne, po czym uruchomili kopalnię wapna. W akcie kupna zawartym pomiędzy młynarzem Johannem Christophem jako sprzedającym a młynarzem Johannem Gottliebem Tost jako kupującym z 8 sierpnia 1793 jest mowa o majątku dworskim Kalkhaus, który znajduje się na parceli cieszowskiego młyna wodnego i dla którego została ustalona roczna dzierżawa w wysokości l talara królewskiego i 20 srebrnych groszy.
W początkach XIX wieku zaniechano wydobycia wapna. Wpływ na to miała wojna lat 1806-1807, a przede wszystkim niska opłacalność. Głęboko położone złoża były zalewane przez wody podskórne. W ostatniej ćwierci XIX wieku ponowiono próbę wydobycia wapna – czynny był jeszcze jeden piec.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[6]:
- zamek Cisy, z przełomu XIII i XIV w.
inne zabytki:
- bezstylowa kaplica
- pięć murowanych pieców wapienniczych w ruinie
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 17688
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 165 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 189. [dostęp 2012-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
Bibliografia edytuj
- Góry Wałbrzyskie, Podgórze Wałbrzyskie, Pogórze Bolkowskie, Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 10, pod red. M. Staffy, Wrocław 2005, ss. 146-8; o zamku „Cisy”, ss. 149-51