Dobrzyniewo Fabryczne
Dobrzyniewo Fabryczne – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Dobrzyniewo Duże[5][6].
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
154 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
16-002[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BIA |
| SIMC |
0027105[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
Położenie na mapie gminy Dobrzyniewo Duże  | |
 53°11′01″N 23°03′50″E/53,183611 23,063889[1]
| |
W 1929 r. we wsi pracował jeden młyn wodny, skład stalowych wyrobów, sklep spożywczy, sklep z tytoniem i jeden z wędlinami. Pracowali tu felczer, krawiec i rzeźnik.[7]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Dobrzyniewie Kościelnym.
Historia
edytujOkoło 1519 r. Mikołaj Radziwiłł podczas osadzania zagarniętych królewskich puszcz założył folwark przy trakcie z Wilna do Krakowa[8]. Po ich odzyskaniu przez króla, po 1530 r. Dobrzyniewo było jednym z trzech należących do Zygmunta Starego folwarków starostwa knyszyńskiego. Z polecenia Bony pracami nad urządzeniem folwarków w latach 30. XVI w. kierował starosta Aleksander Chodkiewicz, ale pełny kształt założenie w Dobrzyniewie uzyskało w latach 1554-1564, kiedy dobrami zarządzał Piotr Chwalczewski[8]. Część rezydencjonalna powstała przed 1561 r., ale została rozbudowana w czasach Jana Zamoyskiego. Za jego czasów folwark uzyskał kształt renesansowej kompozycji o powierzchni około 60 ha. Część rezydencjonalna składała się z pałacu wzniesionego nad dużą sadzawką (nieistniejącą) i położonego w odległości kilkuset metrów na północny zachód folwarku z włoskim ogrodem kwaterowym na planie kwadratu[8]. Jeszcze w XVI wieku powstała nad rzeką Supraślą część młyńsko-przemysłowa. Między mostem a pałacem zbudowano karczmę. Pałac barokowy z pawilonami wzniesiony na przełomie XVI i XVII w. z biblioteką i wystrojem przetrwał do lat 60. XVIII w[8].
W latach 30. XIX w. urządzono na terenie majątku fabrykę sukienniczą i zbudowano kompleks budynków fabrycznych spalonych podczas wojny w 1915 roku[8]. W budynkach w latach 1923-1932 mieściła się fabryka noży i sztućców Gerlacha i Kobylańskiego.
Bibliografia
edytuj- Maroszek Józef, Szydłowski Jan, Dokumentacja ewidencyjna założenia dworsko-ogrodowego w Dobrzyniewie Fabrycznym, Białystok 1979, maszynopis w posiadaniu Oddziału Wojewódzkiego Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Białymstoku;
- Maroszek Józef, Szydłowski Jan, Dokumentacja ewidencyjna założenia pałacowego w Knyszynie PGR, maszynopis w zbiorach Biura Badań i Dokumentacji Zabytków w Białymstoku;
- Bończak-Kucharczyk Ewa, Maroszek Józef, Kucharczyk Krzysztof, Katalog parków i ogrodów zabytkowych województwa białostockiego, katalog szczegółowy hasło nr 37, Białystok 1988, maszynopis w posiadaniu Oddziału Wojewódzkiego Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Białymstoku;
- Bończak-Kucharczyk Ewa, Maroszek Józef, Kucharczyk Krzysztof, Katalog parków i ogrodów zabytkowych dawnego województwa białostockiego, Stan z 1988 roku. Część szczegółowa, t. 1, Białystok 2000, s. 86-87
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 24944
- ↑ Wieś Dobrzyniewo Fabryczne w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-24], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 229 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ The 1929 Polish Business Directory Project [online], data.jewishgen.org [dostęp 2017-03-30].
- ↑ a b c d e Dobrzyniewo Fabryczne - ogrody dworskie [online], www.ogrodowy.minigo.pl [dostęp 2019-06-27].
Linki zewnętrzne
edytuj- Dobrzyniew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 90.