Wikipedia

Flaga Wielkiej Brytanii

symbol państwowy Wielkiej Brytanii
(Przekierowano z Flaga Dhekelii)

Flaga Wielkiej Brytanii, znana także jako Union Flag, nieoficjalnie Union Jack[4][6][7] – jeden z symboli państwowych Wielkiej Brytanii, używany także jako flaga Akrotiri i Dhekelii[8][9]. Była podstawą do utworzenia wielu innych flag, m.in. niektórych państw Wspólnoty Narodów oraz brytyjskich terytoriów zależnych[6]. Union Jack do dziś znajduje się w kantonie czterech państw: Australii, Nowej Zelandii, Tuvalu i Fidżi[10].

Flaga Wielkiej Brytanii
Union Flag
Union Jack
Flaga Wielkiej Brytanii w proporcjach 1:2
Flaga Wielkiej Brytanii w proporcjach 1:2
Informacje
W użyciu

Flaga narodowa flaga narodowa

Proporcje

3:5 (na lądzie)
1:2 (na morzu)[1][2][3]

Wprowadzona

1 stycznia 1801[4][5]

Warianty
Flaga Wielkiej Brytanii
W użyciu

Bandera cywilna bandera cywilna

Proporcje

1:2

Flaga Wielkiej Brytanii
W użyciu

Bandera państwowa bandera państwowa

Proporcje

1:2

Flaga Wielkiej Brytanii
W użyciu

Bandera wojenna bandera wojenna

Proporcje

1:2

Multimedia w Wikimedia Commons

Wygląd i symbolika

edytuj

Flaga złożona jest z nałożonych na siebie symboli: Szkocji (biały krzyż św. Andrzeja), Anglii (czerwony krzyż św. Jerzego z białym konturem) i Irlandii (czerwony krzyż św. Patryka, również z białym konturem). Całość umieszczona jest na niebieskim tle[4][6][5].

Historia

edytuj
 
Geneza obecnej flagi brytyjskiej.

W 1603 roku, po utworzeniu przez Anglię i Szkocję unii personalnej pod rządami Jakuba I, obydwa państwa zachowały swoje stare symbole. Trzy lata później, w 1606 roku, król stwierdził jednak, że niezbędne jest utworzenie wspólnej flagi i nakazał, że ma ona zawierać symbole obydwu dawnych królestw[5]. Pierwsza flaga Wielkiej Brytanii została przyjęta jeszcze tego samego roku. Z flagi Szkocji zapożyczono biały krzyż świętego Andrzeja, a z flagi Anglii – czerwony krzyż świętego Jerzego. Obydwa symbole umieszczono na granatowym tle, a ponieważ w heraldyce niedozwolone jest umieszczenie barwy czerwonej na niebieskiej, krzyż angielski został otoczony białym konturem. W okresie Republiki i Protektoratu na fladze umieszczono harfę, symbolizującą Irlandię, lecz po restauracji Stuartów powrócono do starego projektu[4].

W 1801 roku, wraz powstaniem unii Wielkiej Brytanii i Irlandii, do flagi dodano trzeci krzyż – reprezentujący Irlandię krzyż św. Patryka[4][5]. W części swobodnej jego ramiona były umieszczone ponad ramionami krzyża Szkocji, natomiast przy drzewcu – odwrotnie. Aby kolor czerwony nie stykał się z niebieskim, barwy te przedzielono wąskimi białymi obrzeżeniami. Oddzielono od siebie również dwa krzyże w tym samym kolorze[4].

Pomimo podziału Irlandii na dwie części w 1921 roku flaga nie została zmodyfikowana, a krzyż świętego Patryka pozostaje symbolem Irlandii Północnej, pozostającej w Zjednoczonym Królestwie[11].

  •  
      Pierwotna Flaga Unii (1601–1801)
  •  
      Flaga brytyjskiego protektoratu w Irlandii (1658–1660)

Wywieszanie flagi

edytuj

Wielka Brytania nie miała nigdy jednolitych przepisów lub ustaw o symbolach narodowych. Status Union Jack jako flagi narodowej i państwowej wynika ze zbioru kilkunastu orzeczeń prawnych przyjętych na początku XX wieku. Dopiero w 1933 roku John Gilmour, minister spraw wewnętrznych, ogłosił jednoznacznie, że „Union Flag jest flagą narodową i może być wywieszana na lądzie przez każdego poddanego Jego Królewskiej Mości”[12].

W 2007 roku rząd Wielkiej Brytanii ogłosił jednak restrykcje dotyczące wywieszania flagi, z zastrzeżeniem jej wywieszania na terenie Anglii, na budynkach rządowych, tylko w dni świąteczne[13]. W 2012 roku wywieszanie ograniczono również w Irlandii Północnej. Ograniczenia te były spowodowane ciągłym konfliktem pomiędzy mieszkańcami, dotyczącym przynależności prowincji[14].

