Fiołek skalny (Viola rupestris F.W.Schmidt) – gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych. Rośnie dziko w Azji i Europie[3]. W Polsce występuje w stanie dzikim na całym niżu w rozproszonych stanowiskach.

Fiołek skalny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

fiołkowate

Rodzaj

fiołek

Gatunek

fiołek skalny

Nazwa systematyczna
Viola rupestris F.W.Schmidt
Neuere Abh. Königl. Böhm. Ges. Wiss. 1:60. 1791
Synonimy
  • Viola arenaria DC.

Morfologia

edytuj
Pokrój
Roślina trwała, drobna, o wysokości 1-10 cm. Gęsto i delikatnie owłosiona.
Łodyga
Krótko owłosiona, leżąca lub podnosząca się, krótka. Pod ziemią kłącze.
Liście
Grube, drobne, do 2 cm długości, dolne okrągławe, górne jajowate, na szczycie tępe, szarozielone. Mają wyraźnie sercowatą nasadę, są całobrzegie lub słabo karbowane. Przylistki podługowate, frędzlowano zakończone.
Kwiaty
Fioletowe (czasami białe), drobne. Ostroga biała lub bladofioletowa. Wszystkie kwiaty tylko na łodydze.
Owoce
Jajowata, owłosiona torebka.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od kwietnia do maja. Siedlisko: wzgórza, suche łąki, bory iglaste, zbocza, piaski. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Festucetalia valesiacea, Ass. Seslerii-Scorzoneretum[4].

Zmienność

edytuj

Tworzy mieszańce z fiołkiem leśnym, fiołkiem psim, fiołkiem przedziwnym, fiołkiem Rivina[5].

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[6].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-30] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8
  6. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.