Dąb olcholistny (Quercus alnifolia Poech) – gatunek roślin z rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Występuje endemicznie na Cyprze – w południowo-zachodniej części wyspy (występowanie w północnej części jest kwestionowane)[5][6][7]. Do Europy (Francja) został introdukowany w 1815 roku[8]. Jest narodowym drzewem Cypru[9].

Dąb olcholistny
Ilustracja
Liście i żołędzie
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

bukowate

Rodzaj

dąb

Gatunek

dąb olcholistny

Nazwa systematyczna
Quercus alnifolia Poech
Enum. Pl. Cypr. 12 1842[3]
Synonimy
  • Quercus alnifolia var. argentea Hadjik. & Hand
  • Quercus cypria Jaub. & Spach[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia edytuj

Pokrój
Zimozielone drzewo lub krzew. Dorasta do 2–8 m wysokości[7]. Kora jest pobrużdżona i ma ciemną, popielatoszarą barwę. Młode pędy są gęsto owłosione, z przetchlinkami o barwie od szarej do brązowej[8].
Liście
Blaszka liściowa jest skórzasta, owłosiona od spodu i ma odwrotnie jajowaty kształt[7]. Mierzy 3–6 cm długości oraz 2–5 cm szerokości, jest z 4–7 parami drobnych ząbków w połowie blaszki licząc od jej szczytu, często zawinięta na brzegu, ma zaokrągloną nasadę i tępy (czasami krótko spiczasty) wierzchołek. Jej górna powierzchnia jest błyszcząca, wypukła z zagłębieniami przy nerwach i ma ciemnozieloną barwę, natomiast od spodu jest złoto omszona (przynajmniej na młodych liściach). Ogonek liściowy jest gęsto owłosiony i osiąga 5–10 mm długości[8].
Owoce
Orzechy zwane żołędziami o stożkowato jajowatym kształcie, z ostrym wierzchołkiem, dorastają do 15–30 mm długości oraz 8–16 mm szerokości. Osadzone są w miseczkach o szerokości 20 mm, z długimi, szaro owłosionymi łuskami oraz wąską blizną u nasady. Orzechy otulone są w miseczkach do 25% ich długości. Kiełkują od podstawy[8].
Gatunki podobne
Roślina jest podobna do dębu ostrolistnego (Q. ilex). Ponadto jest czasami mylona z dębem skalnym (Q. coccifera)[8].

Biologia i ekologia edytuj

Rośnie na piargowych stokach[7]. Występuje na wysokości od 600 do 1525 m n.p.m.[6] Kwitnie od kwietnia do maja, natomiast owoce dojrzewają od listopada do grudnia[9]. Jest gatunkiem mrozoodpornym. Może rosnąć na różnych typach gleb. Charakteryzuje się powolnym tempem wzrostu[8].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-13] (ang.).
  3. a b Quercus alnifolia Poech. The Plant List. [dostęp 2017-03-13]. (ang.).
  4. Quercus alnifolia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Discover Life: Point Map of Quercus alnifolia. Encyclopedia of Life. [dostęp 2017-03-13]. (ang.).
  6. a b Quercus alnifolia. Flora of Cyprus — a dynamic checklist. [dostęp 2017-03-13]. (ang.).
  7. a b c d Quercus alnifolia. Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-13]. (fr.).
  8. a b c d e f Quercus alnifolia. Oaks of the World. [dostęp 2017-03-13]. (ang.).
  9. a b Quercus alnifolia. moa.gov.cy/forest. [dostęp 2017-03-13]. (ang.).