Ctenomys andersoni

gatunek tukotuko

Ctenomys andersoni – endemiczny gatunek gryzonia z rodziny tukotukowatych (Ctenomyidae). Występuje w centralno-południowej Boliwii. Znany tylko z jednej lokalizacji: Cerro Itahuaticua. Występuje na wysokości 800–1800 m n.p.m.

Ctenomys andersoni
Gardner, Salazar-Bravo & Cook, 2014
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

gryzonie

Podrząd

jeżozwierzowce

Infrarząd

jeżozwierzokształtne

Nadrodzina

Octodontoidea

Rodzina

tukotukowate

Rodzaj

tukotuko

Gatunek

Ctenomys andersoni

Budowa ciała edytuj

Ctenomys andersoni, podobnie jak inne gatunki tukotuko, charakteryzuje mocna budowa ciała, małe oczy (ale jak na zwierzęta podziemne stosunkowo duże) ulokowane w górnej części czaszki. Tułów ma kształt cylindryczny. Uszy są małe. Ogon gruby i stosunkowo krótki. Łapy, wyposażone w mocne pazury, są przystosowane do kopania tuneli. Długie siekacze i mocne pazury stanowią dla wszystkich tukotuko podstawę adaptacyjną do życia pod ziemią. Są niezbędne do drążenia tuneli. Ctenomys używają do prac ziemnych siekaczy. Drążą z zamkniętymi pyszczkami. W zakresie kształtu czaszki występuje duża zmienność międzygatunkowa[1].

Ctenomys andersoni jest gryzoniem o wielkości określanej jako średnia lub duża. Sierść w części grzbietowej jest wybarwiona na odcienie brązu z jasnooliwkowym pasem biegnącym od karku do tyłu. Futro w części brzusznej jest bladooliwkowe, zaś nasada włosów jest szara. Górne siekacze są długie, wybarwione na kolor pomarańczowy[1].

Wymiary C. andersoni
(za: T. Freitas, 2016)[1]
wymiar
długość ciała z głową i ogonem 188–310 mm
długość tylnej kończyny 21–41 mm
długość ucha 3–10 mm
masa ciała 83–360 g

Kariotyp edytuj

Garnitur chromosomowy tego zwierzęcia tworzy 23 par (2n=46) chromosomów (FN=50)[1].

Tryb życia edytuj

C. andersoni, jak wszystkie tukotuko, wiodą podziemny tryb życia. Pod ziemią żyją, rozmnażają się, jedzą i tam umierają. Jak zdecydowana większość tukotuko wiedzie samotniczy tryb życia. Jeden system tuneli należy do jednego zwierzęcia. Młode tukotuko osiągają dojrzałość płciową po około 6–8 miesiącach życia. Ciąża trwa około 100 dni[1].

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Występuje w centralno-południowej Boliwii. Znany tylko z jednej lokalizacji: Cerro Itahuaticua. Występuje na wysokości 800–1800 m n.p.m. Typowa lokalizacja: departament Santa Cruz we wschodniej Boliwii, Cerro Itahuaticua (19°48′S, 63°31′W) na wysokości 810 m n.p.m.[1]

Ekologia edytuj

Ctenomys andersoni podobnie jak pozostałe gatunki z rodzaju Ctenomysroślinożercami[1]. Tukotuko żywią się trawami i ziołami oraz ich nasionami. Najchętniej zbierają rośliny w bezpośrednim sąsiedztwie wylotu nory. Zdobyte pożywienie zjadają na miejscu lub wciągają do nory. Takie zachowanie pozwala na minimalizowanie ryzyka padnięcia ofiarą drapieżników. C. andersoni chętnie zjadają fragmenty kolczastych drzew z rodziny bobowatych oraz opuncje z rodziny kaktusowatych[1]. C. andersoni zasiedla wapienne zbocza gór[1].

Zwierzęta z rodzaju Ctenomys wchodzą w skład diety pójdźki ziemnej, uszatki błotnej, grizona mniejszego, majkonga krabożernego, żararaka urutu i myszołowca towarzyskiego. Tukotuko są traktowane jako szkodniki upraw. Chętnie zjadają uprawiany przez lokalną ludność maniok jadalny[1].

Siedlisko edytuj

Poszczególne gatunki tukotuko zasiedlają izolowane, stosunkowo niewielkie obszary. Zwierzęta budują tunele na głębokości 31–44 cm. Tunel ma szerokość od 5,5 cm do 9,3 przy wysokości 6 do 11 cm. Korytarz osiąga długość do 5 m. Wyjścia z nory są zwykle zamknięte. Komora gniazdowa jest lokowana na końcu korytarza[1].

Komunikacja edytuj

Nazwa zwierząt tuko-tuko jest onomatopeją odwzorowującą ich wokalizację. Samce dwukrotnie częściej używają dźwięku w komunikacji niż samice[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l T. Freitas: Family Ctenomyidae (Tuco-tucos). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 513–534. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).