GJ 1061

gwiazda w gwiazdozbiorze Zegara

GJ 1061gwiazda w gwiazdozbiorze Zegara. Znajduje się w odległości ok. 12 lat świetlnych od Słońca i jest jedną z gwiazd najbliższych Układowi Słonecznemu. Okrążają ją trzy znane planety, dwie z nich są planetami ziemiopodobnymi.

GJ 1061
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Zegar

Rektascensja

03h 35m 59,700s[1]

Deklinacja

−44° 30′ 45,73″[1]

Paralaksa (π)

0,272245 ± 0,000066[1]

Odległość

11,9804 ± 0,0029 ly
3,67317 ± 0,00089 pc

Wielkość obserwowana

13,07m[1]

Ruch własny (RA)

745,29 ± 0,12 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−373,67 ± 0,14 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−20,0 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony karzeł

Typ widmowy

M5,5 V[1]

Masa

0,12 ± 0,01[2] M

Promień

0,156 ± 0,005[2] R

Metaliczność [Fe/H]

−0,08 ± 0,08[2]

Wielkość absolutna

15,26m

Jasność

1,7 ± 0,1 ×10−3 L[2]

Wiek

>7,0 ± 0,5[2] mld lat

Temperatura

2953 ± 98 K[3]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J03355969-4430453
Katalog Gliesego: GJ 1061
LHS 1565, LFT 295, LTT 1702, LP 995-46, L 372-58

Charakterystyka fizyczna

edytuj

GJ 1061 jest czerwonym karłem; należy do typu widmowego M5,5V[1]. Ma temperaturę ok. 2950 K[3], a jej jasność to zaledwie ok. 0,00007 jasności Słońca[4]. Masa tej gwiazdy to 12% masy Słońca, a ma ona promień równy około 16% promienia Słońca[3]. Pomimo małej odległości nie jest widoczna nawet przez lornetkę, wielkość obserwowana GJ 1061 to zaledwie 13m[1].

Wiek GJ 1061 jest oceniany na ponad 7 miliardów lat. Emituje ona bardzo mało promieniowania rentgenowskiego. Chociaż gwiazda jest podobna do bliższej Proximy Centauri, charakteryzuje ją niższa aktywność[2].

Układ planetarny

edytuj

W 2019 roku doniesiono o odkryciu trzech planet okrążających tę gwiazdę[3][5][6]. Są to niewielkie planety o masach minimalnych od 1,4 do 1,7 masy Ziemi[2].

Towarzysz
Masa
(MJ)
Okres orbitalny
(dni)
Półoś wielka
(au)
Ekscentryczność
b[3] 0,00453 ± 0,00053 3,204 ± 0,001 0,021 ± 0,001 0,31 +0,0−0,31
c[5] 0,00547 ± 0,0006 6,689 ± 0,005 0,035 ± 0,001 0,29 +0,0−0,29
d[6] 0,00494 +0,00085−0,00079 12,434 +0,031−0,023 0,052 ± 0,001 0,54 +0,0−0,54

Planeta GJ 1061 b krąży poza ekosferą układu[7]. Dwie dalsze planety układu otrzymują strumień promieniowania równy odpowiednio 1,45 (c) i 0,69 (d) strumienia dochodzącego do Ziemi[8]. Wskaźnik podobieństwa do Ziemi dla obu tych planet ma bardzo wysoką wartość, równą 0,86[8], jednak tylko planeta GJ 1061 d orbituje w „zachowawczo” definiowanej ekosferze, zatem szansa na warunki klimatyczne umożliwiające istnienia ciekłej wody na powierzchni jest większa w jej przypadku[7].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j GJ 1061 w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g S. Dreizler i inni, Red Dots: A temperate 1.5 Earth-mass planet in a compact multi-terrestrial planet system around GJ1061, „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”, 1, 493, 2020, s. 536–550, DOI10.1093/mnras/staa248, arXiv:1908.04717 (ang.).
  3. a b c d e GJ 1061 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  4. LHS 1565 / GJ 1061. SolStation. [dostęp 2019-08-21]. (ang.).
  5. a b GJ 1061 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  6. a b GJ 1061 d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  7. a b Andrew LePage: Habitable Planet Reality Check: The Nearby GJ 1061. Drew Ex Machina, 2019-08-21. [dostęp 2020-11-30]. (ang.).
  8. a b The Habitable Exoplanets Catalog. [w:] Planetary Habitability Laboratory [on-line]. University of Puerto Rico at Arecibo, 2020-10-05. [dostęp 2020-11-30]. (ang.).