Czerwiec (roślina)
Czerwiec (Scleranthus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny goździkowatych. Obejmuje 13 gatunków[4]. Występują one w Eurazji, Afryce i Australii, poza tym zawleczone zostały także na inne kontynenty. W Polsce rosną w zależności od ujęcia dwa lub trzy gatunki: czerwiec roczny (S. annuus), czerwiec trwały (S. perennis) i czerwiec wieloowockowy (S. polycarpos[5], uznawany też za podgatunek – S. annuus subsp. polycarpos[4]). Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów skleros – twardy i anthos – kwiat[6].
 Czerwiec roczny | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
czerwiec | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Scleranthus L. Sp. Pl. 406. 1753[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Scleranthus annuus L.[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Znaczenie użytkowe tych roślin jest ograniczone, w uprawach występują jako chwasty, niektóre gatunki wykorzystywane są lokalnie jako lecznicze[7].
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Niewielkie rośliny jednoroczne, dwuletnie lub byliny o pędach płożących lub wzniesionych, o łodygach okrągłych i rozgałęzionych[6].
- Liście
- Naprzeciwległe, siedzące i zrośnięte nasadami. Blaszka liściowa równowąska lub igłowata, na szczycie ostra lub tępa, z pojedynczą żyłką wiązek przewodzących[6].
- Kwiaty
- Siedzące, zebrane w luźne lub gęste wierzchotki. Hypancjum dzbanuszkowate. Działki kielicha w liczbie 5, zielonkawe, na brzegu białawe, do 4 mm długości. Płatków brak. Dysk miodnikowy obecny u nasady pręcików, których jest od 2 do 10. Szyjki słupka 2, główkowate[6].
- Owoce
- Jednonasienna, owalna niełupka, zamknięta w trwałym hypancjum i działkach kielicha i z nimi opadająca. Zawiera kuliste i żółtawe nasiono[6].
Systematyka edytuj
- Pozycja systematyczna
Rodzaj należy do plemienia Sclerantheae w podrodzinie Alsinoideae w obrębie rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae)[8].
- Wykaz gatunków[4]
- Scleranthus annuus L. – czerwiec roczny
- Scleranthus biflorus (J.R.Forst. & G.Forst.) Hook.f.
- Scleranthus brockiei P.A.Will.
- Scleranthus delortii Gren.
- Scleranthus diander R.Br.
- Scleranthus fasciculatus (R.Br.) Hook.f.
- Scleranthus ×intermedius Kitt.
- Scleranthus minusculus F.Muell.
- Scleranthus perennis L. – czerwiec trwały
- Scleranthus peruvianus Muschl.
- Scleranthus pungens R.Br.
- Scleranthus singuliflorus (F.Muell.) Mattf.
- Scleranthus uncinatus Schur
- Scleranthus uniflorus P.A.Will.
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
- ↑ a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2013-11-29].
- ↑ a b c Scleranthus L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-01-25].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 163, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ a b c d e John W. Thieret, Richard K. Rabeler: Scleranthus Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-11-29].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 840, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].