Gliese 752

gwiazda w gwiazdozbiorze Orła
Gliese 752 A
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Orzeł

Rektascensja

19h 16m 55,257s[1]

Deklinacja

+05° 10′ 08,04″[1]

Paralaksa (π)

0,169159 ± 0,000052[1]

Odległość

19,2813 ± 0,0059 ly
5,9116 ± 0,0018 pc

Wielkość obserwowana
(pasmo V)

9,115m[1]

Rozmiar kątowy

0,836 ± 0,051[2]

Ruch własny (RA)

−579,043 ± 0,088 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−1332,743 ± 0,081 mas/rok[1]

Prędkość radialna

35,884 ± 0,0004 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony karzeł

Typ widmowy

M2,5 V[3]

Masa

0,45 ± 0,04[3] M

Promień

0,453 ± 0,019[3] R

Metaliczność [Fe/H]

0,00 ± 0,16[3]

Wielkość absolutna

10,28m[4]

Jasność

0,0326 ± 0,0004 L[3]

Okres obrotu

46,04 ± 0,20[3]

Prędkość obrotu

<2 km/s[3]

Wiek

5,5 ± 4,5 mld lat[5]

Temperatura

3557 ± 51 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

8909[4] pc

Mimośród

0,3365[4]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J19165526+0510086
Bonner Durchmusterung: BD +04 4048
Katalog Henry’ego Drapera: HD 180617
Katalog Hipparcosa: HIP 94761
V1428 Aql, Ross 652, Wolf 1055, LHS 473
Gliese 752 B
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Orzeł

Rektascensja

19h 16m 57,610s[6]

Deklinacja

+05° 09′ 01,59″[6]

Paralaksa (π)

0,168962 ± 0,000013[6]

Odległość

19,304 ± 0,015 ly
5,9185 ± 0,0046 pc

Wielkość obserwowana
(pasmo V)

17,30m[6]

Ruch własny (RA)

−598,18 ± 0,24 mas/rok[6]

Ruch własny (DEC)

−1365,27 ± 0,23 mas/rok[6]

Prędkość radialna

29,0 ± 5,0 km/s[6]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony karzeł

Typ widmowy

M8 V[6]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J19165762+0509021
V1298 Aql, VB 10, LHS 474

Gliese 752gwiazda w gwiazdozbiorze Orła, odległa o około 19,3 roku świetlnego od Słońca. Jest to gwiazda podwójna, jedną z gwiazd okrąża planeta.

Charakterystyka obserwacyjna

edytuj

Gliese 752 znajduje się w północno-środkowej części gwiazdozbioru Orła, na północ od Delta Aquilae, na zachód od Altaira i Beta Aquilae i na południowy wschód od Zeta Aquilae[7]. Główny składnik ma wielkości obserwowaną 9,115m[1], gwiazdy nie widać nieuzbrojonym okiem[7]. Max Wolf odkrył w 1919 roku duży ruch własny gwiazdy[7].

W odległości 75,8 sekundy kątowej od głównego składnika (w 2012 roku) przez teleskop jest widoczna gwiazda o wielkości gwiazdowej ponad 17m[2]. Te gwiazdy tworzą szeroki układ związany grawitacyjnie[2], o czym świadczy ich zgodny ruch własny[2][5]. Pozostałe gwiazdy widoczne w pobliżu składnika A są obiektami tła[2].

Obie gwiazdy układu Gliese 752 są gwiazdami rozbłyskowymi[7].

Charakterystyka fizyczna

edytuj
 
Budowa wewnętrzna gwiazd układu

Główny składnik Gliese 752 A to czerwony karzeł, gwiazda ciągu głównego należąca do typu widmowego M2,5[3]. Ma promień równy 0,45 promienia Słońca i temperaturę ok. 3560 K, jej masa jest oceniana na 0,45 masy Słońca, a jasność jest równa ok. 3,3% jasności Słońca[3].

Towarzyszy jej bardzo słaby czerwony karzeł typu M8, gwiazda o bardzo małej masie, bliskiej granicznej masy pozwalającej na syntezę wodoru[3]. Jest zwana „gwiazdą van Biesbroecka”, od nazwiska George’a Van Biesbroecka, który odkrył ją w 1940 roku[7].

Aktywność magnetyczna obu gwiazd jest związana z konwekcją w ich wnętrzu, jednak ze względu na różną masę, ich struktura jest odmienna. Gliese 752 A ma jądro, w którym transport energii odbywa się przez promieniowanie, które otacza strefa konwektywna[8]. Chromosfera gwiazdy objawia cykl aktywności o okresie około 7 lat[7]. Mniejsza gwiazda Gliese 752 B jest w całej objętości konwektywna, jednak jej pole magnetyczne również może generować rozbłyski[8][7].

Układ planetarny

edytuj

W 2009 roku postulowane było istnienie planety okrążającej składnik B, czyli gwiazdę van Biesbroecka. Obiekt oznaczony VB 10 b miał być gazowym olbrzymem o masie 6,4 MJ, okrążającym gwiazdę w okresie 272 dni i wywołującym perturbacje astrometryczne[9][10]. Precyzyjne pomiary zmian prędkości radialnej, opublikowane rok później, wykluczyły istnienie takiego towarzysza, jak również innych planet o masie przekraczającej 3 masy Jowisza[9].

W 2018 roku wykryta została planeta o masie minimalnej podobnej do masy Neptuna (12 razy większej od masy Ziemi), krążąca wokół jaśniejszej gwiazdy układu. Obiekt ten krąży blisko zewnętrznej granicy ekosfery i jeżeli ma niezerową ekscentryczność, to spędza w ekosferze około połowy okresu obiegu (równego ok. 106 dni), a drugą połowę na zewnątrz niej. Insolacja zmienia się w tym czasie od 0,41 do 0,22 stałej słonecznej[3].

Towarzysz Masa
[ M🜨 ]
Okres orbitalny
[ d ]
Półoś wielka
[ au ]
Ekscentryczność
b[3][5] 12,2 +1,0−1,4 105,90 +0,09−0,10 0,3357 +0,0099−0,0100 0,16 +0,05−0,10

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h HD 180617 w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e Mason et al.: WDS J19169+0510A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  3. a b c d e f g h i j k l m A. Kaminski i inni, The CARMENES search for exoplanets around M dwarfs. A Neptune-mass planet traversing the habitable zone around HD 180617, „Astronomy & Astrophysics”, 618, 2018, A115, DOI10.1051/0004-6361/201833354, Bibcode2018A&A...618A.115K, arXiv:1808.01183 [dostęp 2021-02-16] (ang.).
  4. a b c Anderson, E., Francis, C.: HIP 94761. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
  5. a b c GJ 752 Ab w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  6. a b c d e f g h VB 10 w bazie SIMBAD (ang.)
  7. a b c d e f g Wolf 1055 AB / Van Biesbroeck's Star. SolStation. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
  8. a b Red Dwarf Dynamo Raises Puzzle over Interiors of Lowest Mass Stars. HubbleSite, 1995-01-10. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
  9. a b J.L. Bean i inni, The proposed giant planet orbiting VB 10 does not exist, „The Astrophysical Journal Letters”, 711 (1), 2010, L19–L23, DOI10.1088/2041-8205/711/1/L19.
  10. VB 10 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)