GJ 1214
GJ 1214 – gwiazda w gwiazdozbiorze Wężownika. Znajduje się w odległości około 48 lat świetlnych od Słońca. Ma układ planetarny.
.jpg)
| |||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
17h 15m 18,934s[1] | ||||||
| Deklinacja |
+04° 57′ 50,07″[1] | ||||||
| Paralaksa (π) | |||||||
| Odległość | |||||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||
| Ruch własny (DEC) |
−749,713 ± 0,047 mas/rok[1] | ||||||
| Prędkość radialna |
16 ± 5 km/s[1] | ||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||
| Typ widmowy |
M4,5 V[1] | ||||||
| Masa | |||||||
| Promień | |||||||
| Gęstość |
25,4 +3,5−3,0[3] g cm-3 kg/m³ | ||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
0,29 ± 0,12[3] | ||||||
| Jasność | |||||||
| Okres obrotu |
124,7 +5,0−4,8[3] d | ||||||
| Wiek |
6 ± 3 mld[2] lat | ||||||
| Temperatura |
3250 ± 100 K[3] | ||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||
| |||||||
Nazwa edytuj
Gwiazda ma nazwę własną Orkaria, która została wybrana w konkursie NameExoWorlds zorganizowanym w 2022 roku przez Międzynarodową Unię Astronomiczną. Nazwa ta w języku masajskim oznacza czerwoną ochrę, używaną przez Masajów w ceremoniach i nawiązuje do barwy gwiazdy. Spośród nadesłanych propozycji zwyciężyła nazwa Orkaria dla gwiazdy i Enaiposha dla planety[4].
Charakterystyka edytuj
Jest to czerwony karzeł, gwiazda ciągu głównego o typie widmowym M4,5[1]. Ma temperaturę ok. 3030 K, masę równą 15% masy Słońca i promień 0,22 promienia Słońca[2].
Układ planetarny edytuj
W 2009 roku odkryta została planeta pozasłoneczna okrążająca GJ 1214[5]. Obiekt oznaczony GJ 1214 b to planeta o masie ponad 8 mas Ziemi, krążąca po ciasnej orbicie i tranzytująca przed tarczą gwiazdy. Jest to jeden z mini-Neptunów, których odległość umożliwia badania widma planety przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba[6]. W 2023 roku opublikowano wyniki tych obserwacji, które wykazały obecność aerozoli w wysokiej atmosferze planety. Temperatura jasnej, dziennej strony to 533 ± 9 K, a po nocnej stronie jest to 437 ± 19 K[7].
Nie wiadomo, czy jest to jedyna planeta okrążająca tę gwiazdę; obserwacje wykluczają obecność planet o masie ponad 3 M🜨 na orbitach o okresie poniżej 10 dni, oraz planet o masie ponad 5 w ekosferze[3].
| Towarzysz | Masa [M🜨] |
Promień [R🜨] |
Okres orbitalny [d] |
Półoś wielka [au] |
Ekscentryczność |
| b[3] | 8,17 ± 0,43 | 2,742 +0,005−0,053 | 1,580404497 ± 3 ×10−8 | 0,01411 ± 0,00032[2] | <0,063 (poziom ufności 95%) |
|---|
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h G 139-21 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d GJ 1214 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i Ryan Cloutier i inni, A More Precise Mass for GJ 1214 b and the Frequency of Multi-Planet Systems Around Mid-M Dwarfs, „The Astronomical Journal”, 162, 2021, s. 174, DOI: 10.3847/1538-3881/ac1584, arXiv:2107.14732 (ang.).
- ↑ NameExoWorlds 2022 Approved Names. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ David Charbonneau i inni, A super-Earth transiting a nearby low-mass star, „Nature”, 462, 2009, s. 891–894, DOI: 10.1038/nature08679, arXiv:0912.3229.
- ↑ NASA's James Webb Space Telescope Primed to Lift the Haze Surrounding Sub-Neptunes [online], NASA, 17 listopada 2021 [dostęp 2023-07-30] (ang.).
- ↑ Eliza M.-R. Kempton i inni, A reflective, metal-rich atmosphere for GJ 1214b from its JWST phase curve, „Nature”, 2023, DOI: 10.1038/s41586-023-06159-5, arXiv:2305.06240 (ang.).