Francisco de Salinas

Francisco de Salinas (ur. 1 marca 1513 w Burgos, zm. 13 stycznia 1590 w Salamance[1][2][3]) – hiszpański organista i teoretyk muzyki.

Francisco de Salinas
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 marca 1513
Burgos

Pochodzenie

hiszpańskie

Data i miejsce śmierci

13 stycznia 1590
Salamanka

Instrumenty

organy

Gatunki

muzyka poważna, muzyka renesansu

Zawód

organista, teoretyk

Życiorys

edytuj

W dzieciństwie uczył się gry na organach i śpiewu, opanował też łacinę i grekę[1][2]. W wieku 10 lat stracił wzrok[2]. Od 1523 do 1548 roku studiował z przerwami na uniwersytecie w Salamance[1][2][3]. W 1538 roku odbył podróż do Rzymu u boku kardynała Pedro Sarmiento, uzyskał wówczas święcenia kapłańskie[1][2][3] oraz roczną pensję od papieża Pawła III[2][3]. Utrzymywał kontakt z Franceskiem da Milano[1]. W latach 1553–1558 był organistą w służbie hiszpańskich wicekrólów Neapolu[1][2][3]. Od 1559 roku pełnił funkcję organisty w katedrze w Sigüenzy, a od 1563 roku w Leónie[1][2][3]. W latach 1567–1587 wykładał teorię i praktykę muzyczną na uniwersytecie w Salamance[1][2].

Był autorem traktatu De musica libri septem (Salamanka 1577, 2. wyd. 1592)[1][2][3]. Dzięki pomocy lektora zdołał poznać dzieła starogreckich teoretyków muzyki i jako jeden z pierwszych uczonych zachodnich wykorzystał w pełni ich dorobek w swoich rozważaniach[1]. Dokonał rozróżnienia utożsamianych do tej pory tonoi (transponowalnych układów następstw interwałów) i harmoniai (gatunków oktawowych)[1]. Wyraził pogląd, że 12 skal muzycznych zachodniego systemu modalnego wywodzi się z greckich 6 harmoniai[1]. Muzyce przypisywał donośną rolę społeczną i uważał ją za naukę łączącą świadectwo rozumu i zmysłów[1]. Opowiadał się za weryfikowaniem obliczeń matematycznych w muzyce za pomocą słuchu, w przeciwieństwie do wielu ówczesnych teoretyków[1]. Traktat Salinasa zawiera również cenne przykłady tekstowo-melodyczne XVI-wiecznej muzyki hiszpańskiej[1][2].

Luis de León dedykował mu swoją Oda a Salinas[2][3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 22–23. ISBN 978-83-224-0865-0.
  2. a b c d e f g h i j k l Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3121. ISBN 0-02-865530-3.
  3. a b c d e f g h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 779. ISBN 0-674-37299-9.