Eleiodoxa conferta

*Eleiodoxa conferta*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	arekowce
Rodzina	arekowate
Rodzaj	Eleiodoxa
Gatunek	Eleiodoxa conferta
	Nazwa systematyczna
	Eleiodoxa conferta (Griff.) Burret; Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 15: 734 1942
Synonimy
	Eleiodoxa microcarpa Burret; Eleiodoxa orthoschista Burret; Eleiodoxa scortechinii (Becc.) Burret; Eleiodoxa xantholepis Burret; Salacca conferta Griff.; Salacca scortechinii Becc.;
	Eleiodoxa microcarpa Burret; Eleiodoxa orthoschista Burret; Eleiodoxa scortechinii (Becc.) Burret; Eleiodoxa xantholepis Burret; Salacca conferta Griff.; Salacca scortechinii Becc.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Eleiodoxa conferta – gatunek rośliny z rodziny arekowatych, czyli palm (Arecaceae). Reprezentuje monotypowy rodzaj Eleiodoxa (Beccari) Burret, 1942, początkowo opisany jako podrodzaj palm salaka Salacca subg. Eleiodoxa Beccari, 1918^[5]. Gatunek występuje w południowej Tajlandii, w Malezji, na Borneo i Sumatrze^[4]. Rośliny te są monokarpiczne – zamierają po wydaniu owoców i mają skrócony, podziemny pień^[4]. Zasiedlają bagna słodkowodne w lasach równikowych na nizinach, zwykle wzdłuż wybrzeży, często rosną masowo, zwłaszcza tam, gdzie woda jest w ruchu^[6].

Palmy te mają jadalne owoce^[4] wykorzystywane jako substytut owoców tamaryndowca. W Sarawaku służą do przygotowywania potrawy umei (owoce z krewetkami)^[7].

Morfologia edytuj

Owoce Eleiodoxa conferta

Pokrój: Palmy o łodygach w całości podziemnych, przesłoniętych dodatkowo trwałymi nasadami liści. Międzywęźla bardzo skrócone, z węzłów wyrastają liczne odrosty stąd roślina ma pokrój kępiasty. Nad powierzchnię gruntu wyrastają też korzenie oddechowe^[4].

Liście: W liczbie 5–8 na jednym pniu, pierzastozłożone. Ogonek liściowy i otwarte pochwy liści pokryte są tęgimi, igłowatymi, brązowymi i czarnymi kolcami wyrastającymi w różnych kierunkach^[4]. Poszczególne listki z pojedynczym kilem, całobrzegie, niezróżnicowane kolorystycznie od góry i dołu^[8] są lancetowate i rozłożone w tej samej płaszczyźnie^[4]. W przeciwieństwie do podobnych palm z rodzaju salaka odcinki z końca liścia nie zrastają się w listek złożony, tzw. flabellum^[4].

Kwiaty: Palmy te są dwupienne – na różnych osobnikach rozwijają się tylko kwiaty męskie albo żeńskie. Kwiaty rozwijają się na kwiatostanach rozgałęziających się dwukrotnie, pokrytych licznymi, pochwowatymi przysadkami, za to w przeciwieństwie do liści – pozbawione są one kolców. W kwiatostanach męskich kwiaty zebrane są parami i gęsto ułożone na grubych odgałęzieniach kwiatostanu^[4]. Kwiaty męskie zawierają 6 pręcików o wydłużonych pylnikach^[8]. W kwiatostanach żeńskich kwiaty wyrastają także gęsto ułożonymi parami, przy czym składają się one z jednego kwiatu żeńskiego i jednego płonnego kwiatu męskiego^[4], kwiaty te są większe od męskich i zawierają 6 prątniczków^[8].

Owoce: Pestkowce nieregularnie kuliste^[8] do jajowatych^[4], jedno-, dwu- lub trójnasienne. Egzokarp czerwonawobrązowy lub brązowy, pokryty licznymi łuskami^[4].

Systematyka edytuj

Rodzaj klasyfikowany jest jako jeden z dwóch (obok podobnego rodzaju salaka Salacca) do podplemienia Salaccinae z plemienia Calameae i podrodziny Calamoideae w obrębie arekowatych Arecaceae^[4]^[9]. Relacja między tymi rodzajami wymaga rewizji taksonomicznej^[4].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-10-18] (ang.).
↑ Eleiodoxa conferta (Griff.) Burret. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2020-10-18].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Andrew Henderson: Palms of Southern Asia. Princeton, Oxford: The New York Botanical Garden, Princeton University Press, 2009, s. 109-110. ISBN 978-0-691-13449-9.
↑ Eleiodoxa. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-10-18].
↑ Eleiodoxa (Becc.) Burret. [w:] PalmWeb [on-line]. [dostęp 2020-10-18].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 325, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d K.Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. IV. Flowering Plants. Monocotyledons. Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin, Heidelberg: Springer, 1998, s. 342. ISBN 978-3-642-08378-5.
↑ Genus: Eleiodoxa (Becc.) Burret. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-10-18].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-10-18] (ang.).

[tpl-3] Eleiodoxa conferta (Griff.) Burret. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2020-10-18].

[henderson-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Andrew Henderson: Palms of Southern Asia. Princeton, Oxford: The New York Botanical Garden, Princeton University Press, 2009, s. 109-110. ISBN 978-0-691-13449-9.

[ing-5] Eleiodoxa. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-10-18].

[palmweb-6] Eleiodoxa (Becc.) Burret. [w:] PalmWeb [on-line]. [dostęp 2020-10-18].

[mabb-7] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 325, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[kubitzki-8] K.Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. IV. Flowering Plants. Monocotyledons. Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin, Heidelberg: Springer, 1998, s. 342. ISBN 978-3-642-08378-5.

[grin-9] Genus: Eleiodoxa (Becc.) Burret. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-10-18].

[5]

[4]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]

[9]