Entoloma placidum (Fr.) Noordel. – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].

Entoloma placidum
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

dzwonkówkowate

Rodzaj

dzwonkówka

Gatunek

Entoloma placidum

Nazwa systematyczna
Entoloma placidum (Fr.) Noordel.
Persoonia 11(2): 150 (1981)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1818 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus placidus. Obecną nazwę nadał mu Machiel Evert Noordeloos w 1981 r.[1]

Ma 6 synonimów. Niektóre z nich:

  • Leptonia placida (Fr.) P. Kumm. 1871
  • Rhodophyllus placidus (Fr.) Quél. 1886[2].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 20–40 mm, początkowo stożkowaty z podwiniętym brzegiem, później wypukły z prostym brzegiem, zazwyczaj z wyraźnie wklęśniętym środkiem, rzadko z garbkiem, niehigrofaniczny. Powierzchnia ciemnoszara do szarobrązowej, w całości drobno łuskowata[3].

Blaszki

Od 20 do 33, l = 1–7, średnio gęste, szeroko przyrośnięte lub zbiegające, czasem z ząbkiem, początkowo szarobrązowe, potem różowe. Ostrza równe, tej samej barwy[3].

Trzon

Wysokość 30–60 mm, grubość 2–4 mm, cylindryczny, zwykle nieco szerszy u podstawy, często lekko ukorzeniony. Powierzchnia o barwie ciemne indygo lub niebieskoszara, na wierzchołku drobno oprószona, poniżej srebrzyście prążkowana[3].

Miąższ

O mącznym zapachu i smaku[3].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 8–11 × 6–7,5 µm, Q = 1,2–1,6, heterodiametryczne, w widoku z boku 6–8–kątne, o słabo zaznaczonych kątach. Krawędź blaszek płodna lub z rozproszonymi podstawkami. Strzępki skórki w kapeluszu typu przejściowego do trichoderma, cylindryczne, septowane o szerokości 6–24 µm z nabrzmiałymi elementami końcowymi o wymiarach 65–120 × 10–25 µm. Zawierają wewnątrzkomórkowy, brązowy pigment. Sprzążki występują[3].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Podano występowanie Entoloma placidum w Ameryce Północnej, Europie, Australii i na Nowej Zelandii[4]. W Europie rzadki, ale szeroko rozprzestrzeniony w bukowych lasach[3]. Brak go w wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski Władysława Wojewody z 2003 r.[5] Po raz pierwszy w Polsce jego stanowiska podano w 2004 r. na Lubelszczyźnie, później podano jeszcze inne stanowiska tego gatunku[6]

Grzyb saprotroficzny występujący na spróchniałym drewnie bukowym na wapiennych glebach[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  3. a b c d e f g M.E. Noordeloos, Entoloma, s. 1, „Fungi Euroaei”, 5 (1), Mycobank, s. 1–760 [dostęp 2023-02-08].
  4. Występowanie Entoloma placidum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  5. Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-11].