Reprezentowanie Walii

edytuj

Ponieważ Walia została zaanektowana przez Anglię jeszcze w 1282, a w 1606 roku, kiedy projektowano Union Jack, była uważana za część Anglii, jest reprezentowana we fladze jedynie pośrednio, przez krzyż św. Jerzego[15][11]. Z tego powodu pojawiają się liczne próby zaprojektowania Union Flag zawierającej walijskie symbole[16]. W 2007 roku Ian Lucas, członek parlamentu zaproponował ich dodanie, a minister kultury, Margaret Hodge, zapowiedziała nawet, że rozważy zmodyfikowanie flagi[11][15][16].

  •  
    Propozycja flagi Wielkiej Brytanii zawierająca symbol smoka zapożyczony z biało-zielono-czerwonej flagi Walii
  •  
    Flaga Wielkiej Brytanii, do której dodany został krzyż świętego Dawida.

Konstrukcja i wymiary

edytuj

College of Arms(inne języki) dopuścił do użycia warianty o proporcjach 3:5 (wersja używana na lądzie) oraz 1:2 (wersja używana na morzu)[1][2][3].

 
Konstrukcja flagi brytyjskiej (3:5)
 
Konstrukcja flagi brytyjskiej (1:2)

Inne flagi

edytuj

Proporce lotnicze

edytuj
  •  
    Proporzec Royal Air Force
  •  
    Proporzec brytyjskiego lotnictwa cywilnego

Sztandary królewskie[5]

edytuj
  •  
    Sztandar Królewski Zjednoczonego Królestwa od momentu wstąpienia na tron królowej Wiktorii (1837–)
  •  
      Flaga królowej Elżbiety II jako głowy Wspólnoty. Używana była, gdy królowa odwiedzała państwo, którego nie była głową.
  •  
      Sztandar osobisty księcia Filipa, reprezentujący jego pochodzenie z rodzin królewskich Danii i Grecji.
  •  
    Sztandar Królewski Księcia Walii.
  •  
    Sztandar Królewski Księcia Walii używany w Walii.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Union Flag: approved designs [online], College of Arms [dostęp 2021-10-05], Cytat: For the avoidance of doubt and the sake of convenience, Garter King of Arms, under the authority of the Earl Marshal, has approved two versions of the Union flag as being accurate representations suitable for use. These are of the proportions 5:3, commonly flown on land; and 2:1, commonly flown at sea..
  2. ↑ a b UK Flag Protocol | Free online guide | With illustrations [online], The Flag Institute [dostęp 2021-10-05], Cytat: The normal proportions for the national flags of the United Kingdom are 3:5 on land, but ensigns are customarily made in proportion 1:2. (ang.).
  3. ↑ a b United Kingdom Flag | Free official image and info | UK Flag Registry [online], The Flag Institute [dostęp 2021-10-05], Cytat: The flag is 3:5 on land and 1:2 at sea. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f flag of the United Kingdom, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  5. ↑ a b c d e Complete flags of the world. Roger Bullen, Debra Clapson, Wim Jenkins, Simon Mumford (red.). London New York: DK Pub, 2008, s. [1]. ISBN 978-0-7566-4115-3. (ang.).
  6. ↑ a b c Flag of the United Kingdom, Central Intelligence Agency [dostęp 2022-10-08] (ang.).
  7. ↑ The Union Jack or The Union Flag? – The Flag Institute [online] [dostęp 2016-06-30] (ang.).
  8. ↑ Flag of Akrotiri, Central Intelligence Agency [dostęp 2022-10-08] (ang.).
  9. ↑ Flag of Dhekelia, Central Intelligence Agency [dostęp 2022-10-08] (ang.).
  10. ↑ Which flags still include the union jack?, „BBC News”, 24 marca 2016 [dostęp 2022-10-08] (ang.).
  11. ↑ a b c The union jack: A very complex flag, „BBC News”, 10 stycznia 2013 [dostęp 2022-10-08] (ang.).
  12. ↑ Union Flag, publications.parliament.uk.
  13. ↑ Box 6: Flying the Union Flag and other national flags. official-documents.gov.uk, lipiec 2007. [dostęp 2013-01-30]. (ang.).
  14. ↑ Violence in Belfast after council votes to change Union flag policy. BBC, 2012-12-03. [dostęp 2013-01-30]. (ang.).
  15. ↑ a b Minister proposes a redesign for the union flag [online], the Guardian, 28 listopada 2007 [dostęp 2022-10-08] (ang.).
  16. ↑ a b Matt Ford, Will This Be the U.K.'s New Flag? [online], The Atlantic, 5 marca 2014 [dostęp 2022-10-08] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Flaga_Wielkiej_Brytanii&oldid=74475103”