Eugeniusz Szumiejko

polski astronom

Eugeniusz Szumiejko (ur. 9 września 1946 w Wierobiejkach[a], zm. 5 lipca 2020[1]) – polski astronom, działacz opozycji demokratycznej w PRL, współtwórca struktur NSZZ „Solidarność”, a po wprowadzeniu stanu wojennego działacz jej struktur podziemnych.

Eugeniusz Szumiejko
Ilustracja
Eugeniusz Szumiejko (1991)
Data i miejsce urodzenia

9 września 1946
Wierobiejki

Data śmierci

5 lipca 2020

Zawód, zajęcie

astronom, polityk

Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys edytuj

Syn Anny i Bronisława[2]. Wraz z rodziną w 1958 został repatriowany z Kresów Wschodnich w ostatniej fali przesiedleń polskiej ludności[3]. Osiadł w Wiechlicach. Studiował na Wydziale Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 1967 działał w Aeroklubie Wrocławskim. Podczas wydarzeń marcowych w 1968 był członkiem Komitetu Strajkowego na Uniwersytecie[4]. W latach 1970–1977 był pracownikiem naukowym w Instytucie Astronomii UWr (od 1971 członek Polskiego Towarzystwa Astronomicznego). W 1977–1979 zatrudniony jako informatyk w Kombinacie Hydrauliki Siłowej „PZL-Hydral”. Od 1979 uczestniczył w kolportowaniu wydawnictw niezależnych, m.in. „Biuletynu Dolnośląskiego” oraz „Gazety Polskiej[4].

Od września 1980 działacz NSZZ „Solidarność”. W latach 1980–1981 oraz 1985–1990 pracował we wrocławskim Zakładzie Techniki Biurowej „Biurotechnika”, gdzie współtworzył struktury „Solidarności” i gdzie został przewodniczącym Komitetu Zakładowego. W strukturach „Solidarności” był w 1981 delegatem na Walne Zebrania Delegatów Regionu Dolny Śląsk, sekretarzem Prezydium Zarządu Regionu, delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów i członkiem Prezydium Komisji Krajowej. Od 13 do 16 grudnia 1981 brał udział w strajku, później był współorganizatorem i członkiem Krajowego Komitetu Strajkowego, a po pacyfikacji strajku ukrywał się w Gdańsku, gdzie w 1982 utworzył (wraz z Andrzejem Konarskim) Ogólnopolski Komitet Oporu, a później podjął wraz ze Zbigniewem Bujakiem, Władysławem Hardkiem, Władysławem Frasyniukiem i Bogdanem Lisem współpracę w ramach Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej, której został członkiem. Od 1984 przebywał ponownie we Wrocławiu, gdzie ujawnił się. W latach 1986–1988 był przewodniczącym dolnośląskiego Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk. Sceptyczny wobec porozumień okrągłego stołu[4]. Od 1981, w związku ze swoją działalnością opozycyjną, rozpracowywany przez Służbę Bezpieczeństwa[2].

Po 1989, po ponownym zalegalizowaniu „Solidarności” był w latach 1990–1992 delegatem na Walne Zebranie Delegatów Regionu Dolny Śląsk, członkiem Zarządu Regionu, delegatem na Krajowy Zjazd Delegatów i członkiem Komisji Krajowej. Jesienią 1990 przebywał w USA, gdzie – w związku ze zbliżającymi się wyborami prezydenckimi w Polsce – został członkiem nowojorskiego komitetu wyborczego Lecha Wałęsy[5]. W wyborach parlamentarnych w 1991 bez powodzenia kandydował do Sejmu z listy NSZZ „Solidarność”.

W 1995 ukończył studia podyplomowe w Akademii Ekonomicznej. W latach 1992–1996 pełnił funkcję wiceprezesa ds. ekonomicznych Portu Lotniczego Wrocław SA. W latach 1994–1996 był wiceprezesem Klubu Sportowego Ślęza Wrocław. W latach 1997–1998 należał do Ruchu Odbudowy Polski. W 1997 pracował jako prokurent w Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej i Higieny Miasta Wrocław. Po powodzi tysiąclecia był pełnomocnikiem wojewody wrocławskiego do spraw usuwania skutków powodzi. W latach 1999–2000 zatrudniony jako urzędnik w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego. Od maja 2002 do marca 2003 był zarządcą komisarycznym Kopalni Surowców Skalnych w Zarębie. W latach 2003–2004 pracownik Grupa5 we Wrocławiu i Doltech w Legnicy. Właściciel Przedsiębiorstwa Usługowego Sejd we Wrocławiu. W latach 2006–2011 pracownik koncernu energetycznego EnergiaPro (do 2008 był członkiem zarządu). Następnie przeszedł na emeryturę[4].

Od 2010 członek założyciel Ruchu Społecznego im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego w Warszawie oraz współzałożyciel i członek Wrocławskiego Społecznego Komitetu Poparcia Kandydatury Jarosława Kaczyńskiego na Prezydenta RP[4]. W maju 2012 był jednym z organizatorów protestu głodowego we Wrocławiu, zorganizowanego w obronie nauki historii i języka polskiego w polskich szkołach[6][7][8].

22 lutego 2017 wszedł w skład rady nadzorczej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie[9][10][11]. Tę funkcję pełnił aż do śmierci[12].

Odznaczenia edytuj

Życie prywatne edytuj

Miał syna Stanisława (ur. 1984), który jest niezależnym reżyserem i scenarzystą[14]

Uwagi edytuj

Przypisy edytuj

  1. Zmarł Eugeniusz Szumiejko. wroclaw.tvp.pl, 2020-07-06. [dostęp 2020-07-06]. (pol.).
  2. a b Dane osoby z katalogu osób „rozpracowywanych”. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2018-11-19].
  3. Hanna Wieczorek, Eugeniusz Szumiejko - wyjątkowo odważny człowiek [online], Gazeta Wrocławska, 31 sierpnia 2010 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
  4. a b c d e Eugeniusz Szumiejko – Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2018-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-09)].
  5. Komitet Nowojorski.
  6. Teraz czas na Wrocław [online], Gazeta Polska Codziennie [dostęp 2019-06-20].
  7. Strajk głodowy- Wrocław [online], www.solidarnosc.org.pl [dostęp 2019-06-20].
  8. „Bronić będziemy ducha”. Głodujący we Wrocławiu w obronie historii działacze „Solidarności” specjalnie dla wPolityce.pl [online], wpolityce.pl [dostęp 2019-06-20].
  9. Prawnik z fabryki cukierków i astronom w radzie nadzorczej, dwoje prezesów - nieodwołana i nowowybrany. Dobra zmiana w GPW [online], oko.press, 28 lutego 2017 [dostęp 2019-06-10] (pol.).
  10. Prawnik i astronom nowymi członkami rady nadzorczej GPW [online], comparic.pl [dostęp 2019-06-10] (pol.).
  11. Główny Rynek GPW - O Spółce [online], www.gpw.pl [dostęp 2019-06-20].
  12. Nie żyje członek rady nadzorczej Giełdy Papierów Wartościowych - finanse [online], wnp.pl [dostęp 2020-07-06] (pol.).
  13. M.P. z 2006 r. nr 80, poz. 807.
  14. Stanisław Szumiejko [online], FilmPolski [dostęp 2019-06-20] (pol.).

Bibliografia edytuj