Dzwonkówka białobeżowa
Dzwonkówka białobeżowa (Entoloma lividoalbum (Kühner & Romagn.) Kubička) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
dzwonkówka białobeżowa |
Nazwa systematyczna | |
Entoloma lividoalbum (Kühner & Romagn.) Kubička Česká Mykol. 29(1): 27 (1975) |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisali w 1954 r. Robert Kühner i Henri Charles Louis Romagnesi nadając mu nazwę Rhodophyllus lividoalbus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu w 1975 r. Jiří Kubička[1].
- Entoloma lividoalbum f. inodoratum Largent 1994
- Rhodophyllus lividoalbus Kühner & Romagn. 1954[2].
Polska nazwa występuje w internetowym atlasie grzybów[3].
Morfologia
edytujŚrednica 35–90 mm, początkowo stożkowaty, potem wypukły, w końcu nieregularnie płaski, zwykle z wyraźnym, szerokim garbkiem. Brzeg początkowo podwinięty, potem prosty. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym średnio ciemnożółtobrązowy, sepiowy, tylko nieco jaśniejszy w kierunku brzegu, prześwitująco prążkowany tylko na brzegu lub bez prążków, w stanie suchym blaknący do szaro-ochrowego, blado sepiowego lub w kolorze kości słoniowej, nieco lepki, delikatnie pomarszczony[4].
Od 40 do 65, l = 1-9, umiarkowanie gęste, szeroko przyrośnięte lub zbiegające, brzuchate, początkowo kremowe, potem, potem różowe z nieregularnie ząbkowanymi ostrzami tej samej barwy[4].
Wysokość 30–70 mm, grubość 8–20 mm, cylindryczny lub spłaszczony, pełny, zwykle poszerzony w kierunku podstawy, rzadko zwężający się, biały do brudnożółtokremowego z błyszczącym, włóknistym nalotem, czasem kłaczkowaty na wierzchołku, ku dołowi nagi[4].
Twardy, biały. Zapach silnie mączny. Smak mocno mączny[4].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 35–50 × 10–14 µm, 4-zarodnikowe, ze sprzążkami. Krawędź blaszki płodna, cystyd brak. Strzępki skórki o szerokości 2,5–12 µm, cylindryczne, na środku czasami z wznoszącymi się, maczugowatymi elementami końcowymi o szerokości do 25 µm. Zarodniki 8–10 (–11) x 8,0–8,5 (–9,0) µm, Q = 1,05–1,3 (–1,4), Qav = 1,2, 5–7–kątne w widoku z boku. W strzępkach skórki brązowy, wewnątrzkomórkowy pigment. Sprzążki liczne w strzępkach wszystkich części grzyba[4].
- Gatunki podobne
Dzwonkówka szara (Entoloma rhodopolium) odróżnia się jaśniejszym kapeluszem, stosunkowo dłuższym trzonem i brakiem zapachu, lub zapachem alkalicznym, nie mącznym. Dzwonkówka tarczowata (Entoloma clypeata) odróżnia się cechami mikroskopowymi i tworzy owocniki głównie wiosną pod drzewami i krzewami z rodziny różowatych[3].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje w Ameryce Północnej i Europie[5]. W Europie jest bardzo rzadki, ale szeroko rozprzestrzeniony[4]. Brak go w wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski Władysława Wojewody z 2003 r.[6], jednak jego stanowiska znaleziono w późniejszych latach[7]. Jest częsty[3].
Grzyb naziemny występujący w bogatych w próchnicę lasach liściastych[4] oraz na łąkach, na ciężkich, gliniastych i wilgotnych glebach. Owocniki pojawiają się od późnego lata do jesieni, zwykle w grupach, czasem zrośnięte po kilka, rzadziej pojedynczo[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-05] (ang.).
- ↑ a b c d Aktualne stanowiska Entoloma lividoalbum w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-05] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Flora Agaricina Neerlandica -- Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands. 1: Entolomataceae, t. 1, Mycobank, 1988, s. 1–192 [dostęp 2023-02-05] (ang.).
- ↑ Występowanie Entoloma lividoalbum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-05] (ang.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-27] .