Cordyceps Fr. (maczużnik) – rodzaj grzybów z rodziny maczużnikowatych (Cordycipitaceae)[1].

Maczużnik
Ilustracja
Cordyceps sp. atakujący osę
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

rozetkowce

Rodzina

maczużnikowate

Rodzaj

maczużnik

Nazwa systematyczna
Cordyceps Fr.
Observ. mycol. (Havniae) 2(revis.): 316 (1824)
Typ nomenklatoryczny

Clavaria militaris L. 1753

Maczużnik bojowy rozmnażający się na zaatakowanym owadzie

Charakterystyka edytuj

Wszystkie gatunki są pasożytami, przede wszystkim bezkręgowców, rzadziej innych grzybów. Gdy zarodniki dostaną się w pobliże żywiciela, rozrastająca się grzybnia zastępuje stopniowo zaatakowane tkanki, wytwarzając ostatecznie owocnik z workami, zawierającymi nitkowate askospory[2].

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cordycipitaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy nazwy naukowej:Campylothecium Ces., Cordylia Fr., Cordyliceps Fr., Corynesphaera Dumort., Hypoxylum Juss., Mitrasphaera Dumort., Phytocordyceps C.H. Su & H.H. Wang, Polistophthora Lebert, Racemella Ces., Tettigorhyza G. Bertol., Torrubia Lév., in Cesati & de Notaris, Xylaria Hill ex Grev[3].

W opracowaniu Barbary Gumińskiej i Władysława Wojewody z 1985 r. rodzaj ten opisany został pod polską nazwą maczużnik[2]. W późniejszych opracowaniach mykologicznych nazwa ta jednak nie pojawia się, zaś Wiesław Fałtynowicz w 2003 r. podaje nazwę maczużnik dla innego rodzaju grzybów – Sphinctrina[4] .

Gatunki występujące w Polsce edytuj

Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum[1]. Nazwy polskie według B. Gumińskiej i W. Wojewody[2].

Cordyceps w popkulturze edytuj

Zmutowany grzyb z rodzaju Cordyceps był przyczyną pandemii w grze komputerowej The Last of Us i opartym na niej serialu[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-22].
  2. a b c d Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2015-01-10].
  4. Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
  5. Chachuła P., Vončina G., Kozik J., Ophiocordyceps stylophora (Ascomycota, Hypocreales) new species for Poland, „Pol. Bot. J.”, 56 (2), 2011, s. 321–326.
  6. Bartosz Godziński, Grzyby z „The Last of Us” istnieją naprawdę. Badaczka wyjaśnia, czy mogą nas zamienić w zombie [online], NaTemat.pl, 22 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-23] (pol.).