Kollecja

Kollecja
	; Colletia paradoxa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	szakłakowate
Rodzaj	kollecja
	Nazwa systematyczna
	Colletia Commerson ex A. L. Jussieu; Gen. 380. 4 Aug 1789
	Typ nomenklatoryczny
	C. spinosa Lamarck
Synonimy
	Saurobroma Rafinesque;
	Saurobroma Rafinesque;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kollecja^[4] (Colletia Comm. ex Juss.) – rodzaj roślin z rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae). Obejmuje pięć gatunków^[5]^[6]. Występują one w Ameryce Południowej na obszarze od Ekwadoru na północy, poprzez Peru, Brazylię, po Argentynę i Chile na południu^[7]. Nazwa rodzajowa upamiętnia francuskiego botanika Philiberta Colleta^[7].

Rośliny te rosną w miejscach otwartych na stokach wzgórz, wydm i wzdłuż nadmorskich klifów. Na ich korzeniach znajdują się brodawki, w których żyją bakterie promieniowce z rodzaju Actinomycetes, mające zdolność asymilowania wolnego (atmosferycznego) azotu. Kwiaty zapylane są przez pszczoły i prawdopodobnie także kolibry^[7].

W strefie klimatu ciepłego i łagodnego popularnie uprawiane są dwa gatunki kollecja uzbrojona C. hystrix i C. paradoxa, ozdobne z powodu okazałych cierni, igłowatych u pierwszego i spłaszczonych u drugiego gatunku. Ich kwiaty są drobne i białe. Efektowne kwiaty – czerwone i osiągające 1 cm długości ma C. ulicina^[7]. C. spinosissima ma korzenie o dużej zawartości saponin, z powodu których używane są jak mydło^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Silnie cierniste krzewy osiągające 4 m wysokości^[7].
Liście: Naprzeciwległe, ale obecne tylko na bardzo młodych roślinach^[7].
Kwiaty: Obupłciowe, skupione po kilka w pęczki lub wyrastające pojedynczo. Działek kielicha jest 5, są one barwne – białe, różowe, rzadziej czerwone i zrośnięte w rurkę lub dzwonek. Płatków korony brak. Pręcików jest od czterech do sześciu. Zalążnia górna powstaje z trzech owocolistków, Słupek zwieńczony jest trójdzielnym znamieniem^[7].
Owoce: Torebki otwierające się trzema klapami^[7].

Systematyka edytuj

Jeden z rodzajów z rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae). Stanowi takson monofiletyczny w obrębie plemienia Colletieae^[8].

Wykaz gatunków^[6]

Colletia hystrix Clos – kollecja uzbrojona^[4]
Colletia paradoxa (Spreng.) Escal.
Colletia spartioides Bertero ex Colla
Colletia spinosissima J.F.Gmel.
Colletia ulicina Gillies & Hook.

Colletia hystrix
Colletia spinosissima
Colletia ulicina

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-11-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-01].
↑ ^a ^b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 92.
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 219, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b Colletia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2019-11-01].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 340. ISBN 0-333-73003-8.
↑ Lonea Agesen. Phylogeny of the tribe Colletieae, Rhamnaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 131, 1, s. 1-43, 1999. DOI: 10.1006/bojl.1999.0254.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-11-01] (ang.).

[ing-3] Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-01].

[karpowiczowa-4] Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 92.

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 219, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[tpl-6] Colletia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2019-11-01].

[philips-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 340. ISBN 0-333-73003-8.

[8] Lonea Agesen. Phylogeny of the tribe Colletieae, Rhamnaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 131, 1, s. 1-43, 1999. DOI: 10.1006/bojl.1999.0254.

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[8]