Depressaria libanotidella
Depressaria libanotidella – gatunek motyli z rodziny Elachistidae i podrodziny Depressariinae. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję. Gąsienice żerują na selerowatych.
| Depressaria libanotidella | |||
| Schläger, 1849 | |||
 Imago, rycina | |||
 Gąsienica, rycina | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Depressaria libanotidella | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1849 roku przez Friedricha Schlägera. Jako lokalizację typową wskazano okolice Jeny w Niemczech[1].
Morfologia
edytujOwad dorosły
edytujMotyl osiągający od 21 do 26,5 mm rozpiętości skrzydeł. Głaszczki wargowe są silnie wygięte dogrzbietowo, szaroróżowe z ciemniejszym członem szczytowym, a czasem także ze słabo zaznaczoną czarniawą obrączką. Tułów i pole przy przedniej krawędzi skrzydła przedniego są czerwonawe, niekiedy z ciemniejszym odcieniem na tułowiu. Wewnętrzna krawędź wspomnianego pola jest zatarta. Pole u tylnej krawędzi przedniego skrzydła cechuje się ciemnym przyprószeniem. Poza tym przednie skrzydło cechuje się czarną barwą plamki na żyłce poprzecznej, ciemnymi plamkami wzdłuż krawędzi zewnętrznej i czarno oprószonymi, ostro od tła odciętymi żyłkami w polu zewnętrznym. Skrzydło tylne ma strzępinę nieco jaśniejszą od tła i bez różowego nalotu[2].
Genitalia samca mają pozbawiony żłobka czy wyrostka grzbietowy brzeg walwy, wąski, dłuższy niż u D. ultimella sakulus, słabiej niż u wspomnianego gatunku rozwinięte kolce na klawusie, nagi klasper o formię tępego zęba, silnie wydłużony gnatos oraz krótki i zagięty edeagus z cierniami w liczbie od 6 do 10 sztuk. Genitalia samicy odznaczają się kielichowatą, po bokach usztywnioną pochwą i niewielkim, prawie kwadratowym znamieniem torebki kopulacyjnej[2]
Larwa
edytujGąsienica ma czarną głowę i stosunkowo ciemne, zielonkawoszare ciało opatrzone czarnymi, biało obrzeżonymi brodawkami[2].
Ekologia i występowanie
edytujOwady dorosłe latają w czerwcu[3]. Gąsienice żerują w lipcu i sierpniu[2]. Są oligofagicznymi fitofagami selerowatych[4]. Najczęściej podawanymi roślinami pokarmowymi są oleśnik górski[2][5][3] i okrzyn łąkowy[3][5], ale wymienia się też żebrzycę pogiętą, Laserpitium halleri, Bunium ferulaceum i Pimpinella tragium[4]. Niepewne doniesienia dotyczą ich żerowania na atamancie kreteńskiej, Endressia pyrenaica, okrzynie szerokolistnym i goryszu sinym[6]. Bywa, że początkowo odżywiają się oplecionymi przędzą liśćmi[2], jednak ich głównym pokarmem są kwiatostany[4][7]. Oplatają one mocno osie boczne i baldaszki, ostatecznie prowadząc do zniekształcenia się baldachu i wypełniając go odchodami. Potrafią żerować gromadnie, po kilka sztuk na kwiatostan[7].
Gatunek palearktyczny, znany z Hiszpanii, Francji, Belgii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Słowenii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Ukrainy, Rumunii, Macedonii Północnej, Grecji, anatolijskiej części Turcji oraz europejskiej i syberyjskiej części Rosji[3][6]. W Polsce podawany jest tylko z Pienin[5][7].
Przypisy
edytuj- ↑ F. Schläger. Ueber verschienene Microlepidoptern. „Bericht des lepidopterologischen Tauschvereines über das Jahr 1849”, s. 38-48, 1849.
- ↑ a b c d e f Sergiusz Toll: Klucze do oznaczania owadów Polski, Część XXVII Motyle – Lepidoptera z. 35, Oecophoridae. Wrocław: PWN, Polski Związek Entomologiczny, 1964.
- ↑ a b c d Krzysztof Jonko: Depressaria (Depressaria) libanotidella Schläger, 1849. [w:] Lepidoptera Mundi [on-line]. [dostęp 2024-07-14].
- ↑ a b c W.N. Ellis: Depressaria libanotidella Schläger, 1849. [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2024-07-15].
- ↑ a b c Roman Wąsala, Depressaria libanotidella (SCHLÄGER, 1849) - first record from Poland (Lepidoptera: Depressariidae), „Polish Journal of Entomology”, 78, 2009, s. 337-339 [dostęp 2024-07-15].
- ↑ a b Erwin Rennwald: Depressaria libanotidella Schläger, 1849 Heilwurz-Plattleibfalter. [w:] Lepiforum [on-line]. [dostęp 2024-07-15].
- ↑ a b c Tomasz Blaik i inni, Badania nad Depressariidae (Lepidoptera) Polski. I. Nowe dane o rozmieszczeniu i bionomii. Uwagi o hodowli Semioscopis strigulana (Denis & Schiffermüller, 1775), „Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu”, 25, 2019, s. 1-28 [dostęp 2024-07-15].