Franciszek Wysłouch

oficer dyplomowany Wojska Polskiego

Franciszek Marian Wysłouch (ur. 24 września 1896 w Pirkowiczach na Polesiu, zm. 23 marca 1978 w Londynie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, malarz i pisarz.

Franciszek Marian Wysłouch
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

24 września 1896
Pirkowicze

Data i miejsce śmierci

23 marca 1978
Londyn

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

DOK III
12 Wołyński Batalion Strzelców

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
kampania włoska

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)
Grób Wysłoucha i jego żony na cmentarzu Putney Vale w Londynie

Życiorys

edytuj

Pochodził z polsko-litewskiego rodu szlacheckiego Wysłouchów h. Odyniec. Syn Antoniego Izydora (historyka i filologa klasycznego, posła na Sejm II Rzeczypospolitej) oraz Seweryny ze Skarżyńskich.

Szkołę średnią ukończył w Warszawie, tam też rozpoczął studia malarskie. Za zaangażowanie w ruchu niepodległościowym w 1914 został zesłany przez władze carskie do Wiatki na Syberii. Po ucieczce stamtąd wstąpił do Legionów Polskich; brał również udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W wojnie tej walczyli też jego młodsi bracia – Seweryn, Stanisław i Bernard; starszy – Antoni był kapitanem w korpusie gen. Dowbor-Muśnickiego (zginął w bitwie pod Bobrujskiem).

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 2049. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 9 Pułk Piechoty Legionów[1]. W listopadzie 1922 roku został przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kobryń na etatowe stanowisko oficera instrukcyjnego[2].

2 kwietnia 1929 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3]. 23 grudnia 1929 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1929–1931[4]. Z dniem 1 września 1931 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[5][6][7][8]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 roku i 94. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9].

Pracę w wojsku łączył z nieustanną pracą społeczną – harcerstwo, ochronka we własnym domu; był redaktorem miesięcznika „Nasze Okolice”, przeznaczonego dla rolników Polesia i Wileńszczyzny.

W 1939 wziął udział w kampanii wrześniowej; internowany na Łotwie skąd zbiegł do formującego się wojska we Francji. Był dowódcą konwoju statków przewożących broń do Persji, szefem sztabu Ośrodka Zapasowego Armii na Środkowym Wschodzie i kierownikiem wsparcia lotniczego II Korpusu. Uczestnik m.in. bitwy pod Monte Cassino. Od 4 grudnia 1945 do 1947 był dowódcą 12 Wołyńskiego Batalionu Strzelców[10].

Po wojnie został na emigracji – osiadł w Wielkiej Brytanii. Utrzymywał się z pracy fizycznej. Podpisał list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)[11]. Laureat Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1972 roku[12].

Zmarł 23 marca 1978 w Londynie[13], gdzie został pochowany.

Był żonaty z Barbarą z Jeżewskich.

Twórczość

edytuj

Franciszek Wysłouch jest autorem trzech zbiorów opowiadań które zostały wydane w Londynie przez Polską Fundację Kulturalną. Opowiadania są barwnym i emocjonalnym wspomnieniem dla współczesnych egzotycznego już Polesia.

  • 1968Opowiadania poleskie
  • 1975Na ścieżkach Polesia
  • 1979Echa Polesia

W latach 2012–2013 książki wznowiło wydawnictwo LTW.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 107, tu podano, że urodził się 26 sierpnia 1896 roku.
  2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 11 listopada 1922 roku, s. 827.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 106.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 376.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 323.
  6. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 69, 907.
  7. Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 70.
  8. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 67.
  9. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 29.
  10. Kryska-Karski i Barański 1974 ↓, s. 65.
  11. Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 34.
  12. Lista laureatów – 1951–2011.
  13. Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 34, s. 99, czerwiec 1978. Koło Lwowian w Londynie. 
  14. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 69.
  15. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  16. M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  17. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

Bibliografia

edytuj