Formacja Irati

Formacja Irati (port. Formação Irati) – formacja geologiczna składająca się ze skał osadowych, występująca w południowej Brazylii, Paragwaju, Urugwaju i północnej Argentynie, w niecce Parany. Jej wiek oceniany jest na perm^[1].

Nazwa

Nazwa formacji pochodzi od miasta Irati, gdzie skały te odkryto i opisano. Nazwę formacji zdefiniował brazylijski geolog Sérgio Estanislau do Amaral^[1].

Opis

Wychodnie skał formacji Irati znajdują się w geoparku Paleorrota (Rio Grande do Sul)^[2] ^[3] oraz w stanach Goiás i Mato Grosso do Sul.

Składa się głównie ze skał osadowych - łupków ilastych, w tym łupków bitumicznych, mułowców, piaskowców, skał węglanowych (wapieni, wapieni dolomitycznych, dolomitów) oraz podrzędnie zlepieńców.

Wiek

Wiek formacji został oznaczony na podstawie badań palinologicznych na górny perm, natomiast na podstawie datowania wieku bezwzględnego cyrkonów z lamin bentonitowych na dolny perm (278 Ma ± 2,2 Ma)^[4].

Podział

Stratygrafia niecki Parany (Milani, 1997)

Formacja Irati składa się z dwóch ogniw (od góry):

ogniwo Taquaral (port. Membro Taquaral)
ogniwo Assistência (port. Membro Assistência)

Położenie

Powyżej zalega formacja Serra Alta (port. Formação Serra Alta), a poniżej formacja Palermo (port. Formação Palermo).

Milani (1997) określił formację Irati jako część supersekwencji Gondwana I (port. Supersequência Gondwana I)^[5].

Skamieniałości

Skały formacji Irati znane są ze skamieniałości mezozaurów^[6]^[7]^[8]

Gondwana

Formacja Irati uważana jest^{[przez kogo?]} za ekwiwalent południwoafrykańskiej formacji Whitehill (ang. Whitehill Formation) w obrębie grupy Ecca (ang. Ecca Group) i supergrupy Karoo (ang. Karoo Supergroup).

Znaczenie gospodarcze

W skałach formacji Irati występują złoża ropy naftowej^[9]^[10]^[11].

Przypisy

↑ ^a ^b Amaral, S.E., 1971, Geologia e petrologia da Formação Irati (Permiano) no Estado de São Paulo. http://geologiausp.igc.usp.br//downloads/geoindex18.pdf
↑ https://web.archive.org/web/20080501100955/http://www.lenep.uenf.br/~severian/es-sm-sincro.html Formação Santa Maria (port.)
↑ http://www.pesquisasemgeociencias.ufrgs.br/arquivos/ARTIGO311.pdf Paleoformações (port.)
↑ Santos (2006) Shrimp U–Pb zircon dating and palynology of bentonitic layers from the Permian Irati Formation, Paraná Basin, Brazil
↑ Milani, E. J.; Melo, J. H. G., Souza, P. A.; Fernandes, L. A. E.; França, A. B. (2007) – Bacia do Paraná. In: Cartas Estratigráficas - Boletim de Geociências da Petrobras, Rio de Janeiro, w. 15, n. 2, s. 265-287, maj/listopad 2007
↑ Mac Gregor, J.H. 1908 – Mesosaurus brasiliensis nov. sp., Parte II. (port. • ang.) IN: White, I.C. 1908. Relatório final da Comissão de Estudos das Minas de Carvão de Pedra do Brasil. DNPM , Rio de Janeiro, Parte II, s. 303-617. (Ed. Fac-similar de 1988).
↑ https://www.webcitation.org/query?url=http://www.geocities.com/arturpermiano/perira.html&date=2009-10-25+12:40:59 Irati
↑ http://jasper.rc.unesp.br/corumbatai/vd/cp07/7.4.htm
↑ Petrobras: Processo Petrosix: https://web.archive.org/web/20110112021322/http://www2.petrobras.com.br/minisite/refinarias/petrosix/portugues/index.asp
↑ Milani, E. J., França, A. B. E Medeiros, R. Á.. (2007). "Roteiros Geológicos, Rochas geradoras e rochas-reservatório da Bacia do Paraná". 'Boletim de Geociências da Petrobras' 15-1: 135–162
↑ Souza, I.V.A.; Mendonça Filho, J.G.; Menezes, T.R.. (2008). "Avaliação do efeito térmico das intrusivas ígneas em um horizonte potencialmente gerador da Bacia do Paraná: Formação Irati". 'Revista Brasileira de Geociências' 38-2 (suplemento): 138–148

Bibliografia

Milani, E. J. – Evolução tectono-estratigráfica da Bacia do Paraná e seu relacionamento com a geodinâmica fanerozóica do Gondwana sul-ocidental. 1997. 2vol. Il. Tese (Doutorado) – Universidade Federal do Rio Grande do Sul, Curso de Pós-Graduação em Geociências, Porto Alegre, 1997

[Amaral-1] Amaral, S.E., 1971, Geologia e petrologia da Formação Irati (Permiano) no Estado de São Paulo. http://geologiausp.igc.usp.br//downloads/geoindex18.pdf

[2] ttps://web.archive.org/web/20080501100955/http://www.lenep.uenf.br/~severian/es-sm-sincro.html Formação Santa Maria (port.)

[3] ttp://www.pesquisasemgeociencias.ufrgs.br/arquivos/ARTIGO311.pdf Paleoformações (port.)

[4] Santos (2006) Shrimp U–Pb zircon dating and palynology of bentonitic layers from the Permian Irati Formation, Paraná Basin, Brazil

[5] Milani, E. J.; Melo, J. H. G., Souza, P. A.; Fernandes, L. A. E.; França, A. B. (2007) – Bacia do Paraná. In: Cartas Estratigráficas - Boletim de Geociências da Petrobras, Rio de Janeiro, w. 15, n. 2, s. 265-287, maj/listopad 2007

[6] Mac Gregor, J.H. 1908 – Mesosaurus brasiliensis nov. sp., Parte II. (port. • ang.) IN: White, I.C. 1908. Relatório final da Comissão de Estudos das Minas de Carvão de Pedra do Brasil. DNPM , Rio de Janeiro, Parte II, s. 303-617. (Ed. Fac-similar de 1988).

[7] ttps://www.webcitation.org/query?url=http://www.geocities.com/arturpermiano/perira.html&date=2009-10-25+12:40:59 Irati

[8] ttp://jasper.rc.unesp.br/corumbatai/vd/cp07/7.4.htm

[9] Petrobras: Processo Petrosix: https://web.archive.org/web/20110112021322/http://www2.petrobras.com.br/minisite/refinarias/petrosix/portugues/index.asp

[10] Milani, E. J., França, A. B. E Medeiros, R. Á.. (2007). "Roteiros Geológicos, Rochas geradoras e rochas-reservatório da Bacia do Paraná". 'Boletim de Geociências da Petrobras' 15-1: 135–162

[11] Souza, I.V.A.; Mendonça Filho, J.G.; Menezes, T.R.. (2008). "Avaliação do efeito térmico das intrusivas ígneas em um horizonte potencialmente gerador da Bacia do Paraná: Formação Irati". 'Revista Brasileira de Geociências' 38-2 (suplemento): 138–148

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]