Constantin Geambașu
rumuński slawista, tłumacz
Constantin Geambașu (ur. 1948) – rumuński slawista, polonista, badacz literatury XX wieku, tłumacz literatury polskiej na język rumuński[1].
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| profesor | |
| Specjalność: filologia polska, przekład literacki, literatura XX wieku | |
| Alma Mater | |
| Doktor honoris causa Uniwersytet Jagielloński – 2020 | |
| nauczyciel akademicki | |
| uczelnia |
Uniwersytet Bukareszteński, Uniwersytet Jagielloński |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życie zawodowe edytuj
W swojej rozprawie doktorskiej zajął się twórczością Marii Dąbrowskiej. W Zakładzie Filologii Polskiej na Uniwersytecie w Bukareszcie rozpoczął pracę po ukończeniu studiów polonistycznych w 1971[2]. W 2004, po przejściu na emeryturę prof. Iona Petrică, zajął się dydaktyką akademicką[3]. Jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół literatury polskiej XX wieku, wokół obszarów tzw. pogranicza (szczególnie wschodnia granica Polski) oraz wokół kultury polskiej[1]. Wykładał także w Instytucie Filologii Romańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego[4].
Nagrody i odznaczenia edytuj
- Laureat nagrody „Książka Roku 2007” za przekład Wesela Stanisława Wyspiańskiego oraz nagrody „Książka Roku 2014” za przekład Mojego wieku Aleksandra Wata[5].
- W 2008 uhonorowany polskim Medalem Komisji Edukacji Narodowej za zasługi dla oświaty, szczególnie w zakresie działalności dydaktycznej[5].
- W 2013 został laureatem „Nagrody Polonicum” za wybitne osiągnięcia w szerzeniu języka polskiego i wiedzy o języku i literaturze polskiej[6].
- W 2016 otrzymał nagrodę Transatlantyk za szczególne osiągnięcia w zakresie promocji literatury polskiej na świecie[7].
- W 2020 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego[8].
- W 2023 uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP za wybitne zasługi w działalności na rzecz popularyzowania polskiej kultury i literatury[9].
Wybór publikacji edytuj
Tłumaczenia na język rumuński edytuj
- Stanisław Lem: Golem XIV. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Editura Univers, 1997, ISBN 973-34-0419-5.
- Czesław Miłosz: Gândirea captivă. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Humanitas, 1999. (drugie wydanie 2008). (tytuł oryginału: Zniewolony umysł)
- Czesław Miłosz: Europa natală. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Editura Univers, 1999. (tytuł oryginału: Rodzinna Europa)
- Wisława Szymborska: Sub o singură stea. Tł. Constantin Geambașu, Passionaria Stoicescu. Bukareszt: Editura Universal Dalsi, 1999. (tytuł oryginału: Pod jedną gwiazdą)
- Karol Wojtyła: Iubire și responsabilitate. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Editura MC, 1999. (tytuł oryginału: Miłość i odpowiedzialność)
- Stanisław Lem: Eden. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Editura Nemira, 1999.
- Czesław Miłosz: Ținutul Ulro. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Editura Alfa, 2003. (tytuł oryginału: Ziemia Ulro)
- Andrzej Stasiuk, Iurji Andruhovîci: Europa mea. Tł. Constantin Geambașu. Iași: Polirom, 2004. (tytuł oryginału: Moja Europa)
- Adam Mickiewicz: Sonete din Crimeea/Sonety krymskie, wydanie dwujęzyczne. Tł. Constantin Geambașu, Passionaria Stoicescu. Bukareszt: Paideia, 2005.
- Stanisław Wyspiański: Nunta. Tł. Constantin Geambașu, Passionaria Stoicescu. Bukareszt: Paideia, 2007. (tytuł oryginału: Wesele)
- Aleksander Fiut: A fi [sau a nu fi] central-european. Tł. Constantin Geambașu, Cristina Godun. Bukareszt: Dominor, 2007. (tytuł oryginału: Być [albo nie być] Środkowoeuropejczykiem)
- Wojciech Kuczok: Mizeria. Tł. Constantin Geambașu. Iași: Polirom, 2008. (tytuł oryginału: Gnój), ISBN 978-973-46-1055-6.
- Zbigniew Herbert: Pan Cogito. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Paideia, 2008, ISBN 978-973-596-479-5.
- Juliusz Słowacki: Kordian. Tł. Constantin Geambașu, Passionaria Stoicescu. Bukareszt: Paideia, 2010, ISBN 978-973-596-542-6.
- Stanisław Lem: Solaris. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Editura Paladin, 2014.
- Ks. Jan Twardowski: Vremea nedespărțiriii, antologia. Tł. Constantin Geambașu, Bogdan Polipciuk. Oradea: Ratio et Revelatio, 2015. (tytuł oryginału: Czas bez pożegnań)
- Henryk Markiewicz: Conceptele științei literaturii. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Editura Univers, 1988. (tytuł oryginału: Główne problemy wiedzy o literaturze)
- Piotr Wierzbicki: Structura minciunii. Tł. Constantin Geambașu. Bukareszt: Editura Nemira, 1996. (tytuł oryginału: Struktura kłamstwa), ISBN 973-9177-64-6[1].
Prace autorskie edytuj
- C. Geambașu: Maria Dąbrowska. Proza interbelică. Bukareszt: Editura Medro, 1996, ISBN 973-97582-5-8.
- C. Geambașu: Ipostaze lirice și narative. Bukareszt: Editura Medro, 1999.
- C. Geambașu: Scriitori polonezi (secolul XX). Bukareszt: Editura Paideia, 2002, ISBN 973-596-047-8.
- C. Geambașu (współautor).: Słownik frazeologiczny polsko-rumuński. Bukareszt: Editura Universității, 2013.
- C. Geambașu, C. Godun: Słownik polsko-rumuński. Iași: Polirom, 2014[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Constantin Geambaşu, Polonistyka rumuńska na Uniwersytecie w Bukareszcie. W: Literatura polska w świecie. Tom VIII: Recepcja i adaptacja – mecenaty i migracje. Prace ofiarowane Profesorowi Romualdowi Cudakowi. [online], 2012.
- ↑ Constantin Geambaşu – Światowa Encyklopedia Polonistów [online], swiatowaencyklopediapolonistow.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
- ↑ Stowarzyszenie Bristol [online], www.bristol.us.edu.pl [dostęp 2021-06-08].
- ↑ Prof. dr Constantin Geambasu, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2021-12-25].[martwy link]
- ↑ a b Constantin Geambaşu: odebrał Transatlantyk 2016.
- ↑ Nagroda Polonicum: Laureaci. Uniwersytet Warszawski. [dostęp 2021-10-13]. (pol.).
- ↑ Nagroda Transatlantyk dla rumuńskiego tłumacza [online], Instytut Polski w Bukareszcie [dostęp 2021-06-08] (pol.).
- ↑ Uchwała Senatu nr 106/XII/2020 w sprawie: nadania tytułu doktora honoris causa Panu Profesorowi Constantinowi Geambaşu [online], bip.uj.edu.pl, 16 grudnia 2020 [dostęp 2021-12-25] [zarchiwizowane z adresu 2021-12-25].
- ↑ M.P. z 2023 r. poz. 1320 – pkt 1.