Czosnek sztywny

Czosnek sztywny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	amarylkowate
Rodzaj	czosnek
Gatunek	czosnek sztywny
	Nazwa systematyczna
	Allium strictum Schrad.; Hort. Gott. 7. 1809
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czosnek sztywny (Allium strictum Schrad.) – gatunek byliny z rodziny amarylkowatych. Występuje w Europie i Azji od Niemiec, Francji i północnych Włoch poprzez Europę Środkową i Wschodnią po wschodnią Syberię, północne Chiny i Mongolię^[3]. Jego jedyne stanowisko w Polsce znajdowało się na Ostrzycy (Pogórze Kaczawskie). Współcześnie w Polsce jest uznawany za gatunek wymarły^[4].

Morfologia

Kwiatostan

Łodyga: Osiąga wysokość (40)50–80 cm. Przeważnie do połowy długości pokryta pochewkami liściowymi.
Liście: Równowąskie, szerokości 3–5 mm, płaskie.
Kwiaty: Zebrane w zwarty baldach na szczycie łodygi. Okwiat ciemnoróżowy do bladego czerwonego. Działki zazwyczaj z ciemnoczerwonym nerwem środkowym, eliptyczne, długości 4–5 mm, szerokości 2–2,3 mm.
Część podziemna: Cylindryczne cebulki, pojedyncze lub podwójne o średnicy 0,5–0,8 cm. Łuski siatkowate, szarobrązowe.

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. Rośnie na kamienistych stokach i zboczach. Kwitnie w lipcu. Liczba chromosomów 2n= 32, 40, 48.

Zagrożenia

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[5]: EX (wymarły); 2016^[6]: RE (wymarły na obszarze Polski).
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin: EX (wymarły)^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).
↑ Allium strictum Schrad., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-10] .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 30, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).

[powo-3] Allium strictum Schrad., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-10] .

[checklist-4] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 30, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[Mirek-5] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[6] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[7] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]